Światowy Dzień Żółwia
23.05.2025
Najstarsze żyjące gady, 23 maja, obchodzą swoje święto. Wśród nich jest żółw błotny (Emys orbicularis) - jedyny gatunek żółwia żyjący naturalnie w Polsce. Te fascynujące zwierzęta są zagrożone wyginięciem. Dlaczego warto je chronić i jak im pomóc? Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu zrealizowała projekt, który wskazuje na skuteczne działania ochronne.
„Chelonia – Program ochrony żółwia błotnego w Wielkopolsce”* to projekt, którego głównym założeniem było polepszenie stanu ochrony żółwia błotnego w województwie wielkopolskim poprzez:
- podjęcie szeregu działań ochronnych mających na celu poprawę warunków siedliskowych,
- zwiększenie sukcesu lęgowego,
- eliminację najważniejszych zagrożeń dla populacji tego gatunku.
Działania podjęte w ramach projektu
Główne działania realizowane były na największym znanym w Wielkopolsce stanowisku żółwia błotnego zlokalizowanego w okolicach Leszna. Stanowisko to znane jest od ponad pół wieku i uważane za jedyne miejsce występowania żółwi błotnych na terenie Wielkopolski, w którym dochodzi do ich rozrodu.
W ramach projektu, docelowo zaplanowane jest:
- objęcie stanowiska ochroną rezerwatową umożliwiającą zabezpieczenie kluczowych siedlisk tego gatunku,
- realizacja zadań z zakresu uzupełnienia stanu wiedzy o żółwiu błotnym w Wielkopolsce,
- podjęcie najpilniejszych działań ochronnych na dodatkowych dwóch stanowiskach gatunku - pod Międzychodem oraz pod Rybinem.
Szczegółowy monitoring gatunku w granicach województwa zakładał też podjęcie dalszych kroków, które posłużyły właściwemu zarządzaniu populacją gatunku w Wielkopolsce.
Publikacje
Efektem prac projektowych są także publikacje (wersje cyfrowe dostępne w dziale „Materiały” pod artykułem):
- folder informacyjno-promocyjny na temat działań realizowanych w ramach projektu,
- folder informacyjno-edukacyjny na temat ochrony żółwia błotnego,
- plakat informacyjno-edukacyjny na temat obcych inwazyjnych gatunków żółwi,
- broszurę informacyjno-edukacyjną na temat obcych inwazyjnych gatunków żółwi.
Gatunki rodzime a inwazyjne gatunki obce
Publikacje, które powstały w ramach projektu informują o poważnych zagrożeniach, jakie stanową obce inwazyjne gatunki żółwi dla naszej rodzimej przyrody.
Pamiętaj, że wypuszczanie egzotycznych zwierząt (np. żółwia czerwonolicego) do środowiska naturalnego jest zabronione, ponieważ może stanowić one zagrożenie dla rodzimych gatunków.
W stosunku do wszystkich gatunków obcych został wprowadzony zakaz ich wprowadzania do środowiska oraz przemieszczania w środowisku.
Kwestia ochrony żółwia błotnego jest niezwykle ważna, bowiem obecnie jest to gatunek bardzo rzadki, ujęty w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt z kategorią EN (gatunek bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożony). Żółw błotny objęty jest także ochroną gatunkową ścisłą.
Więcej informacji o inwazyjnych gatunkach obcych.
Źródło: RDOŚ Poznań: https://www.gov.pl/web/rdos-poznan/chelonia
Materiały
Plakat dot. inwazyjnych gat. żółwiPlakat_dot_inwazyjnych_gat_żółwi.pdf 2.15MB Folder żółw błotny
Folder_żółw_błotny.pdf 8.56MB Folder działania realizowane w ramach projektu - CHELONIA
Folder_działania_realizowane_w_ramach_projektu_CHELONIA.pdf 7.99MB Broszura dot. inwazyjnych gatunków żółwi
Broszura_dot_inwazyjnych_gatunków_żółwi.pdf 15.98MB
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160002183
Załącznik II i IV Dyrektywy Siedliskowej