Istota i sens edukacji medialnej

Media masowe stały się nieodłączną częścią współczesnej rzeczywistości, a większość ludzi już nie wyobraża sobie funkcjonowania bez nich. Przekazy medialne wpływają na nasze postrzeganie świata, sposób oceniania faktów, a nawet na indywidualne wybory każdego z nas. Kształtują też nasz światopogląd. Dlatego potrzeba dziś odpowiedzialnej edukacji medialnej, która wykształci umiejętność krytycznego i refleksyjnego odbioru takich informacji.

– Zależy nam na tym, żeby przede wszystkim uczyć podchodzenia do informacji krytycznie, ale także do odróżniania, rozróżniania autorytetów. W dzisiejszym świecie mamy problem właśnie z tym, żeby ślepo nie wierzyć ludziom, którzy uważają, że znają się na wszystkim – mówi Kamil Oleszkiewicz, specjalista ds. edukacyjno-informacyjnych w Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej. – Naszą rolą jest budowanie świadomości. To jest pierwszy krok do tego, żebyśmy bardziej odpowiedzialnie korzystali z mediów – dodaje.

Dlaczego edukacja medialna ma dziś tak duże znaczenie?

Ważne jest, aby edukacja medialna była traktowana dziś jako element kształcenia ogólnego dzieci i młodzieży, a także nauczycieli i całego społeczeństwa. Jej główne zadanie powinno skupiać się na przygotowaniu do właściwego odbioru komunikatów medialnych, a także posługiwania się mediami jako narzędziami komunikowania, uczenia się czy zdobywania informacji.

– Problem z rozróżnieniem faktów od opinii to problem, który należy jak najszybciej zaadresować od najwcześniejszych lat edukacji. Staramy się to robić w naszych kampaniach i szkoleniach adresowanych do najmłodszych – podkreśla Kamil Oleszkiewicz.

Istotnym celem edukacji medialnej jest budzenie wrażliwości odbiorców wobec otrzymywanych przekazów medialnych i uczenie takiego z nich korzystania, by przyczyniały się do kształtowania postaw pozytywnych i pełnego rozwoju osobowości.

– Tego próbujemy uczyć od początku naszych studentów – odróżniania faktów od opinii, a więc informowania i komentowania. Na ile nam się to udaje, to widać pewnie w mediach, ponieważ wielu naszych absolwentów pracuje w mediach. Te media są bardzo zróżnicowane i często niestety mimo naszych starań nie zawsze udaje się wpoić to, żeby wyraźnie oddzielać informacje od opinii. To jest chyba w ogóle problem współczesnych mediów i nie tylko mediów, bo na co dzień mamy z tym do czynienia, że ludzie mylą fakty z opiniami – mówi dr hab. Jolanta Kępa-Mętrak z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Weryfikacja przekazów medialnych – czyli o tym, jak być krytycznym odbiorcą informacji w mediach

Fake newsy to potężne narzędzie wpływu na opinię publiczną. Odróżnienie ich od prawdziwych informacji jest coraz trudniejsze, a czasem nawet niemożliwe. Dezinformacja może spowodować ogromne szkody, dlatego należy jej przeciwdziałać. Szeroką edukację medialną w tym zakresie prowadzi Centrum Edukacji Medialnej w Kielcach. Działalność placówki skupia się głównie na kształtowaniu wśród młodego pokolenia umiejętności świadomego, krytycznego, odpowiedzialnego i selektywnego korzystania ze środków masowego przekazu. Edukatorom z kieleckiego centrum zależy przede wszystkim na tym, aby wyposażyć młodych ludzi w narzędzia ułatwiające poruszanie się po świecie mediów. Szczególny nacisk położony jest tutaj jednak na przybliżanie metod obrony przed dezinformacją i fałszywymi komunikatami.

– Nasza misja skupia się przede wszystkim na tym, aby podejmować różnego rodzaju współprace. Wiemy, że w grupie jesteśmy silniejsi. Między innymi współpraca z Naukową Akademicką Siecią Komputerową, Stowarzyszeniem Demagog czy Polską Agencją Prasową umożliwia nam informowanie różnych grup odbiorców na temat zjawiska fake newsów, na temat tego w jaki sposób skutecznie odróżniać informacje prawdziwe od informacji fałszywych – mówi dr Paulina Prędotka, dyrektor Centrum Edukacji Medialnej w Kielcach.

Centrum Edukacji Medialnej to jedyne tego typu miejsce w Polsce. Placówka prowadzi szereg zajęć edukacyjnych na temat wykrywania medialnych manipulacji czy analizy przekazów docierających z mass mediów.

• Oferta CEM

Edukacja medialna – wsparcie w świadomym korzystaniu z mass mediów

Cykl edukacyjny powstał podczas „Sesji eksperckiej #CYFROWErozmowy: weryfikacja w dobie (dez)informacji”, zorganizowanej 8 listopada 2023 r. we współpracy z Centrum Edukacji Medialnej w Kielcach.

Mamy nadzieję, że przygotowane materiały filmowe przyczynią się do poszerzenia świadomości odbiorców w zakresie weryfikacji przekazów medialnych oraz odróżnienia fałszywych od prawdziwych informacji.

W kolejnej publikacji opowiemy m.in. o roli mediów w budowaniu przekazów medialnych.