W związku z wątpliwościami w sprawie stosowania przepisów ustawy z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. poz. 622) w zakresie realizacji obowiązku informacyjnego, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawia poniższe wyjaśnienia.

Zgodnie z art. 65 ust. 1ba ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2025 r. poz. 1079) (dalej: „ustawa o cudzoziemcach”) rektor uczelni lub kierownik innej jednostki prowadzącej studia niezwłocznie zawiadamia pisemnie organ, który wydał wizę krajową w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 9, z adnotacją „student”, o skreśleniu cudzoziemca z listy studentów lub doktorantów. Przepis wszedł w życie z dniem 1 lipca br., a przepisy przejściowe ustawy zmieniającej nie zawierają żadnych regulacji intertemporalnych tyczących się obowiązku informacyjnego.

Przepis art. 65 ust. 1ba ustawy o cudzoziemcach nie precyzuje, czy obowiązek informacyjny rektora dotyczy tylko sytuacji, w której konsul uprzednio poinformował o wydaniu wizy, niemniej należy uznać, iż w braku zróżnicowania sytuacji cudzoziemskich studentów w treści przepisu w zależności od uprzedniego powiadomienia konsula o wydaniu wizy niniejszy przepis dotyczy wszystkich cudzoziemskich studentów, którzy zostali skreśleni z listy studentów, o ile wcześniej wydano im wizę. 

Należy podkreślić, iż cudzoziemiec może posługiwać się innym tytułem pobytowym niż wiza krajowa, dla przykładu może odbywać studia w oparciu o zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Wówczas rektor uczelni w przypadku skreślenia cudzoziemca z listy studentów stosownie do art. 149 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach zawiadamia pisemnie wojewodę, który udzielił cudzoziemcowi zezwolenia, o którym mowa w art. 144, o skreśleniu cudzoziemca z listy studentów lub doktorantów.

Zgodnie z zasadą lege non distinguente nec nostrum est distinguere wystosowywanie zawiadomień o skreśleniu z listy studentów jest niezależne od faktu wcześniejszego otrzymania zawiadomienia od konsula, co jest spójne z obowiązkiem monitorowania sytuacji ogółu studentów.

W przypadku braku informacji co do tytułu pobytu i organu wydającego można posiłkować się informacją o państwie urodzenia dostępną w wykazie studentów w ramach Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on. W przeważającej liczbie przypadków państwo urodzenia będzie również państwem pochodzenia cudzoziemca i aplikowania o wizę. Także przy identyfikowaniu konsula, który wydał wizę należy posłużyć się oznaczeniem państwa pochodzenia. W przypadkach nastręczających trudności w ustaleniu konsula, który wydał wizę korespondencja w sprawie skreślenia z listy studentów może być poprzedzona komunikacją z MSZ dla wskazania właściwego konsula wydającego wizę.