Nowe ustalenia Zespołu ds. modyfikacji ustawy o PAN. Projekt nowelizacji coraz bliżej
09.05.2025
Przedstawiciele kierownictwa Polskiej Akademii Nauk, reprezentacja dyrektorów instytutów naukowych PAN oraz związków zawodowych po raz trzeci spotkali się z ministrą Karoliną Zioło-Pużuk i dyrekcją Departamentu Nauki i Departamentu Prawnego MNiSW. Przeprowadzone 7 maja 2025 r. kilkugodzinne rozmowy zaowocowały kolejnymi ustaleniami co do kompromisowych propozycji zmian w ustawie o Polskiej Akademii Nauk.
Ustalenia z ostatnich rozmów dotyczyły m.in. roli instytutów w strukturze Polskiej Akademii Nauk. Reprezentanci wszystkich stron wyrazili wolę umocowania w ustawie Zgromadzenia Dyrektorów instytutów naukowych jako ustawowego organu, z którym korporacja Akademii, instytucje zewnętrzne, a przede wszystkim Ministerstwo na co dzień współpracują. Obecnie jest to organ statutowy Akademii.
Dyskutowano również na temat statusu członka-seniora w związku z przemianami, jakie obserwujemy w społeczeństwie. Zaproponowano też zniesienie rozróżnienia pomiędzy statusem członka korespondenta i członka rzeczywistego. Zgodę wszystkich uczestników uzyskała propozycja zniesienia rad kuratorów, których zadania przejęłyby bezpośrednio właściwe wydziały, co uprości strukturę i podział kompetencji w Akademii.
Dodatkowo Zespół zajął się omówieniem bardzo ważnej tematyki kompetencji i składów rad naukowych instytutów. Jednocześnie zaaprobowano wpisanie w ustawę fakultatywnego wprowadzenia międzynarodowych komitetów doradczych w instytutach naukowych PAN. Istotnym kwestią dla przedstawicieli związków zawodowych była tematyka dotycząca oceny pracowniczej, odpowiedzialności dyscyplinarnej pracowników, a także narzędzie do przeciwdziałania mobbingowi oraz negatywnym zjawiskom publikacyjnym. Doprecyzowano i zunifikowano zapisy w tej kwestii zaznaczając, że wiele rozwiązań mogłoby być tożsame z ujętymi w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Dyskutowano również nad rolą doktorantów w Polskiej Akademii Nauk, a propozycja wpisania samorządu doktorantów instytutów naukowych PAN do ustawy spotkała się z przychylnością wszystkich zebranych. Zainicjowano także dyskusję nad rolą kobiet w PAN, a ministra Zioło-Pużuk zaproponowała wpisanie w ustawę możliwości stosowania feminatywów w nazwach stanowisk. Propozycja została zaakceptowana przez Zespół.
– Konsekwentnie poruszamy się do przodu. Sensowne propozycje zmian szybko znajdują akceptację i to postrzegam jako dużą wartość tych rozmów. Zgoda na feminatywy w nazwach stanowisk to ważny krok, ale zwracam też uwagę na istotne postulaty podnoszone przez związkowców. Zapobieganie mobbingowi w środowisku naukowym jest jednym z naszych priorytetów i tu musimy być jednogłośni – zaznaczyła Karolina Zioło-Pużuk.
Zespół uzgodnił, że powstanie i prezentacja projektu nowelizacji Ustawy o PAN powinny dokonać się w bliskiej perspektywie czasowej. Kolejne spotkanie Zespołu zaplanowano na połowę maja.