Polacy wśród elity kwantowej rewolucji
28.03.2024
Technologie kwantowe doprowadzą w najbliższej przyszłości do rewolucyjnych zmian w wielu obszarach naszego życia. W światowej czołówce badań w tej dziedzinie są polscy naukowcy, którzy mają imponujące osiągnięcia w pracach fundamentalnych i coraz więcej wyników eksperymentalnych. Polska jest również koordynatorem największej europejskiej sieci finansującej badania w zakresie technologii kwantowych – programu QuantERA.
Kwantowe idee powstają w Europie
W 2018 r. Unia Europejska zainicjowała jedno z najważniejszych przedsięwzięć w dziedzinie badań i innowacji – Quantum Technologies Flagship. Celem inicjatywy jest umieszczenie Europy w czołówce drugiej rewolucji kwantowej. Bierze w niej udział ponad 5 tys. naukowców z kontynentu. Pięć lat później 15 państw przyjęło Europejską Deklarację Technologii Kwantowych. Podkreśla ona strategiczną wagę technologii kwantowych dla konkurencyjności UE w dziedzinach nauki i przemysłu. Dokument ma na celu współpracę państw członkowskich przy rozwijaniu ekosystemu technologii kwantowych. Zobowiązano się tym samym do prac na rzecz uczynienia naszego kontynentu dominującym regionem w tym zakresie. Sygnatariuszami porozumienia są m.in. Dania, Finlandia, Niemcy, Szwecja, Rumunia i Węgry.
Kilka tygodni temu opublikowano agendę rozwoju technologii kwantowych na tę dekadę. Jej główny cel to osiągnięcie przez Europę statusu pierwszej na świecie „Doliny Kwantowej”. – Wiele pomysłów i idei w dziedzinie technologii kwantowych powstało na naszym kontynencie – mówi prof. Konrad Banaszek, uznany na świecie specjalista w tej dziedzinie, laureat programu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – MAB, autor licznych prac i zgłoszeń patentowych.
Największa sieć z siedzibą w Polsce
Badania w zakresie technologii kwantowych wspiera sieć QuantERA. Promuje ona ambitne projekty dotyczące fundamentów i najnowocześniejszej inżynierii w tej dziedzinie, utrzymuje współpracę pomiędzy naukowcami i agencjami finansującymi badania, monitoruje działania i strategie w tym obszarze oraz tworzy wytyczne dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia badań. Sieć łączy 41 agencji finansujących badania z 31 krajów, a kluczową rolę w jego działaniu odgrywa Polska. Koordynatorem sieci jest Narodowe Centrum Nauki.
QuantERA sfinansowała dotąd ponad 100 międzynarodowych projektów z zakresu badań podstawowych i aplikacyjnych, w które zaangażowanych jest blisko 550 grup badawczych. W niemal 40 projektach sfinansowanych przez sieć zaangażowani są naukowcy pracujący w polskich ośrodkach naukowych.