Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dofinansowało kwotą 20 mln zł skonstruowanie przez Centrum Badań Kosmicznych PAN pierwszego całkowicie polskiego instrumentu badawczego, przeznaczonego do badań kosmosu o nazwie GLOWS (GLObal solar Wind Structure). W środę 24 września o godz. 13.32 ze stanowiska 39A kompleksu startowego NASA Kennedy Space Center na Florydzie, planowany jest start rakiety SpaceX Falcon 9, na pokładzie której znajdzie się 900-kilogramowy satelita badawczy IMAP, a w nim – obok 9 innych instrumentów badawczych – polski GLOWS. To przełomowe wydarzenie  w rozwoju współpracy naukowców CBK PAN z NASA, dowodzące, że w ciągu ostatnich dwóch lat Polska zrobiła znaczący krok w kierunku rozwoju technologii kosmicznych. 

Badanie nad możliwościami życia w kosmosie

Zadaniem GLOWS w kosmosie będzie badanie wpływu wiatru słonecznego na gaz wodorowy znajdujący się w heliosferze. Heliosfera to ogromna, nadmuchana wiatrem słonecznym bańka, chroniąca nas przed niszczycielskimi wiatrami międzygwiezdnymi. Jej poznanie i zrozumienie, jest kluczowe m.in. dla określenia parametrów sprzyjających powstaniu życia. 

– Zaprojektowane i zbudowane przez nas urządzenie ma za zadanie rejestrować heliosferyczną poświatę wodoru, która może wiele powiedzieć o samej heliosferze i wietrze słonecznym – mówi dr hab. prof. instytutu Maciej Bzowski, kierownik eksperymentu GLOWS. 

– Naszym podstawowym naukowym celem jest wyznaczenie prędkości i gęstości wiatru słonecznego na różnych szerokościach heliograficznych, od równika ku biegunom, i obserwacja zmian struktury wiatru w cyklu słonecznym – dodaje dr hab. Izabela Kowalska-Leszczyńska, członkini grupy GLOWS.

Sonda NASA IMAP będzie badać granicę heliosfery z daleka, aby odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących tego, w jaki sposób ta granica chroni nasz Układ Słoneczny.

Polscy naukowcy w międzynarodowych badaniach

Sonda zbudowana została przez międzynarodowy zespół obejmujący 25 instytucji partnerskich. Wśród nich znalazły się: Uniwesrytet Princeton, Los Alamos National Laboratory (LANL), Southwest Research Institute (SwRI), UNH oraz Uniwersytet w Bernie w Szwajcarii (UBern). Poza tym Goddard Space Flight Center (GSFC) NASA, Johns Hopkins University i inne. 

Misja IMAP NASA ma zbierać w niemal rzeczywistym czasie pomiary dotyczące wiatru słonecznego, wysokoenergetycznych cząstek oraz pól magnetycznych. Naukowcy mogą wykorzystywać te dane do badań nad pogodą kosmiczną, która może szkodzić technologiom i astronautom w przestrzeni kosmicznej.

Inwestować w kosmos

– Dzięki determinacji oraz wysiłkom polskich naukowców i inżynierów z Centrum Badań Kosmicznych PAN, po raz pierwszy polski instrument  GLOWS poleci w kierunku granic Układu Słonecznego na pokładzie misji NASA. To wielki krok dla polskiej nauki – podkreśla minister nauki i szkolnictwa wyższego,  dr Marcin Kulasek.  

– Współfinansowanie tego projektu przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pokazuje, że wspieranie ambitnych, międzynarodowych misji kosmicznych jest inwestycją w rozwój technologii, prestiż kraju i przyszłość kolejnych pokoleń. To też dowód na to, że wizje odważnych uczonych mają ogromną wartość i dają powód do dumy całemu społeczeństwu – zaznacza minister. 

Transmisja online

• Planowany start misji: 24 września godz. 13.32, początek transmisji o godz. 12.40 na platformie NASA+.
• Oficjalna zapowiedź transmisji (informacje o rozpoczęciu o 12:40) — komunikat NASA: NASA Sets Launch Coverage for Space Weather Missions NASA.
• Informacje o IMAP i GLOWS.