Forum i sektor kosmiczny

Tegoroczne Forum Ekonomiczne w Karpaczu odbywa się w dniach 2–4 września 2025 r. pod hasłem „Czas transformacji – jaka będzie Europa przyszłości”. To przestrzeń wymiany poglądów oraz prezentacji innowacyjnych projektów powstających w Polsce. Spotkanie z polskim astronautą stanowiło jeden z kluczowych punktów programu, podkreślając rosnącą rolę polskiego sektora kosmicznego w kreowaniu nowych technologii i budowaniu silnej pozycji na arenie międzynarodowej. Był to również przykład udanej integracji świata nauki, biznesu i administracji publicznej.

O czym dyskutowano?

Rozmowa astronauty z ministrem dotyczyła nie tylko szczegółów misji, ale także jej szerszego znaczenia. Poruszono m.in. kwestie praktycznych zastosowań technologii kosmicznych w codziennym życiu, roli polskich badaczy w projektach ESA, a także inspiracji dla młodych ludzi wybierających studia techniczne. Sam astronauta podkreślał, że jego misja miała wymiar osobisty i narodowy. – Szczególnie ważny był dla mnie eksperyment badania fal mózgowych. Dlaczego? Po raz pierwszy pokazaliśmy, jako Polacy, interfejs mózgowy w przestrzeni kosmicznej. To coś, co naprawdę należy docenić i teraz tylko od nas zależy, jak wykorzystamy to, co udało się zrobić podczas misji – podkreślał Sławosz Uznański-Wiśniewski. Dodał, że wielu zainteresowanych kontaktuje się z nim w sprawie wykorzystania jego doświadczeń w radzeniu sobie ze stresem, zdobytych podczas pobytu na ISS. 

Mówiąc o znaczeniu swoich doświadczeń, astronauta zwrócił też uwagę na rolę młodych badaczy. Jako drugi w historii Polak na orbicie podkreślał, jak ważne jest zaangażowanie studentów i naukowców w rozwój unikatowych kompetencji potrzebnych w dynamicznie zmieniającej się gospodarce. 

Minister Marcin Kulasek, odnosząc się m.in. do początku współpracy astronauty z MNiSW, wskazywał na potencjał nadchodzących spotkań ze studentami. – Na początku października rusza specjalny tour Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego po uczelniach, na który już teraz serdecznie zapraszam. Wierzę, że te spotkania dadzą polskiemu sektorowi kosmicznemu ogromny bodziec do rozwoju. Warto mierzyć wysoko i podążać za marzeniami – podkreślił minister. 

Misja IGNIS — polski ogień na orbicie

IGNIS, czyli „ogień” po łacinie, symbolizuje energię, kreatywność i dynamiczny rozwój polskiego przemysłu kosmicznego. Podczas pobytu na ISS Uznański-Wiśniewski przeprowadził 13 eksperymentów naukowych, obejmujących m.in. biotechnologię, sztuczną inteligencję i neuropsychologię. Otworzyło to nowe możliwości budowania unikalnych kompetencji dla polskiej gospodarki. 
W programie badań znalazły się m.in.:

• EEG Neurofeedback – trening pracy mózgu pozwalający redukować stres i utrzymywać koncentrację w mikrograwitacji. Może znaleźć zastosowanie np. w terapii PTSD.
• Human Gut Microbiota – badanie wpływu kosmosu na mikrobiom jelitowy, istotne dla odporności i nastroju człowieka; wyniki mogą być przydatne w leczeniu chorób układu pokarmowego.
• LeopardISS – testy sztucznej inteligencji, która na orbicie analizowała dane naukowe bez dostępu do internetu. To krok w stronę przyszłych autonomicznych misji kosmicznych.
• Immune Multiomics – analiza układu odpornościowego w stanie nieważkości, która pomoże opracować nowe terapie dla osób z obniżoną odpornością.

W stronę przyszłości

Wydarzenie w Pawilonie Polskiej Nauki pokazało, że badania kosmiczne mają bezpośredni związek z wyzwaniami, przed którymi stoi współczesna gospodarka. Najważniejsi są jednak ludzie – naukowcy, inżynierowie i studenci, którzy po takich spotkaniach częściej wybierają drogę nauki i nowych technologii. Z Karpacza płynie jasny sygnał: żeby budować gospodarkę jutra, trzeba mieć odwagę sięgać gwiazd i stawiać na ludzi, którzy tę przyszłość tworzą.