– Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego konsekwentnie wspiera rozwój i umiędzynarodowienie polskiej nauki. Dlatego tak bardzo cieszą takie momenty jak dzisiejsza inauguracja nowego programu NAWA TOP200. W zglobalizowanym świecie, gdzie wartością samą w sobie jest wymiana myśli, doświadczeń i talentów, to właśnie program NAWA TOP200 stanowi kolejny krok w budowaniu mostów naukowych z najlepszymi badaczami całego globu – powiedział minister Marcin Kulasek.

Obecna na inauguracji programu podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys podkreśliła: – Ministerstwo Spraw Zagranicznych wprowadziło, w ramach polityki wizowej, specjalne ścieżki priorytetowe dla badaczy, uczestników międzynarodowych programów akademickich i programów badawczych. Obserwujemy już pierwsze rezultaty i liczymy na to, że ścieżki przyspieszone pozwolą nam faktycznie rekrutować te osoby, o które szczególnie nam chodzi.

Program ma na celu wzmocnienie potencjału badawczego polskich instytucji naukowych oraz stworzenie w Polsce optymalnych warunków do rozwoju międzynarodowych karier badawczych. Umożliwia on zatrudnienie zagranicznych naukowców na okres od dwóch do czterech lat, z możliwością utworzenia przez nich własnych grup projektowych i prowadzenia badań o kluczowym znaczeniu dla nauki i gospodarki.

– Program TOP200 im. Weigla to nasza zdecydowana odpowiedź na globalną rywalizację o talenty. Naszym celem jest, aby Polska stała się naturalnym i dynamicznym miejscem dla wybitnych badaczy z całego świata. Chcemy stworzyć inspirujące środowisko, w którym naukowcy z czołowych uczelni międzynarodowych będą mogli nie tylko kontynuować swoje przełomowe projekty, lecz także budować własne, globalne zespoły badawcze. Program TOP200 im. Weigla to nasze oficjalne zaproszenie: dołączcie do nas, rozwijajcie swoje wizje i współtwórzcie naukę na najwyższym poziomie – właśnie tutaj, w Polsce, we współpracy z naszymi uczelniami i instytutami naukowym –  mówi dr Wojciech Karczewski, dyrektor NAWA.

Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Alojzy Nowak, podkreślił znaczenie programu zarówno dla polskiego środowiska akademickiego, jak i dla samego Uniwersytetu:
– Program ogłoszony przez NAWA jest inwestycją w polską naukę. To ważne, potrzebne przedsięwzięcie. Bardzo liczymy na to, że Uniwersytet Warszawski w znacznej mierze z niego skorzysta, rozwijając współpracę międzynarodową w zakresie prowadzonych badań i dydaktyki. Cieszę się, że inauguracja programu miała miejsce na Uniwersytecie Warszawskim, najlepszej polskiej uczelni.

Program dla najlepszych z najlepszych

Program TOP200 im. Weigla obejmuje dwie ścieżki – Junior Fellow i Senior Fellow – dostosowane do etapu kariery naukowca.

Do programu mogą dołączyć badacze z obywatelstwem innym niż polskie, mający doświadczenie naukowe zdobyte w czołowych ośrodkach znajdujących się w pierwszej dwusetce światowych rankingów – Academic Ranking of World Universities, QS World University Rankings i Times Higher Education World University Rankings.

Beneficjenci programu będą mogli prowadzić badania w Polsce, zakładać własne zespoły projektowe oraz aplikować o krajowe i międzynarodowe granty badawcze.

Program zapewnia finansowanie wynagrodzeń dla kierownika projektu, członków grupy projektowej oraz tzw. osoby zapraszającej – naukowca z instytucji goszczącej, który wspiera przyjeżdżającego badacza w rozpoczęciu pracy i integracji z zespołem.

Wspólne działania

Program TOP200 im. Weigla jest realizowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej, we współpracy z Narodowym Centrum Nauki oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Całkowity budżet programu wynosi 17 mln zł (środki krajowe).

Oprócz finansowania podstawowego zapewnianego przez NAWA, uczestnicy mogą skorzystać z dodatkowych komponentów:

• komponentu badawczego NCN – przeznaczonego na badania podstawowe,
• komponentu aplikacyjnego NCBR – wspierającego badania przemysłowe i prace rozwojowe.

Takie połączenie zapewnia naukowcom kompleksowe wsparcie na każdym etapie pracy badawczej – od prowadzenia badań podstawowych po wdrożenia o realnym znaczeniu dla gospodarki i społeczeństwa.

Impuls dla umiędzynarodowienia polskiej nauki

Program TOP200 im. Weigla to kolejny krok w kierunku umiędzynarodowienia polskiej nauki i zwiększania jej rozpoznawalności w globalnym środowisku badawczym. Dzięki niemu polskie instytucje zyskują możliwość zatrudnienia wybitnych badaczy, rozwijania współpracy z najlepszymi ośrodkami na świecie oraz wzmacniania pozycji Polski w międzynarodowych sieciach naukowych.

Nabór wniosków potrwa do 27 lutego 2026 r., a jego wyniki zostaną ogłoszone do 31 lipca 2026 r. Projekty będą realizowane w latach 2026–2032.

Rudolf Weigl

Patronem programu jest prof. Rudolf Weigl (1883–1957) – wybitny biolog, lekarz i wynalazca pierwszej na świecie skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu. Urodzony w Austro-Węgrzech, związany z Uniwersytetem Lwowskim i Uniwersytetem Jagiellońskim, był pionierem w dziedzinie biologii i immunologii. 

Jego praca nie tylko uratowała tysiące ludzkich istnień w czasie II wojny światowej, lecz także ugruntowała pozycję polskiej nauki na arenie międzynarodowej. Dziś jego nazwisko jest symbolem odwagi, rzetelności naukowej i globalnego wymiaru badań – wartości, które program TOP200 im. Weigla NAWA ma na celu rozwijać i upowszechniać.