Zaangażowanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Karolina Zioło-Pużuk, podkreśliła, że ministerstwo będzie wspierać uczelnie we wdrażaniu rekomendacji mających pozytywnie wpłynąć na sytuację osób transpłciowych oraz niebinarnych w szkołach wyższych. – Uczelnie powinny być przykładem dla innych instytucji, jak budować środowisko przyjazne dla wszystkich, oparte na poszanowaniu godności i praw człowieka – powiedziała podczas konferencji wiceministra. – Naszym celem w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa wyższego jest sprawienie, żeby uniwersytety były miejscami bezpiecznymi – nie tylko w sensie fizycznym, choć to bardzo ważne, ale żeby stały się miejscami przyjaznymi. Miejscami bezpiecznego, dobrego i swobodnego rozwoju. Przestrzenią, która nikogo nie dyskryminuje. (…) Chcemy wprowadzić alternatywne formy feminatywów do znowelizowanej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – dodała wiceministra Karolina Zioło-Pużuk.

Akademia otwarta na różnorodność

Podczas konferencji podkreślono, że uczelnie wyższe odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu standardów moralnych i społecznych. Zasady równości, różnorodności, inkluzywności, szacunku oraz wspólnotowości powinny być fundamentem funkcjonowania każdej instytucji akademickiej. Osoby uczestniczące zgodziły się, że budowanie przyjaznej atmosfery dla wszystkich – niezależnie od tożsamości płciowej – to nie tylko obowiązek etyczny, lecz także warunek niezbędny dla harmonijnego rozwoju nauki i edukacji.

Potrzeba doraźnej pomocy i konkretnych rozwiązań

– Nasza sieć zajmuje się ochroną praw i wolności akademickich. ASBiR zrzesza osoby zajmujące się kwestiami równości i bezpieczeństwa na uczelniach w całej Polsce. Są to osoby z pierwszej linii działań prorównościowych i mające wspierać członków społeczności akademickich w poczuciu bycia we właściwym miejscu. Działamy pomagając, interweniując, ale także proponując konkretne rozwiązania – podkreśliła przewodnicząca ASBiR, dr Anna Cybulko.

Rekomendacje dla uczelni

Przedstawione podczas konferencji rekomendacje Akademickiej Sieci Bezpieczeństwa i Równości obejmują m.in.:

• Współpracę i dialog z osobami różnorodnymi płciowo przy tworzeniu rozwiązań na uczelniach.
• Zwiększanie widzialności osób transpłciowych i niebinarnych oraz otwarte mówienie o różnorodności w środowisku akademickim.
• Wprowadzanie jasnych zasad dotyczących używania preferowanych danych osobowych i języka inkluzywnego w oficjalnych dokumentach oraz systemach informatycznych uczelni.
• Przeciwdziałanie dyskryminacji w komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem przeciwdziałania misgenderingowi i deadnamingowi.
• Dane w systemach elektronicznych – powszechne wprowadzenie tzw. trans-nakładki w systemie USOS.
• Wewnętrzne instytucje wsparcia – obecna na każdej uczelni osoba lub dział mający w zakresie swoich obowiązków praktyczne wsparcie osób transpłciowych i niebinarnych.
• Szkolenie i informowanie – stworzenie oferty dostępnych dla wszystkich szkoleń poświęconych tematyce potrzeb osób transpłciowych i niebinarnych.
• Troska o potrzeby pracowników – uwzględnianie sytuacji osób zatrudnionych na uczelniach, które również mogą być osobami różnorodnymi płciowo.

Kolejne kroki

Rekomendacje ASBiR są inspirację do systemowych zmian na polskich uczelniach. W najbliższym czasie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego planuje podjąć działania mające na celu upowszechnienie tych rozwiązań oraz wsparcie uczelni w ich wdrażaniu. Kluczowe będzie także kontynuowanie dialogu z osobami różnorodnymi płciowo i organizacjami je wspierającymi, aby wypracowane rozwiązania były skuteczne i odpowiadały realnym potrzebom środowiska akademickiego. Otwarta, bezpieczna dla wszystkich i przyjazna akademia powinna być wspólnym dziełem wszystkich.

• Więcej informacji o działalności Akademickiej Sieci Bezpieczeństwa i Równości (ASBiR)