Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)                                           

Kawałki pokrojonej w kostkę dyni, zanurzone w klarownej zalewie

Kształt (zewnętrzny i na przekroju)

Kawałki dyni w kształcie prostopadłościanów

Wielkość

Kawałki o wielkości około 0,7 – 1,5 cm

Barwa (zewnętrzna i na przekroju)

Dynia w kolorze intensywnie pomarańczowy, zalewa przejrzysta z lekkim zabarwieniem w kolorze pomarańczowym

Konsystencja, „wrażenie w dotyku”

Dynia twarda w dotyku, przy nacisku dająca się rozgnieść, zalewa płynna, lekko klejąca

Smak i zapach

Smak dyni oraz zalewy wyrazisty, słodko-kwaśny, z wyczuwalnym aromatem octowo-korzennym

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego              

Tradycyjna kuchnia kujawska bazowała na produktach pochodzących z upraw rolniczych – głównie zbożach, warzywach i owocach. Ważne miejsce w kuchni kujawsko-pomorskiej zajmowała dynia, nazywana przez Kujawiaków banią. Jesienią, gdy tylko dynia pojawiała się w ogródkach, wykorzystywano ją w kuchni kujawskiej na różne sposoby.

 Najpopularniejszą na Kujawach potrawą z wykorzystaniem dyni, była i jest bania w zalewie, która stanowi doskonały dodatek do mięs, zwłaszcza kaczyny.

Kiedy nie znano jeszcze metod konserwacji żywności, przechowywano banie w piwniczkach ziemnych zwanych „sklepami”. Następnie: „W okresie dwudziestolecia międzywojennego, kiedy zaczęły rozpowszechniać się szklane słoje, przyszła pora na marynowanie (…). Marynowano(…) także dynię. (…). Dynię marynowano (…) w słoikach w kwaśnej zalewie z wody, octu i cukru z dodatkiem goździków.” – Z. Przybylak „Tradycyjna kuchnia pomorsko-wielkopolska, czyli od poliwek i golców po okresy i pierniki”, 2005 r., str. 141.

Bania w zalewie to kawałki pokrojonej w kostkę dyni, zanurzone w płynnej, klarownej zalewie o delikatnie pomarańczowym odcieniu. Smak dyni oraz zalewy jest bardzo wyrazisty, słodko-kwaśny, z wyczuwalnym aromatem octowo-korzennym. Dynia do marynowania musi być dojrzała, ale nie przejrzała, należy wybierać te o mocno pomarańczowej barwie miąższu. Najlepsza, jest dynia zrywana o porannej rosie.

Ważnym etapem przygotowania bani w zalewie jest krótka obróbka termiczna – dynia nie może być za miękka i rozgotowana, powinna być chrupka. Przepis na sporządzenie bani w zalewie przywołała Dorota  Kalinowska w pozycji pt. „Gzik, żur i prażucha – tradycje kuchni kujawskiej”: „(…) pokrojoną dynię umieścić w garnku i zasypać cukrem oraz zalać octem, odstawić na 24 godz. Następnie garnek z dynią ustawić na ogniu i gotować tak długo, aż owoc będzie na pół miękki. Dodać  goździki i cynamon do smaku. Gorącą jeszcze dynię, razem z zalewą, przekładać do wyparzonych i suchych słoiczków i od razu zakręcać, odstawić do góry dnem. Można okryć słoiki kocem, aby się dobrze zamknęły”. Należy pamiętać, aby przed zanurzeniem dyni w słoiku, wyciągnąć z zalewy goździki, aby na kostkach dyń nie powstały brunatne plamy.

Bania w zalewie była wielokrotnie zgłaszana do kolejnych edycji konkursu produktów  tradycyjnych pod nazwą „Od zakwasu do żurku kujawskiego” organizowanego w powiecie radziejowskim.