Wygląd:

Duży, okrągły bochenek z matową popękaną skórką. W przekroju miąższ z małymi pęcherzykami powietrza.

Kształt:

Okrągły, w przekroju owalny.

Rozmiar:

Średnica do 32 cm, waga do 2,25 kg.

Barwa:

Skórka ciemnobrązowa, oprószona białą mąką.

Konsystencja:

Chleb lekko wilgotny, dość zbity, skórka chrupiąca.

Smak:

Lekko kwaśny, mało słony, wyczuwalny zapach palonego drewna i świeżego żyta.

Dodatkowe Informacje:

Tradycja:

Bolesław Kuźmiński, autor książki pt. „100 wieków chleba” pisał: „Zachowując starą tradycję szacunku do chleba lud polski do dziś w wielu okolicach nazywa chleb świętym, a także i ziemię, która rodziła chleb, świętą ziemią”. Na terenie Powiśla Dąbrowskiego, a tym samym w Gruszowie Wielkim wypiekano chleb niemal w każdym gospodarstwie domowym. Tradycje wypieków przechodziły z pokolenia na pokolenie, a chleb wypiekano zwykle raz w tygodniu, w zależności od wielkości rodziny. Od ponad 45 lat chleb żytni gruszowski wypiekany jest według tej samej receptury. „Po babci, była w domu stara drewniana dzieża, w której urabiała zaczyn, a przyrządzała go wg starej receptury tzn. dodawała do resztki surowego ciasta z poprzedniego wypieku żytniej mąki i letniej wody i wszystko razem powolutku zamieszała i odstawiała do wyrośnięcia na dzień następny. Następnego dnia na wieczór do zaczynu dodawała kwaśnego mleka, mąkę razową żytnią (mieloną na żarnach) oraz letnią wodę i sól. Wyrabianemu ciastu nadawała już mama okrągły kształt i układała w dużych drewnianych nieckach po trzy sztuki obok siebie do wyrośnięcia” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami Gruszowa Wielkiego). Obecnie częściej kwaśne mleko zastępowane jest maślanką. Ponadto niezmiennie do wypieku chleba żytniego gruszowskiego wykorzystywane jest zboże pochodzące z upraw znajdujących się w regionie, woda źródlana ze studni głębinowych, a także sól kamienna gruboziarnista z kopalni w Bochni. To wszystko sprawia, że chleb ten jest odpowiednio wilgotny i delikatny oraz posiada niezmiennie wyborny smak, który doceniany jest przez konsumentów w całej Polsce, a także poza granicami kraju.