Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (nowelizacja tzw. dyrektywy IED)
Celem dyrektywy o emisjach przemysłowych jest kontrola i zapobieganie zanieczyszczeniom oraz pomoc w ukierunkowaniu inwestycji przemysłowych w sposób niezbędny do przekształcenia Europy w konkurencyjną i neutralną dla klimatu gospodarkę do 2050 r.
Obowiązujące od 2010 r. przepisy wskazywały intensywny chów drobiu i świń jako jeden z rodzajów działalności podlegających tej dyrektywie:
- z ponad 40 000 miejsc dla drobiu;
- z ponad 2 000 miejsc dla tuczników (powyżej 30 kg); lub
- z ponad 750 miejscami dla macior.
Instalacje objęte dyrektywą działają zgodnie z pozwoleniem wydawanym przez państwo członkowskie. Zezwolenia muszą uwzględniać całokształt wpływu na środowisko. Obejmuje to emisje do powietrza, wody i gruntów, wytwarzanie odpadów, wykorzystywanie surowców, efektywność energetyczną, hałas, zapobieganie wypadkom czy rekultywację terenu.
Wyjściowa propozycja Komisji Europejskiej zaostrzała obowiązujące przepisy, tj. powodowała, że znacznie większa liczba gospodarstw rolnych zostałaby objęta działaniem tej dyrektywy.
W przyjętej nowelizacji usunięto zapis o włączeniu hodowców bydła w zakres dyrektywy, a w odniesieniu do świń i drobiu uwzględniono następujące progi:
- świnie – 350 DJP,
- drób – 280 DJP, ale 300 DJP w przypadku kur niosek,
- gospodarstwa mieszane – 380 DJP.
Ostatecznie przyjęty dokument w znacznej mierze odzwierciedla stanowisko prezentowane przez Polskę, ponieważ nie tylko nie dotyczy bydła, ale również działaniem dyrektywy objęto znacznie mniejszą liczbę gospodarstw utrzymujących drób i świnie niż zakładała KE.
Ponadto nowelizacja dyrektywy stanowi również m.in. o:
1. Wyłączeniu gospodarstw prowadzących działalność w zakresie chowu prowadzonego w ramach systemów produkcji ekologicznej lub jeżeli gęstość obsady jest mniejsza niż 2 DJP/ha.
2. Ustanowieniu w akcie wykonawczym KE zasad eksploatacyjnych dla gospodarstw rolnych. Mają one ukazać się w terminie 24 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji dyrektywy IED. Od tego momentu rozpoczyna się bieg terminów na dostosowanie się gospodarstw do nowych przepisów. Terminy te wynoszą:
- 4 lata, jeżeli gospodarstwo ma wielkość 600 DJP lub większą,
- 5 lat, jeżeli gospodarstwo ma wielkość 400 DJP lub większą,
- 6 lat, dla wszystkich pozostałych gospodarstw.
Ministerstwem wiodącym w sprawie dyrektywy o emisjach przemysłowych jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Dodatkowe informacje dotyczące systemu pozwoleń zintegrowanych wraz z przepisami prawa oraz wyjaśnieniami Ministra Klimatu i Środowiska, znajdują się na stronie http://www.ekoportal.gov.pl w zakładce pozwolenia zintegrowane.