Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)                   

Klarowny płyn

Kształt (zewnętrzny i na przekroju)

Przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje

Wielkość

Wielkość w zależności od zastosowanego naczynia

Barwa (zewnętrzna i na przekroju)

Barwa czerwono-bordowa

Konsystencja, „wrażenie w dotyku”

Konsystencja płynna

Smak i zapach

Lekko słodkawo-kwaskowaty smak
 

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego

Kwas z buraków ćwikłowych (zwany też: kwasem z czerwonych buraków, zakwasem buraczanym, buraczanym kwasem) to klarowny, czerwono-bordowa napój, który powstaje w procesie kiszenia buraków. Kiszenie to tradycyjna metoda konserwacji warzyw na zimę, dzięki której stają się jeszcze zdrowsze i smaczniejsze niż spożywane na surowo.

Tradycja wytwarzania kwasu z buraków ćwikłowych na Mazowszu najściślej związana jest z tradycjami Wielkiej Nocy i Bożego Narodzenia. Kwas z buraków ćwikłowych jest produktem, którego nie może zabraknąć przy wielkanocnym lub bożonarodzeniowym stole. Z wywiadów etnograficznych wynika, że tradycja jego wytwarzania jest przekazywana kolejnym pokoleniom. Mieszkańcy Mazowsza wspominają: „Odkąd pamiętam na 7-10 dni przed Wielkanocą mama nastawiała zakwas z buraków ćwikłowych. (…) Potem gdy dorosłam sama przygotowywałam w ten sposób zakwas. W naszej wsi wszystkie gospodynie tak go przygotowywały”.

Przygotowanie kwasu z buraków ćwikłowych, nie wymaga dużych umiejętności kulinarnych, sporządza się go według poniższej receptury. Około 5-6 buraków ćwikłowych należy dokładnie umyć, obrać, pokroić na bardzo cienkie kawałki. Włożyć do glinianego garnka, słoja lub beczki: czosnek, liść laurowy, ziele angielskie i buraki. Następnie zalewa się je przegotowaną, letnią osoloną wodą. Dawniej na wierzchu układało się 5 dkg suchej skórki z chleba żytniego, która przyspiesza proces kiszenia. Naczynie należy zakryć gazą i odstawić w ciepłe miejsce o temperaturze około 20ºC-24ºC na ok. tydzień. Po zakończonym procesie kiszenia należy zdjąć z powierzchni gotowego zakwasu powstały kożuszek i przecedzić przez sitko wyłożone gazą.

Kwas z buraków ćwikłowych można wykorzystać od razu lub zlać do szklanych butelek i przechowywać w chłodnym miejscu do przyrządzenia takich potraw jak: barszcz wielkanocny z dodatkiem pokrojonego drobno mięsa, kiełbasy, jajek ze święconki i utartego chrzanu, barszczu wigilijnego z uszkami, czystego barszczyku na gorąco do krokietów, czy pasztecików, wiosennego chłodnika jak również do bezpośredniego picia (jeśli jest za mocny można dodać wody).

Obecnie kiszonki przeżywają swój renesans związany z dostrzeganymi pozytywnymi właściwościami tych produktów. Świadomy konsument poszukujący pożytecznej dla organizmu żywności sięga bardzo chętnie także po kwas z buraków ćwikłowych.