Rolnictwo ekologiczne
Rolnictwo ekologiczne – zmiany od 2025 r.
W związku z nowelizacją rozporządzenia ekologicznego z dnia 14 marca br., od kampanii 2025 r. w interwencji Rolnictwo ekologiczne zostały wprowadzone uproszczenia polegające na:
- odejściu od obowiązku wskazywania numerów identyfikacyjnych zwierząt lub liczy zwierząt przy składaniu oświadczeń zawierających zgody rolników, którzy ubiegają się o płatności ekologiczne do powierzchni upraw paszowych na gruntach ornych lub do trwałych użytków zielonych (TUZ) w ramach tzw. „grup rolników” oraz rolników ubiegających się o premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą,
- umożliwieniu całorocznego utrzymywania na TUZ wszystkich gatunków zwierząt,
- możliwości dokonania zmiany uprawy rośliny dwuletniej po pierwszym roku jej uprawy pod warunkiem, że zostanie potwierdzone wytworzenie produktu rolnictwa ekologicznego z pierwszego roku uprawy rośliny dwuletniej.
Celem interwencji jest wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w prawodawstwie unijnym i krajowym. Wsparciem w ramach interwencji objęte są powierzchnie w ramach następujących grup upraw: rolnicze, warzywne, zielarskie, sadownicze podstawowe, jagodowe, sadownicze ekstensywne, paszowe oraz TUZ, prowadzone zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego.
Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi o powierzchni UR nie większej niż 10 ha mogą otrzymać wsparcie w ramach interwencji na uproszczonych zasadach - płatność do hektara w jednakowej wysokości 1 640 zł/ha, niezależnie od grupy upraw.
W przypadku takich gospodarstw wsparciem zostaną objęte przylegające do siebie powierzchnie, na których mogą być uprawiane rośliny z różnych grup upraw (tj. upraw rolniczych, upraw warzywnych, upraw zielarskich, upraw sadowniczych – podstawowych, jagodowych i ekstensywnych oraz upraw paszowych, jakie są wspierane w ramach standardowej, czyli „pakietowej” realizacji zobowiązań ekologicznych), w tym również małe powierzchnie upraw poniżej 0,1 ha, przy czym łączna powierzchnia tak przylegających upraw nie może być mniejsza niż 0,1 ha.
Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą
W ramach interwencji rolnicy, niezależnie od tego czy realizują zobowiązania ekologiczne w ramach poszczególnych grup upraw (tj. pakietów), czy też jako małe gospodarstwo z uprawami ekologicznymi, mogą również otrzymać do każdego hektara zgłoszonego do płatności ekologicznych dodatkową premię za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej w wysokości 573 zł/ha. Warunkiem otrzymania premii będzie zapewnienie obsady zwierząt na poziomie od 0,3 DJP do 1,5 DJP na każdy hektar użytków rolnych w gospodarstwie, w tym niezgłoszony do płatności ekologicznych.
Przy takim poziomie obsady zabezpieczona jest w gospodarstwie samowystarczalność paszowo-nawozowa. Ustalony minimalny poziom obsady zwierząt pozwala w pełni bilansować mineralizującą się w procesie produkcji materię organiczną, a maksymalny poziom zwierząt pozwala dostatecznie uzupełnić zasoby mineralizującej się w procesie produkcji materii organicznej w glebie (bez przekraczania dopuszczalnej dawki nawozów naturalnych wykorzystywanych rolniczo zawierającej nie więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych) i jednocześnie zachować w gospodarstwie produkcję o zrównoważonej organizacji produkcji zwierzęcej.
Warunki kwalifikowalności:
- posiadanie gospodarstwa rolnego położonego na terytorium RP, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha; obszar kwalifikowany – użytki rolne (grunty orne, trwałe użytki zielone, uprawy trwałe – sadownicze);
- działka deklarowana do wsparcia o min. powierzchni 0,1 ha;
- prowadzenie produkcji rolnej z przepisami określonymi m.in. w rozporządzeniu PE i Rady (UE) 2018/848 oraz w ustawie o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej.
Wymagania w ramach interwencji:
- obowiązek produkcji ekologicznej i odpowiednie przeznaczenie zbioru, tj. co najmniej 30% uzyskanego zbioru musi zostać przeznaczone do sprzedaży lub do przetwórstwa;
- uprawa gatunków roślin określonych na poziomie przepisów krajowych;
- posiadanie zwierząt – w przypadku płatności do upraw paszowych na gruntach ornych oraz do trwałych użytków zielonych w obsadzie co najmniej 0,3 DJP/ha, przy czym płatności ekologiczne do takich upraw będą przyznawane do powierzchni do jakiej „starczy” rolnikowi zwierząt przeliczonych na DJP (tj. do powierzchni nie większej niż wynikającej z podzielenia posiadanych przez rolnika zwierząt przeliczonych na DJP przez współczynnik 0,3);
- posiadanie zwierząt w obsadzie 0,3-1,5 DJP na każdy hektar UR – w przypadku premii za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno- zwierzęcej;
- posiadanie planu działalności ekologicznej;
- w przypadku podstawowych upraw sadowniczych, ekstensywnych upraw sadowniczych oraz upraw jagodowych:
- uprawa gatunków w okresie owocowania, a w przypadku upraw niebędących w okresie owocowania - potwierdzenie, że do założenia tych upraw wykorzystano materiał nasadzeniowy odpowiedniej jakości;
- utrzymanie minimalnej obsady dla poszczególnych gatunków roślin z tolerancją do 10%;
- coroczne wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych.
Wszystkie uprawy deklarowane do wsparcia finansowego w ramach interwencji podlegają kontroli jednostek certyfikujących.
Zobowiązania w ramach interwencji – Rolnictwo ekologiczne obejmują okres 5 lat.
Rolnicy realizujący zobowiązania ekologiczne nie wskazują we wniosku o przyznanie płatności ekologicznych czy uprawa, do której ubiegają się o przyznanie tych płatności prowadzona jest na gruncie w konwersji czy po konwersji.
Kto może otrzymać wsparcie
Rolnicy objęci nadzorem jednostki certyfikującej w ramach systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym.
Jakie wsparcie można otrzymać
Wysokość wsparcia
Budżet interwencji Rolnictwo ekologiczne wynosi ok. 905 mln EUR, co przekłada się na średni roczny budżet na poziomie ok. 181 mln EUR (w latach 2023-2027).
Dla poszczególnych grup upraw są inne stawki płatności i są one też zróżnicowane ze względu na status danej uprawy, tj. czy jest to uprawa w okresie konwersji, czy też uprawa już ekologiczna. Stawki płatności w ramach każdego z pakietów interwencji zostały określone jako roczne stawki płatności do jednostki powierzchni, tj. do 1 ha. Stawki płatności w ramach interwencji dotyczącej rolnictwa ekologicznego, w zależności od grupy upraw i okresu konwersji/po konwersji wynoszą od 1 043 zł/ha do 3 105 zł/ha. Natomiast w przypadku pakietu Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi stawka płatności wynosi 1 640 zł/ha, a stawka premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą 573 zł/ha.
Stawki te są wyższe średnio o 35% w porównaniu do stawek z 2021 r. (i średnio o 84% względem stawek z 2015 r.) jakie były stosowane w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020.
Płatności ekologiczne są przyznawane do powierzchni (ha) upraw prowadzonych metodami ekologicznymi (tj. upraw w okresie konwersji lub upraw już ekologicznych).
Płatności do powierzchni upraw w okresie konwersji – w ramach 5-letniego zobowiązania, przysługują nie dłużej niż przez okres pierwszych 3 lat realizacji zobowiązania obejmującego przez te 3 lata uprawy w okresie konwersji.
W ramach interwencji stosowana będzie degresywność płatności, tj. płatności ekologiczne będą przyznawane w wysokości:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Stawki płatności
|
Grupa upraw |
Stawka płatności (zł/ha) |
|
|
w okresie konwersji |
po okresie konwersji |
|
|
Uprawy rolnicze |
1697 |
1571 |
|
Uprawy warzywne |
3021 |
2391 |
|
Uprawy zielarskie |
1856 |
|
|
Podstawowe uprawy sadownicze |
3105 |
1961 |
|
Uprawy jagodowe |
2495 |
2213 |
|
Ekstensywne uprawy sadownicze |
1326 |
1326 |
|
Uprawy paszowe na gruntach ornych |
1638 |
1504 |
|
Trwałe użytki zielone |
1043 |
|
|
Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi |
1640 |
|
|
Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą |
573 |
|
Informacje na temat sytemu rolnictwa ekologicznego znajdują się pod linkiem.
Broszury informacyjne:
Materiały
- Prezentacja – Interwencja – Rolnictwo ekologiczne PS WPR – zmiany od kampanii 2025 r.Prezentacja_-_Zmiany_w_Rolnictwie_ekologicznym_-_Marzec_2025_r.pdf 0.82MB - Prezentacja – Interwencja – Rolnictwo ekologiczne PS WPR – zmiany od kampanii 2024 r.
1_RE_PS_WPR_2023-2027_NOWELIZACJE_NA_2024.pdf 1.09MB