Wygląd:

Kawałek dowolnego mięsa (szynka, łopatka, polędwica, karkówka, boczek) otoczony sznurkiem wędzarniczym lub siatką wędzarniczą.

Kształt:

Kształt okrągły lub owalny, brzegi nieregularne.

Rozmiar:

Wielkość od 0,30 do 1,2 kg.

Barwa:

Zewnętrzna część wędzonki przybiera kolor od lekko brązowego do ciemnobrązowego, zaś po przekrojeniu od ciemnoróżowego do czerwonego. Wewnątrz dopuszczalne jest kółko szaro zielone.

Konsystencja:

Mięso soczyste, średnio sprężyste.

Smak:

Zapach i smak wędzonego mięsa, który otrzymuje się dzięki tradycyjnym przyprawom i wędzeniu dymem olchowym.

Tradycja:

Wędzonka to produkt z mięsa wieprzowego od zwierząt pochodzących z hodowli ekstensywnej. Bardzo często nazwie tej towarzyszą takie określenia jak „chłopska”, czy też „wiejska”, które podkreślają swojskie pochodzenie wyrobu. Wędzonka jest prostym i smacznym produktem, który ma doskonałą, staropolską tradycję. Ponadto w latach, gdy żywność była w Polsce na kartki, produkty swojskiego wyrobu stanowiły sposób na ominięcie pustek na sklepowych półkach. Produkty tego typu do niedawna były traktowane nieco wstydliwie, jako substytut żywności „sklepowej” (tzw. „kupnej”) – uznawanej niegdyś za lepszą. Obecnie „autentyczne” wędzonki są poszukiwanym rarytasem, który jest nieodzowny zwłaszcza przy okazji świąt i uroczystości rodzinnych, a wiele osób wytwarza je we własnym zakresie zanosząc przygotowane już mięso do jednej z licznych w województwie podlaskim wędzarni. Pod potoczną nazwą wędzonki kryją się uwędzone kawałki mięsa uzyskanego świeżo po uboju wieprza (np. szynka, schab, boczek). Wynika to ze specyfiki produkcji wędlin na wsi, gdyż tradycyjnie po świniobiciu należało zagospodarować od razu całość mięsa, a wędzenie jest jednym z najstarszych sposobów przedłużenia jego przydatności do spożycia. O prawdziwej wędzonce możemy mówić wyłącznie, gdy do jej przygotowania wykorzystano mięso młodych świń (których wzrost nie był przyśpieszany przez chemiczne dodatki do żywności), a w procesie peklowania użyto tylko naturalnych przypraw i konserwantów, takich jak sól kamienna, majeranek, czosnek, pieprz, ziele jałowca, liść laurowy, saletra i cukier. Produkt swój smak, aromat i specyficzny kolor uzyskuje poprzez wędzenie – najlepiej w olchowym i jałowcowym dymie. Zapotrzebowanie na żywność, która swą wysoką jakość zawdzięcza wykorzystaniu tradycyjnych metod wytwarzania powoduje, że wielu producentów wraca do starych receptur. Na terenie województwa podlaskiego wędzonka wciąż wytwarzana jest powszechnie na własne potrzeby, jednocześnie coraz częściej można ją znaleźć w pensjonatach i gospodarstwach agroturystycznych.