Bogata symbolika Wigilii i Bożego Narodzenia wyraża się w sposobie interpretowania czynności wykonywanych w tym dniu. Na Opolszczyźnie wierzono, że rąbanie drewna w dniu Wigilii mogło powodować ból głowy w następnym roku. Podobnie skutkiem wbijania gwoździ mogły być częste bóle głowy i zębów. Nie wolno było również wylizywać maku z makutry, gdyż mogło to być przyczyną krost. W celu zapobieżenia chorobom reumatycznym i bólom nóg należało pod stołem położyć siekierę. Dziś te wierzenia są już tylko częścią tradycji ludowej, a jedną z najpowszechniej znanych jest pozostawienie dodatkowego nakrycia dla wędrowca. Dawniej wierzono, że wolne miejsce pozostawiane jest dla duszy, która w Wigilię odwiedziła ziemię.

Tradycyjną dekoracją domu był snop żyta, który gwarantował również obfitość plonu w nadchodzącym roku. Choinki na Opolszczyźnie pojawiły się w późniejszym czasie, a snop żyta został zastąpiony przez sianko kładzione pod obrusem.

Przed wieczerzą wigilijną domownicy dzielili się chlebem. Zwyczaj dzielenia się opłatkiem pojawił się dopiero w XX wieku. Tradycyjne potrawy wigilijne przygotowywane były z regionalnych płodów rolnych. Były to: kompoty z suszu, zupy, owoce z kaszami, kluski z makiem, makówki i ryby. Z siemienia lnianego przygotowywano zupę siemieniotkę. Ponadto przyrządzano młockę, która była nazywana bryją, moucką, młocką lub moczką. W zależności od regionu była ona gęstą zupą z piernika, bakalii, piwa i suszonych owoców. Z kolei w niektórych regionach była ona przygotowywana na słono i dodawano do niej także warzywa np. marchewkę, pietruszkę albo seler oraz ziele angielskie i liść laurowy. Wspomniane makówki to bułki moczone w słodkim mleku wymieszanym z miodem i tartym makiem. Z czasem przepisy na makówki wzbogacono o inne smakowite dodatki. Są one do dziś przygotowywane na Wigilię. Jedną z 12 potraw tradycyjnie wchodzących w skład wschodniosłowiańskiej wieczerzy wigilijnej jest również kutia. Zwyczajowo robiona jest z obtłuczonej pszenicy, ziaren maku, słodu, miodu, bakalii: różnorakich orzechów, rodzynek i innych dodatków. W wielu przepisach uwzględnia się mleko lub śmietankę do polania. Współcześnie używa się też składników, które niegdyś nie były tak popularne i dostępne, takich jak kawałki kandyzowanej skórki pomarańczowej czy migdały.¹

------------------------------

¹ Opracowano na podstawie materiałów przesłanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz zamieszczonych na portalach mmopole.pl, radio.opole.pl.

Produkty i potrawy wigilijne wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych:

• Kołocz śląski
• Śliszki – potrawa wigilijna
• Anyżki
• Olej głubczycki rzepakowy tłoczony na zimno
• Siemieniotka
• Mołcka – potrawa wigilijna
• Kartoffelsalat
• Makówka opolska