Decyzje konsulów w tej materii są każdorazowo poprzedzone analizą aktualnej sytuacji epidemicznej w okręgu konsularnym, regulacji prawa miejscowego oraz zaleceń wydanych przez właściwe władze sanitarne, a także stanowiska władz co do możliwości przeprowadzanie wyborów na ich terytorium.

Konsulowie RP w Hiszpanii (Madryt, Barcelona), USA (Chicago, Nowy Jork) oraz w Kandzie (Toronto, Vancouver, Ottawa) wraz z poprawą sytuacji epidemicznej uchylili wcześniej wydane obwieszczenia dopuszczając możliwość osobistego doręczania kopert zwrotnych do urzędu konsularnego. Jednocześnie w Madrycie i Barcelonie ze względu na stanowisko miejscowych władz dotyczące trybu głosowania, konieczność sprostania normom sanitarnym oraz ograniczenia lokalowe, zostały utrzymane obwieszczenia dotyczące braku możliwości dostarczenia kopert zwrotnych do OKW w dniu głosowania. 

Ustawodawca wprowadzając tego rodzaju delegację dla konsulów brał pod uwagę realia przeprowadzania wyborów w trakcie pandemii, gdy obszary wchodzące w skład okręgów konsularnych w rożnym stopniu dotknięte są jej skutkami i obowiązują na ich terytoriach szczególne reżimy sanitarne. Celem tych regulacji jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa wyborcom, członkom obwodowych komisji wyborczych i pracownikom urzędów konsularnych oraz dostosowanie procedur wyborczych do przepisów miejscowych, których zgodnie z regułami międzynarodowych konwencji polscy urzędnicy konsularni obowiązani są przestrzegać. 

W przypadku Wielkiej Brytanii, zgodnie ze stanowiskiem władz miejscowych, wybory mogą być organizowane w trybie korespondencyjnym. W Wielkiej Brytanii cztery polskie placówki konsularne wysłały ponad 180 tys. pakietów wyborczych. Stanowisko władz miejscowych i wprowadzone przez nie ograniczenia uniemożliwiają zorganizowanie grupie 180 tys. potencjalnych wyborców możliwości indywidualnego dostarczenia kopert zwrotnych do jednego z czterech urzędów w Wielkiej Brytanii (dla przykładu, największy z urzędów, w Londynie, przed pandemią obsługiwał do 350 osób dziennie).

W Niemczech, zgodnie z otrzymanym stanowiskiem władz miejscowych, placówki mogą organizować wybory wyłącznie w trybie korespondencyjnym. Na terytorium Niemiec w dalszym ciągu obowiązują ograniczenia wprowadzone przez władze regionalne, które uniemożliwiają zorganizowanie bezpiecznej i zgodnej z miejscowym prawem procedury osobistego doręczania głosów przez ponad 80 tys. potencjalnych wyborców, którzy otrzymali pakiety wyborcze. Dla porównania – łącznie w placówkach Chorwacji w Niemczech w niedawnym głosowaniu oddało głos 2657 wyborców, podobna liczba Serbów zamieszkałych w Niemczech wzięła udział w wyborach w dniu 21.06.

W przypadku Republiki Irlandii obowiązujące przepisy i zalecenia dotyczące dystansowania społecznego, ograniczenia liczebności zgromadzeń, a także warunki lokalowe urzędu konsularnego w Dublinie, uniemożliwiają zorganizowanie bezpiecznego i zgodnego z obowiązującymi przepisami osobistego odbioru kopert zwrotnych od ponad 28 tys. potencjalnych wyborców. 

Podkreślamy, że jedynym celem wprowadzonych ograniczeń jest zapewnienie bezpieczeństwa epidemicznego wszystkim osobom zaangażowanym w proces wyborczy – tego typu obowiązek spoczywa na konsulach organizujących wybory, tak na podstawie przepisów krajowych jak i regulacji prawa państwa przyjmującego, którego są zobowiązani przestrzegać. Wybory Prezydenta RP w takich krajach jak Irlandia, Niemcy czy Wielka Brytania są procesem masowym, w którym bierze udział od kilkudziesięciu do ponad 180 tys. osób. Nieprzestrzeganie obowiązujących reżimów sanitarnych i zaleceń miejscowych władz mogłoby w konsekwencji narazić zdrowie i życie polskich obywateli, a także zakłócić sam proces wyborczy.

Zapewniamy, że konsulowie dokonują wszelkich starań by jak największa liczba polskich wyborców wzięła udział w wyborach. Potwierdzeniem skuteczności tych działań jest nienotowana wcześniej frekwencja, z którą mieliśmy do czynienia w głosowaniu 28 czerwca 2020 r., wyższa od frekwencji w głosowaniu korespondencyjnym w I turze wyborów Prezydenta RP w 2015 o blisko 6 %, które nie było realizowane w czasach pandemii. 

Biuro Rzecznika Prasowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych