Oficjalne rozmowy szefów dyplomacji Polski i Iranu były okazją do omówienia najważniejszych kwestii z zakresu współpracy dwustronnej, a także wymiany poglądów na temat aktualnych problemów regionalnych i globalnych, w szczególności trwającej agresji Rosji przeciwko Ukrainie. Szef polskiego MSZ przedstawił również stanowisko Polski, jako kraju przewodniczącego OBWE, w odniesieniu do sytuacji bezpieczeństwa w Europie Wschodniej. Podczas wizyty, szefowie dyplomacji Polski i Iranu podpisali Umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Islamskiej Republiki Iranu o współpracy w dziedzinie kultury, edukacji, nauki, sportu, młodzieży i środków masowego przekazu. 

Pierwsza wizyta szefa polskiej dyplomacji w Iranie przypadła w ważnym momencie 80. rocznicy ewakuacji armii generała Władysława Andersa z ZSRS do Iranu. Ewakuacja armii gen. Andersa z ZSRR do Iranu rozpoczęła się 18 marca 1942 roku. Do listopada 1942 r. ewakuowano do Iranu ponad 115 tys. osób, w tym około 78,5 tys. żołnierzy oraz 37 tys. cywilów, pośród nich niemal 18 tys. dzieci. Polskich uchodźców powitało przyjazne nastawienie i hojność irańskiego narodu. Pod koniec 1942 i na początku 1943 r. polskie obozy w Iranie znajdowały się w Teheranie, Isfahanie, Maszhadzie i Ahwazie. Pierwsze szkoły powstały w Teheranie, gdzie po roku działało już dziesięć polskich placówek oświatowych. W polskim sierocińcu w Isfahanie, zwanym „miastem polskich dzieci” otwarto obóz, w którym przebywało 2300 dzieci i 300 dorosłych oraz powstało osiem szkół podstawowych.

Camp Polonia w Ahwazie był jednym z głównych ośrodków wyjazdowych dla Polaków opuszczających Iran, a ostatni obóz w tym mieście został zamknięty w 1945 r. Około 90% osób ewakuowanych stanowili etniczni Polacy, resztę inne grupy narodowościowe zamieszkujące II Rzeczpospolitą. Większość uchodźców ostatecznie opuściła Iran po kilku miesiącach i została przetransportowana do wielu odległych krajów, takich jak Liban, Palestyna, Indie, Uganda, Kenia, Tanganika, Rodezja Północna i Południowa, Południowa Afryka, Nowa Zelandia i Meksyk.

W ramach obchodów rocznicy Minister Zbigniew Rau odwiedził polskie miejsca pamięci, w tym cmentarze, gdzie spoczywają żołnierze Armii Andersa oraz cywile. Zarówno w Teheranie, jak i Isfahanie, Pan Minister oficjalnie otworzył wystawę IPN „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, informującej o sytuacji wojsk polskich i polskich uchodźców na Bliskim Wschodzie.

Łukasz Jasina

Rzecznik Prasowy MSZ

Foto: Sebastian Indra / MSZ