„W sposób symboliczny oddzielamy się od tego układu uznając, że jest on wyłącznie dokumentem o charakterze archiwizacyjnym (…) kończymy jakąkolwiek aktywność międzynarodową tego dokumentu” - mówił podczas uroczystości przekazania dokumentu wiceminister Piotr Wawrzyk.  W trakcie wydarzenia w gmachu MSZ poza układem z 1955 r. wyeksponowane były także dokumenty z 1991 roku, na mocy których doszło do rozwiązania powstałych w jego wyniku wojskowych i politycznych struktur współpracy byłych państw socjalistycznych w Europie, tj.:

- Protokół o uchyleniu porozumień wojskowych zawartych w ramach Układu Warszawskiego oraz o rozwiązaniu jego organów i struktur wojskowych, podpisany w Budapeszcie 25 lutego 1991 r.

- Protokół o utracie mocy Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej oraz Protokołu o przedłużeniu jego obowiązywania, podpisany w Pradze 1 lipca 1991 r.

Podczas spotkania dziennikarze mieli możliwość wykonania zdjęć dokumentów, zazwyczaj nieudostępnianych publicznie.

***

Układ Warszawski był organizacją polityczno-wojskową utworzoną na podstawie Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, podpisanego 14 maja 1955 r. Utworzenie z inicjatywy ZSRR Układu Warszawskiego służyć miało ujednoliceniu polityki zagranicznej i wojskowej ZSRR i państw od niego zależnych. W efekcie układ stał się strukturą umożliwiającą ZSRR sprawowanie kontroli nad siłami zbrojnymi i polityką obronną państw członkowskich.

Zmiany polityczne, do jakich doszło w państwach członkowskich Układu Warszawskiego po 1989 roku zmieniły charakter i strukturę Układu oraz wymusiły odstąpienie przez ZSRR od stosowania dotychczasowej doktryny polityczno-wojennej. W 1991 r. rozwiązano wojskowe i polityczne struktury Układu.

Biuro Rzecznika Prasowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Fot. Tymon Markowski / MSZ

Wideo: Gabriel Piętka / MSZ