Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli tzw. fundusze norweskie i fundusze EOG, są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom Unii Europejskiej – krajom bałtyckim i państwom Europy Środkowej i Południowej. W zamian za finansowe wsparcie, państwa-darczyńcy mają dostęp do rynku wewnętrznego UE.

Jak dotąd Fundusze norweskie i EOG miały dwie edycje. Pierwsza odbyła się w latach 2004-2009. Polska była największym beneficjentem i otrzymała od darczyńców 533,5 miliona euro. Wnioskodawcy złożyli 2720 wniosków, a zrealizowano ponad 1400 projektów. Największe finansowanie otrzymały takie obszary jak ochrona środowiska, zdrowia, dziedzictwa kulturowego, badania naukowe i rozwój zasobów ludzkich. Fundusze pozwoliły sfinansować inwestycje wykorzystujące odnawialne źródła energii, wspierające rewitalizację zabytków czy promocję zdrowego trybu życia. Najczęściej wnioskodawcami były jednostki samorządu terytorialnego, ale i ośrodki badawczo-rozwojowe, organizacje pozarządowe i administracja.

Druga edycja odbyła się w latach 2009-2014. Polska otrzymała 578,1 miliona euro, co pozwoliło zrealizować ponad 1300 projektów w 17 zróżnicowanych tematycznie programach. Dzięki Funduszom wsparcie otrzymały takie obszary jak badania naukowe, ochrona środowiska, promowanie odnawialnych źródeł energii, kultura, zdrowie, stypendia dla uczniów i studentów czy lokalne i regionalne inicjatywy na rzecz promowania spójności społecznej. Finansowaniem objęto przedsiębiorstwa, instytucje kultury, administracji publicznej i organizacje pozarządowe. W 2017 roku, podczas oficjalnego podsumowania II edycji Funduszy, minister Jerzy Kwieciński zapewniał, że środki finansowe to nie tylko realizacja inicjatyw o kluczowym znaczeniu, ale i wzmocnienie stosunków między Polską a państwami-darczyńcami.

W tym roku zaplanowane jest uruchomienie III edycji Funduszy norweskich i EOG. Już w 2017 roku zakończyły się oficjalne negocjacje. Wśród przewidzianych obszarów wsparcia znalazły się m.in. środowisko i zmiany klimatu, innowacyjność, rozwój miast, nauka, kultura, społeczeństwo obywatelskie, zdrowie publiczne i wymiar sprawiedliwości.