Chodzi o to by pomóc dzieciom w szkole, rodzicom w pracy, a wszystkim razem w domu. Dzisiaj w Toruniu podpisaliśmy 12 umów na rozstrzygnięty właśnie nabór na projekt „Wygrana Rodzina”. Zostaną one wprowadzone na wzór innowacji społecznej, którą zrealizowano w warszawskim Kokonie Praskim. Celem tej innowacji było wydobycie dzieci z zaklętego kręgu ubóstwa i danie im szansy na dobre życie

– powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na konferencji prasowej w Toruniu.

Gminy, które będą udzielały wsparcia rodzinom, otrzymają na ten cel maksymalnie do 3 mln zł dofinansowania. Dzięki temu będą mogły zrealizować nowe rozwiązania, które będą przeciwdziałać m.in. zjawisku dziedziczenia biedy w rodzinach dotkniętych brakiem środków do życia.

Nabór na tę innowację ogłosiliśmy w lutym 2024 r. Jego budżet wyniósł ok. 67 mln zł, jednorazowe wsparcie to max. 3 mln zł, a czas trwania projektu to ok. 3 lata. W sumie będą to 24 projekty, m. in. w Bielsku-Białej, Piasecznie, Sochaczewie i Toruniu. Dzięki temu ta innowacja będzie mogła zaistnieć w całej Polsce. Metoda wypracowana dzięki Kokonowi Praskiemu polega na współpracy miasta i gminy z ośrodkiem pomocy społecznej i organizacją pozarządową. Dzięki niej nie tylko dziecko, ale cała rodzina zostaje otoczona opieką. Na tym polega ten unikalny know-how. Dzięki niemu cała rodzina uzyskuje zdolność do pozyskiwania środków do życia. Natomiast dziecko otrzymuje wsparcie w życiu szkolnym i w nauce

– powiedziała minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

28 lutego 2025 r. wystartował także konkurs „Pilotażowe programy usamodzielniania młodzieży z pieczy zastępczej”. Jego celem jest pomoc młodym osobom wychowanym w pieczy zastępczej w samodzielnym dorosłym życiu. Wnioski o dofinansowanie projektów będą mogły złożyć powiaty we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Środki będzie można przeznaczyć m.in. na remonty i adaptacje lokali, które są w zasobach gmin i powiatów. Konkurs sfinansują środki w wysokości 60 mln zł z programu FERS.

Wyniki konkursu „Wygrana rodzina”

Konkurs „Wygrana rodzina” wyłonił gminy, z którymi Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zawiera obecnie umowy na dofinansowywanie. Łączna wartość wsparcia to ok. 67 mln zł. Dzisiaj w Toruniu minister Pełczyńska-Nałęcz podpisała pierwsze umowy z 12 gminami o łącznej wartości 33,5 mln zł. Pozostałe umowy będą podpisane w innym terminie .

Zwycięskie projekty będą realizowane przez gminy w partnerstwie z lokalnymi organizacjami pozarządowymi. Maksymalny budżet każdego z projektów to 3 mln zł, a czas jego realizacji to około trzy lata.

„Wygrana rodzina” – pomoc dla dzieci i rodziców żyjących w ubóstwie

Model „Wygrana rodzina” powstał na bazie sukcesu projektu pn. „Praski kokon”, który był realizowany na terenie warszawskiej Pragi Północ. Teraz jego rozwiązania będą wprowadzane także w innych miejscach w Polsce.

Wsparcie ma dotrzeć do konkretnych dzielnic, czy osiedli w miastach dotkniętych problemami społecznymi. Celem jest pomoc dzieciom, które żyją w rodzinach dotkniętych ubóstwem, gdzie występują negatywne zjawiska społeczne, a bieda przenosi się na następne pokolenia. Przy czym pojęcie ubóstwa nie dotyczy tylko braku wystarczających środków do życia, ale także braku wzorców społecznych i kulturowych.

Pomoc ma dać szanse na rozwój dzieci na dwóch pierwszych etapach ich życia – we wczesnym dzieciństwie i w trakcie edukacji szkolnej. Wsparcie skupi się przede wszystkim na podnoszeniu umiejętności ich życia w społeczeństwie, a także na podnoszeniu kompetencji rodzicielskich, społecznych i opiekuńczo-wychowawczych ich opiekunów. Chodzi o to, aby rodzina zmieniła świadomość swoje sytuacji życiowej, odzyskała poczucia sprawczości i chciała na trwałe zmienić swoją trudną sytuację życiową.

Pomoc dla dzieci dotkniętych ubóstwem – asystent, nauka komunikacji, edukacja zdrowotna

Istotą projektu jest aktywna współpraca i dzielenie się odpowiedzialnością – zarówno rodzin, do których jest kierowana pomoc, jak i tych, którzy jej udzielają. Dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności i wsparciu z zewnątrz rodzina w procesie zmian nie będzie osamotniona.

Rodziny objęte projektem otrzymają podstawowy pakiet pomocy:

• wsparcie asystenta rodziny;
• wsparcie mentora ds. rozwoju dzieci i młodzieży;
• blok warsztatów, m.in. dla rodziców z obszaru komunikacji, wyrównujących kompetencje społeczne dla dzieci i młodzieży;
• doradztwo indywidualne z zakresu komunikacji dla rodziców;
• edukację dla zdrowia psychicznego.

Jeżeli wsparcie przyniesie efekty, rodzina będzie mogła skorzystać z pogłębionej formy pomocy w postaci pakietu rozszerzonego. Obejmie on pomoc dla dorosłych członków rodzin – rodziców (np. warsztat „Asertywny rodzic”, blok warsztatów profilaktycznych obejmujących tematykę przeciwdziałania przemocy, profilaktyki uzależnień), dla dzieci i młodzieży (np. sprofilowane warsztaty rozwoju zainteresowań) lub całych rodzin (np. warsztaty „Finanse w rodzinie” czy „Budowanie więzi rodzinnych”).

Pilotażowe programy usamodzielniania młodzieży z pieczy zastępczej

Uruchomiony 28 lutego konkurs będzie wspierać młodych ludzi przebywających w pieczy zastępczej w nauce samodzielnego życia. Jest to kluczowy czynnik dla powodzenia w dorosłym życiu. Prawidłowo zaplanowane usamodzielnianie zwiększa szansę młodego człowieka na niezależność finansową, radzenie sobie z codziennymi sprawami, czy zaradność życiową.

Analizy i badania wskazują, że proces ten (odpowiadają za niego powiaty) wymaga nowych rozwiązań lub usprawnienia obecnych. Problemem są m.in. zbyt późne rozpoczynanie procesu usamodzielnienia się (obecnie od 17 r.ż.), niewykorzystywanie potencjału Indywidualnych Programów Usamodzielniania i funkcji opiekuna usamodzielniania, niewystarczające wsparcie w uzyskiwaniu przez osoby usamodzielniające się mieszkania i pracy. Także społeczności lokalne za mało angażują się w pomoc (chodzi o działania na rzecz aktywnej integracji zawodowej wychowanków).

Warunki konkursu

Termin składania wniosków o dofinansowanie w konkursie upływa 29 kwietnia 2025 r. Wnioski mogą złożyć partnerstwa składające się co najmniej z powiatu i organizacji pozarządowej z doświadczeniem we wsparciu dzieci i młodzieży przebywającej w pieczy zastępczej lub uczęszczających do placówek wsparcia dziennego (np. świetlice środowiskowe).

Każdy projekt musi obejmować wsparcie usamodzielniania co najmniej 40 wychowanków. Maksymalna wartość pomocy dla jednego projektu to 8 mln zł. Wkład własny nie jest wymagany.

Nowe rozwiązania w procesie usamodzielniania młodzieży z pieczy zastępczej

Programy usamodzielniania obejmą:

• usamodzielnianie rozpoczynające się od 15 roku życia;
• zapewnienie miejsca zamieszkania wychowankom pieczy oraz  przygotowanie wychowanków pieczy samodzielnego zamieszkania;
• nowe standardy tworzenia Indywidualnych Programów Usamodzielniania oraz nowe standardy dotyczące opiekuna usamodzielniania;
• metody nie wykorzystane dotąd w powiecie w zakresie skutecznego wejścia i utrzymania się na rynku pracy, opierające się na aktywnym budowaniu doświadczeń bezpośrednio u pracodawców;
• działania na rzecz stworzenia lokalnej koalicji i poszerzenia tzw. grupy przyjaznych dorosłych.

W konkursie zaplanowano środki na remonty i adaptacje lokali (np. pustostanów) znajdujących się w zasobach gminnych i powiatowych aż do 40 proc. budżetu projektu.

Rezultatem konkursu będzie wypracowanie od kilku, do kilkunastu innowacyjnych programów usamodzielniania młodzieży przebywającej w pieczy zastępczej. Będzie można je rekomendować pozostałym powiatom w Polsce jako modelowe rozwiązania.