Dwa lata temu polski rząd zainicjował program dla mieszkańców gmin przygranicznych. Teraz możemy powiedzieć, że on zadziałał. Złożono 200 wniosków. Podpisano już 81 umów, z czego 35 umów już zrealizowano, w tym 6 w województwie lubelskim. Dotyczą one m. in. budowy bądź przebudowy dróg i ścieżek rowerowych

– powiedziała minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na konferencji prasowej w Zamościu.

Celem programu jest poprawa jakości życia mieszkańców gmin i powiatów przylegających do północno-wschodniej granicy Polski. Samorządowcy i przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowania projektów na rozbudowę podstawowej infrastruktury oraz zwiększenie dostępu do usług edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych.

Dzięki tym inwestycjom poprawi się komfort życia mieszkańców, a także warunki prowadzenia przez nich działalności gospodarczej, szczególnie w sektorze turystyki. Lepsza infrastruktura i nowe usługi to również większa odporność regionów przygranicznych na zmieniającą się sytuację geopolityczną.

Z programu dla gmin przygranicznych na 2026 r. zakontraktowano już prawie 20 mln zł, a to dopiero początek. Budżet całego programu, który będzie realizowany do 2030 r., to pół miliarda zł. Jeżeli popyt okaże się większy, a potrzeby inwestycje w tych gminach będą nadal duże, możliwe będzie jego przedłużenie i zwiększenie budżetu

– dodała szefowa MFiPR.

Środki z KPO i funduszy europejskich wspierają rozwój lokalny

Program dla gmin przygranicznych to tylko część dostępnych źródeł finansowania projektów w województwie lubelskim. Beneficjenci mogą też ubiegać się o środki z polityki spójności oraz Krajowego Planu Odbudowy, które są dostępne dla wszystkich regionów Polski. Do wykorzystania jest w sumie ponad 200 mld zł.

Obecnie trwają nabory na 4,2 mld zł z KPO i FEnIKS, z czego 1,3 mld zł pochodzi z KPO. Wsparcie można przeznaczyć m.in. na wdrażanie reformy planowania przestrzennego, wymianę źródeł ciepła, rozwój zeroemisyjnego transportu kolejowego i wsparcie Centrów Zdrowia Psychicznego.

W programie regionalnym dla województwa lubelskiego trwają nabory o wartości 796,3 mln zł – oferowane jest wsparcie cyfryzacji w ochronie zdrowia, zwiększanie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, wspierania energooszczędności oraz niskoemisyjnego transportu, realizacja działań związanych z zachowaniem dziedzictwa kulturowego i rozwojem turystyki oraz szeroki zakres działań wspierających wysokiej jakości edukację.

Do końca 2025 roku ogłoszone zostaną konkursy na kolejne blisko 675 mln zł a wsparcie dotyczyć będzie infrastruktury ochrony zdrowia w AOS, usług społecznych w takich obszarach jak działania usamodzielniające w mieszkaniach treningowych i wspomaganych czy wsparcie deinstytucjonalizacji usług opieki długoterminowej, hospicyjnej i paliatywnej. Zaplanowano także nabory na projekty związane z edukacją osób dorosłych czy wsparciem pracowników w rozwoju i eliminacji ryzyk zdrowotnych. Planowana jest także kolejna edycja naboru na drogi pieszo-rowerowe w obszarach wiejskich.

Wkrótce zostanie też ogłoszony konkurs z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej na inwestycje w zielono-błękitną infrastrukturę i zarządzanie wodami opadowymi. Jego budżet wynosi 210 mln zł.