Ustalenia Rady Europejskiej to sukces Polski. UE słusznie stawia sobie za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej, ale tempo, w jakim zmierzamy do tego celu musi być rozsądne, to znaczy uwzględniać warunki ekonomiczne, społeczne oraz strukturę przemysłu i energetyki w poszczególnych krajach członkowskich.

Nasz punkt startowy wyznaczyła w dużej mierze historia i lata ograniczonej dostępności do finansowania inwestycji. Co więcej, różna jest sytuacja polskich regionów – dla części z nich szybkie odejście od węgla wiązałoby się nie tylko z olbrzymimi kosztami finansowymi, ale też społecznymi.

Mieliśmy więc mocne argumenty w negocjacjach i te argumenty zostały zrozumiane. Wynegocjowaliśmy więcej czasu dla naszego kraju na transformacje klimatyczną, uzyskaliśmy zgodę na rozwijanie energetyki jądrowej, a projekty UE związane z dążeniem do neutralności klimatycznej będą uwzględniać Polską specyfikę.

Zmiany w naszym kraju będą wspierane przez UE. Unia zakłada, że na Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji przeznaczy 100 miliardów euro. Z punktu widzenia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej kluczowe jest to, jak te pieniądze będą dzielone i zarządzane. W ocenie MFiPR jak najwięcej funduszy powinno być w dyspozycji poszczególnych krajów. Dzięki temu ścieżka do neutralności klimatycznej byłaby najprostsza – inwestycje byłyby dostosowane do skali i specyfiki potrzeb, które są przecież różne w państwach UE.

W kontekście negocjacji nowego rozdania funduszy unijnych i budżetu UE na lata 2021-2027 kluczowe jest, by nowy mechanizm nie uszczuplił ani nie usztywnił możliwości inwestowania pieniędzy w ramach polityki spójności. Będziemy o to walczyć.