Na co przeznaczymy fundusze w ramach Umowy Partnerstwa
15.01.2021
Pieniądze unijne na lata 2021-2027 będziemy inwestować, tak jak dotychczas, w ramach programów tematycznych i terytorialnych. Kształt tych programów jest uwarunkowany m.in. przepisami rozporządzeń unijnych, w których negocjacje jesteśmy zaangażowani. Dotyczy to np. konieczności przeznaczenia określonej puli pieniędzy na konkretne tematy (np. na zieloną gospodarkę).Wiele obszarów wsparcia będzie podobnych do tych z perspektywy 2014-2020, natomiast większy nacisk zostanie położony na rozwój cyfrowy, adaptację do zmian klimatu, energooszczędność, niską emisję i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Nowym narzędziem będzie program finansowany ze środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Infrastruktura transportu, energetyki, środowiska, zdrowia i kultury
Przystosowanie do zmian klimatu, gospodarka o obiegu zamkniętym, efektywność energetyczna, energia ze źródeł odnawialnych, rozbudowa inteligentnej infrastruktury energetycznej, lepsza infrastruktura transportowa, infrastruktura na potrzeby ochrony zdrowia oraz kultury.
Badania, rozwój, innowacyjność
Wsparcie badań i innowacji oraz wykorzystywania zaawansowanych technologii, wsparcie działalności B+R przedsiębiorstw i konsorcjów, wdrażanie wyników prac B+R, transfer technologii, rozwój sektora venture capital, rozwój nowych modeli biznesowych na rzecz transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz transformacja modeli biznesowych polskich przedsiębiorstw w kierunku określanym jako Przemysł 4.0.
Rozwój cyfrowy
Kompetencje cyfrowe, wykorzystywanie zaawansowanych technologii cyfrowych (big data), cyberbezpieczeństwo, e-usługi sektora publicznego i prywatnego, cyfryzacja back-office administracji publicznej, zwiększenie dostępności danych cyfrowych o wysokim potencjale wykorzystania, cyfryzacja sektorów, w tym transportu, rolnictwa, środowiska, kultury oraz zdrowia, dostęp do ultraszybkiego szerokopasmowego internetu, sieci międzysektorowe (DIH).
Rozwój kapitału ludzkiego
Rynek pracy, zasoby ludzkie, edukacja i kwalifikacje, włączenie i integracja społeczna, ochrona zdrowia, innowacje społeczne, rozwój ekonomii społecznej i usług społecznych.
Polska Wschodnia
Program będzie dotyczył słabiej rozwiniętych regionów Polski i będzie obejmował: rozwój przedsiębiorczości, rozwój i modernizację systemu dystrybucji energii, adaptację do zmian klimatu i ochronę przyrody, gospodarkę o obiegu zamkniętym, zrównoważoną mobilność miejską, zwiększenie dostępności transportowej (drogowej i kolejowej), miejsca aktywności społecznej, turystykę, wsparcie podmiotów świadczących usługi sanatoryjne/uzdrowiskowe.
Pomoc najbardziej potrzebującym
Pomoc żywnościowa, podstawowa pomoc materialna, działania w obszarze włączenia społecznego, tzw. działania towarzyszące dla osób najbardziej potrzebujących, służące zwiększeniu samodzielności osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
Program w zakresie rybactwa i morza
Wsparcie zrównoważonego rybołówstwa i ochrony żywych zasobów morza, bezpieczeństwo żywnościowe, poprawa skuteczności międzynarodowego zarządzania oceanami, ochrona, bezpieczeństwo oraz czystość mórz i oceanów, rozwój zrównoważonej niebieskiej gospodarki, wsparcie dobrobytu społeczności nadbrzeżnych z wykorzystaniem narzędzia RLKS.
Program Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji
Łagodzenie skutków transformacji branży paliw kopalnych i energetyki konwencjonalnej w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie w oparciu o plany sprawiedliwej transformacji: zmiany profilu gospodarczego, wzrost innowacyjności i rozwój MŚP, wzrost gospodarczy oparty o wiedzę, zmiany kwalifikacji i aktywne przeciwdziałanie bezrobociu, rekultywacja terenów pogórniczych dla poprawy atrakcyjności inwestycyjnej, wdrażanie działań związanych z efektywnością energetyczną, zieloną gospodarką i gospodarką obiegu zamkniętego. Program będzie realizowany w regionach silnie związanych z wydobyciem i przetwórstwem paliw kopalnych.
Pomoc Techniczna dla Funduszy Unii Europejskiej
Wsparcie instytucji systemu wdrażania programów w perspektywie 2021-2027, działania wzmacniające potencjał beneficjentów Funduszy Europejskich oraz przedsięwzięcia koordynacyjne, np. w obszarze Funduszy Europejskich.
16 programów regionalnych
Opartych na strategii rozwoju województwa, obejmujących inwestycje, m.in. w działalność badawczo-rozwojową przedsiębiorstw, wsparcie MŚP, e-usługi publiczne, klastry, rozwój OZE, efektywność energetyczną, przystosowanie do zmian klimatu, ochronę terenów cennych przyrodniczo, retencję wody, gospodarkę wodno-ściekową, odpadową, regionalną infrastrukturę transportową i tabor, infrastrukturę w zakresie kultury i turystyki, aktywizację zawodową, podnoszenie kwalifikacji, usługi świadczone w środowisku lokalnym, integrację społeczną, wsparcie podmiotów ekonomii społecznej, edukację, profilaktykę w ochronie zdrowia, standardy usług w zakładach leczniczych.
Programy regionalne:
- Dolnośląskie – 870 mln euro (+ 556 mln euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji)
- Kujawsko-pomorskie – 1,475 mld euro
- Lubelskie – 1,768 mld euro (+ 248 mln euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji + pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty)
- Lubuskie – 736 mln euro
- Łódzkie – 1,631 mld euro (+ 344 mln euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji)
- Małopolskie – 1,541 mld euro (+ 247 mln euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji)
- Mazowieckie – 1,67 mld euro (+pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty, z wyłączeniem Warszawy i 9 powiatów)
- Opolskie – 763 mln euro
- Podkarpackie – 1,661 mld euro (+pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty)
- Podlaskie – 992 mln euro (+pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty)
- Pomorskie – 1,129 mld euro
- Śląskie – 2,365 mld euro (+ 2,066 mld euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji)
- Świętokrzyskie - 1,106 mld euro (+pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty)
- Warmińsko-Mazurskie – 1,228 mld euro (+pieniądze z programu krajowego Polska Wschodnia bez dedykowanej koperty)
- Wielkopolskie – 1,070 mld euro (+387 mln euro z programu krajowego dot. sprawiedliwej transformacji)
- Zachodniopomorskie – 1,311 mld euro
Pieniądze na programy regionalne podzielono według algorytmu opartego na obiektywnych kryteriach, między innymi na liczbie ludności i PKB na mieszkańca. 75% środków zostało już podzielonych, a 25% przeznaczono na rezerwę programową do podziału na późniejszym etapie programowania w czasie negocjacji kontraktu programowego.
Dodatkowo 6 regionów (śląskie, łódzkie, małopolskie, lubelskie, dolnośląskie i wielkopolskie) otrzyma 4,4 mld euro z funduszu sprawiedliwej transformacji i polityki spójności (3,8 mld euro z FST + 560 z polityki spójności)
Program dla Polski Wschodniej będzie obejmował 6 regionów - lubelskie, pokarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz, co jest nowością w tej perspektywie, mazowieckie (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów).
Dodatkowo będą kontynuowane wszystkie dotychczasowe programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – Interreg z udziałem Polski: 9 programów współpracy transgranicznej (z czego dla 5 MFiPR pełni funkcję instytucji zarządzającej), 2 programy współpracy transnarodowej oraz program międzyregionalny Interreg Europa.
Ostateczny zakres programów będzie wynikał z uzgodnień, które dotyczą podziału zadań na poziomie krajowym i regionalnym oraz między programami.