W przeciwieństwie do innych oszczędzających w tym samym czasie, właściciele książeczek mają prawo do gwarantowanej przez państwo premii, którą finansuje budżet państwa. Premia gwarancyjna stanowi rekompensatę utraconych w wyniku inflacji wartości wkładu i w konsekwencji odsetek. Jest ona przekazywana właścicielom książeczek mieszkaniowych w odróżnieniu od innych osób, które gromadziły w tym okresie wkłady oszczędnościowe. Środki pieniężne na wypłatę premii gwarancyjnych pochodzą z budżetu państwa, a książeczki mieszkaniowe założone po 23 października 1990 r. nie są już objęte gwarancją zachowania realnej wartości wkładu w postaci premii gwarancyjnej.

Kolejne rządy wprowadzają nowe cele realizacji premii, żeby umożliwić jak największej liczbie posiadaczy książeczek jej otrzymanie. Dziś szacuje się, że książeczek może być nawet milion, ale nie wiadomo ile z nich faktycznie zostanie zrealizowanych. Dlatego projekt Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju przewiduje zarejestrowanie książeczki w banku. W ten sposób państwo uzyska informację o faktycznej liczbie książeczek mieszkaniowych, co pozwoli na określenie ram czasowych ponoszenia wydatków na refundację premii gwarancyjnych.

Będą też nowe cele dla premii gwarancyjnej przy likwidacji książeczek mieszkaniowych. Wypłata premii gwarancyjnej będzie związana z:

• wniesieniem opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności;
• realizacją przedsięwzięcia remontowego (wymianą instalacji centralnego ogrzewania, w tym źródeł ciepła, oraz instalacji wodno-kanalizacyjnej);
• zawarciem umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności – premia przekazywana przed uzyskaniem własności mieszkania tytułem spłaty części kapitałowej.

Zmiana uwzględnieni właścicieli książeczek mieszkaniowych w kryteriach pierwszeństwa przy przeprowadzaniu naboru wniosków o zawarcie umowy najmu w programie "Mieszkanie na Start".

Część książeczek mieszkaniowych na przestrzeni lat z pewnością uległa zniszczeniu, zagubieniu, przez co liczba rachunków nadal ujętych w ewidencjach instytucji finansowych może być wyższa od rzeczywistej skali książeczek, jakie nadal mogą podlegać likwidacji. Wprowadzony mechanizm rejestracji pozwoli zweryfikować liczbę rzeczywiście istniejących książeczek. Na podstawie tej informacji zostanie przeprowadzona analiza rozwiązań w celu przyśpieszenia realizacji procesu likwidacji książeczek mieszkaniowych.

Obowiązują już istotne zmiany w otoczeniu prawnym, które wspierają zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Polaków. Z ich efektów - w realizacji uprawnień do premii gwarancyjnej na cele mieszkaniowe - mogą korzystać także właściciele książeczek mieszkaniowych. Zwiększenie puli dostępnych cenowo mieszkań ułatwi zrealizowanie uprawnienia do premii gwarancyjnej posiadaczom książeczek mieszkaniowych.

W życie weszły już:

• specustawa mieszkaniowa uwalniająca dobrze skomunikowane i wyposażone w infrastrukturę społeczną grunty w centrach miast i skracająca procedury budowlane,
• ustawa o dopłatach do czynszu przez 15 pierwszych lat najmu – dofinansowanie czynszów ruszyło od 1 stycznia 2019 r.,
• ustawa o przekształceniu użytkowania wieczystego gruntów mieszkaniowych we własność – od 1 stycznia 2019 r. 2,5 mln rodzin stało się właścicielami gruntów pod swoimi mieszkaniami,
• zmiany w programie budownictwa komunalnego – rząd przeznaczy ponad 6 mld zł do 2025 r. na wsparcie budowy mieszkań komunalnych.

Wkrótce wejdzie w życie nowelizacja przepisów ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości. To umożliwi zwiększenie puli gruntów Skarbu Państwa pod budownictwo mieszkaniowe. To jeden z czynników obniżających koszty budowy i cenę mieszkania dla nabywcy/najemcy.

Wszystkie te zmiany pozwolą znacznie przyspieszyć inwestycje mieszkaniowe i w ten sposób przyczynią się do umożliwienia zrealizowania premii gwarancyjnej dla właścicieli książeczek mieszkaniowych. Właściciele tych książeczek to często osoby poszukujące dostępnych cenowo mieszkań, a pula takich mieszkań zwiększy się przez wielokierunkową, aktywną politykę mieszkaniową państwa.