Rada ds. Ogólnych  (GAC) przyjęła konkluzje nt. polityki spójności po 2027 r., w których wyraziła postulat utrzymania w przyszłości kluczowych zasad polityki spójności: zarządzania dzielonego, zarządzania wielopoziomowego, podejścia ukierunkowanego terytorialnie i partnerstwa.

Ministrowie wyrazili także wsparcie dla regionów przygranicznych, w szczególności sąsiadujących z Rosją i Białorusią oraz wolę utrzymania przyszłej polityki spójności otwartej dla wszystkich regionów.

Czas przekuć słowa w czyny. UE musi dzisiaj stawić czoła wielu wyzwaniom: wojnie w Ukrainie, zwiększeniu konkurencyjności, odporności i zdolności obronnych UE. Europa musi być silniejsza, bardziej suwerenna i odpowiedzialna. Czas na działanie i modernizację polityki spójności w celu dostosowania jej do nowej sytuacji geopolitycznej jest właśnie teraz

– mówiła podczas posiedzenia Rady minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Środki z polityki spójności powinny być przede wszystkim przeznaczone na rozwój polskich regionów. Natomiast KPO – jako nowy instrument – ​​może być wykorzystany do wzmocnienia przemysłu zbrojeniowego w zakresie inwestycji o podwójnym zastosowaniu oraz do wsparcia projektów infrastruktury krytycznej

– powiedziała minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz dziennikarzom, jeszcze przez rozpoczęciem posiedzenia Rady. 

Minister podkreśliła, że celem powołanego w ramach polskiego KPO Funduszu na Bezpieczeństwo i Obronność jest wzmocnienie przemysłu obronnego, infrastruktury krytycznej i podwójnego zastosowania. Wyjaśniła, że środki funduszu nie będą przeznaczone na zakup uzbrojenia, ale na inwestycje w konkurencyjność przemysłu zbrojeniowego, w infrastrukturę, w tym lokalną, taką jak np. schrony podwójnego zastosowania.

Konkluzje Rady ds. Ogólnych

Dyskusja w Radzie odbywa się w kluczowym momencie – w oczekiwaniu na zbliżającą się propozycję Komisji Europejskiej dotyczącą kolejnych wieloletnich ram finansowych. Stanowi ostatni, silny sygnał do Komisji przed publikacją nowego pakietu rozporządzeń, który zaplanowano na lipiec 2025 r.

Główne elementy konkluzji Rady są następujące: po pierwsze, spójność powinna pozostać w centrum integracji europejskiej. Po drugie, spójność powinna być otwarta dla wszystkich regionów w całej Unii Europejskiej. Po trzecie, ważne jest, aby Interreg pozostał silnym elementem polityki spójności. Wreszcie, spójność powinna opierać się na kluczowych zasadach, takich jak wielopoziomowe zarządzanie i partnerstwo

– powiedziała minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

W konkluzjach Rady ds. Ogólnych podkreślono m.in. konieczność utrzymania w przyszłości kluczowych zasad polityki spójności, takich jak zarządzanie dzielone; wielopoziomowe zarządzanie; partnerstwo; podejście ukierunkowane na ludzi i miejsce.

Polityka spójności powinna być otwarta dla wszystkich regionów. Powinna być przedmiotem dyskusji i zmiany, gdyż musimy brać pod uwagę nowe geopolityczne realia, nowe realia ekonomiczne, które wymagają od Unii Europejskiej więcej bezpieczeństwa, odporności i  konkurencyjności

– mówiła minister funduszy i polityki regionalnej na konferencji prasowej po posiedzeniu Rady.

W konkluzjach podkreślono także, że polityka spójności powinna dostrzegać nowe wyzwania, w tym te, z jakimi mierzą się regiony przygraniczne z Rosją i Białorusią.

Rada ds. Ogólnych w formacie spójnościowym

Po posiedzeniu Rady ministrowie przeprowadzili nieformalną dyskusję na temat zapewnienia dodatkowych funduszy na przyszłą politykę spójności.

Organizacja posiedzeń Rady ds. Ogólnych w formacie spójnościowym to polska inicjatywa, którą nasz kraj zaproponował podczas pierwszej Prezydencji w Radzie UE w 2011 r. Wówczas ministrowie państw członkowskich, odpowiedzialni za politykę spójności, po raz pierwszy mieli okazję formalne dyskutować o efektach i przyszłości tej polityki. Dzisiejszemu posiedzeniu Rady, 14 lat od pierwszego jej inauguracyjnego spotkania, przewodniczyła polska minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Polityka spójności kluczowa dla odporności i konkurencyjności

Podczas posiedzenia Rady delegacja Rumunii poinformowała o wypracowaniu dokumentu, w którym wyrażono wolę utrzymania silnej polityki spójności na rzecz wzrostu, konwergencji i konkurencyjności.

Dokument poparło, oprócz Rumunii, 16 państw, w tym Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Estonia, Grecja, Hiszpania, Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Węgry i Włochy. Dokument w szczególności zwraca uwagę na konieczność zapewnienia odpowiedniego finansowania polityki spójności.

Spotkanie z ministrem inwestycji i projektów europejskich Rumunii

Podczas wizyty w Brukseli minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz spotkała się także z ministrem inwestycji i projektów europejskich Rumunii Marcelem Boloșem. Rozmawiano m.in. kwestiach dotyczących inicjatywy STEP oraz ReArm EU, wymianie doświadczeń z realizacji Krajowego Planu Odbudowy, a także roli i zaangażowaniu regionów w przyszłej polityce spójności.