Pierwszym punktem wizyty było spotkanie członków grupy z Przewodniczącym Rady do spraw Współpracy z Ukrainą Pawłem Kowalem. Szef Rady przedstawił punkt widzenia polskiego rządu na unijne wsparcie dla Kijowa, a także podkreślił kluczową rolę, jaką Polska odgrywa w pomocy międzynarodowej.

Trzy filary odbudowy Ukrainy

Paweł Kowal wskazał trzy główne filary, które będą fundamentem polskiego zaangażowania w odbudowę Ukrainy. Pierwszym z nich jest polski eksport, który ma wartość 13 mld euro, tworzy miejsca pracy w Polsce, angażuje mnóstwo firm i ludzi. Drugim filarem jest logistyka – Polska staje się hubem logistycznym odbudowy. W ramach tego filaru rozbudowujemy łączność i tranzyt. Z kolei trzeci filar to polskie firmy, które chcą inwestować na terenie Ukrainy i dla których są tworzone instrumenty wsparcia w postaci np. preferencyjnych pożyczek, gwarancji czy ubezpieczeń.  

Posiedzenie RESUA w MFiPR

W posiedzeniu wyjazdowym w MFiPR udział wzięli wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko oraz jego ukraiński odpowiednik Oleksii Riabykin. Wiceszef resortu funduszy zwrócił uwagę na znaczenie decentralizacji w Ukrainie jako szczególnie ważnego elementu w procesie odbudowy państwa i regionów, ale także w trakcie negocjacji akcesyjnych z UE oraz w korzystaniu przez Ukrainę z funduszy europejskich w przyszłości. 

Wiceminister Riabykin zaznaczył natomiast, że Ukraińcy starają się odbudowywać i rozwijać kraj w bardzo trudnej sytuacji pełnoskalowej inwazji, stawiając czoła agresji wojskowej i cybernetycznej, zdobywając jednocześnie cenne doświadczenia w zarządzaniu kryzysowym. Podkreślił, że Ukraina jest dużym państwem i znacząca jego część nie jest dotknięta zniszczeniami wojennymi, oferując dogodne warunki do inwestycji. Wskazał, że władze na bieżąco odbudowują kraj, również regiony blisko linii frontu, gdyż potrzebują tego mieszkańcy, którzy nadal tam mieszkają i pracują.

Podczas posiedzenia przedstawiciele Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej zaprezentowali delegatom trzy projekty rozwojowe zrealizowane przez MFiPR, których celem jest budowanie w Ukrainie kompetencji z zakresu decentralizacji, polityki regionalnej, przedsiębiorczości i efektywnej administracji.

Odbudowa Ukrainy z perspektywy regionów – wydarzenie OECD

Tego samego dnia przedstawiciele państw członkowskich UE uczestniczyli w międzynarodowej konferencji „Odbudowa Ukrainy: Inwestycje w przyszłość wspólnot i regionów”, która odbyła się przy okazji posiedzenia Komitetu Polityki Rozwoju Regionalnego OECD. Spotkaniu przewodniczyła minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Udział w nim, poza ministrami z państw OECD, wziął również wicepremier ds. odbudowy Ukrainy Ołeksij Kułeba.

Rozmowy dotyczyły prowadzenia inwestycji publicznych w odbudowie państwa ukraińskiego w taki sposób, aby zapewnić jak największą równowagę w sytuacji różnic regionalnych i odmiennych potrzeb różnych terytoriów. Rozmawiano również o konieczności wzmocnienia władz szczebla regionalnego i lokalnego w Ukrainie, a także o zaangażowaniu w odbudowę najnowocześniejszych technologii i systemów analizowania danych.

Wizyta studyjna w Rzeszowie i Jasionce

21 maja członkowie RESUA odwiedzili Rzeszów, który od trzech lat jest kluczowym ośrodkiem wsparcia humanitarnego, logistycznego i integracyjnego dla uchodźców wojennych z Ukrainy. O doświadczeniach rzeszowskiego samorządu w tym zakresie  rozmawiano m.in. z prezydentem Rzeszowa Konradem Fijołkiem i jego współpracownikami w Międzynarodowym Centrum Integracji Feniks. Przedstawiciele Rzeszowa poinformowali, że w pierwszym okresie po wybuchu wojny 200-tysięczne miasto przyjęło  100 tysięcy uchodźców, a więc na dwóch stałych mieszkańców Rzeszowa przypadała jedna osoba szukająca schronienia przed rosyjskimi atakami. Prezydent Konrad Fijołek opowiedział o  zaangażowaniu lokalnej społeczności i działaniach rzeszowian, które, jak określił, są najlepszym dowodem na to, że solidarność europejska istnieje w rzeczywistości i nie kończy się na słowach.

W podrzeszowskiej Jasionce delegaci zapoznali się z działalnością centrum ewakuacji medycznej – Medevac HUB. Jest to jedyne takie miejsce w Europie, w którym medycy niemal od początku pełnoskalowej agresji Rosji specjalizują się w ewakuacji pacjentów z Ukrainy. Centrum zapewniło już opiekę tysiącom rannym w wyniku działań wojennych oraz pacjentom onkologicznym, którzy nie mają dostępu do specjalistycznego leczenia w swoim kraju. Dzięki współpracy Medevac HUB z placówkami medycznymi w Polsce i zagranicą pacjenci otrzymują niezbędną pomoc w specjalistycznych ośrodkach europejskich.

Wizyta studyjna we Lwowie

O najpilniejszych potrzebach, priorytetach w odbudowie i roli samorządów w tym procesie delegaci rozmawiali 22 maja we Lwowie podczas spotkania z ukraińskim wiceministrem ds. weteranów Olegiem Szymanskim, przewodniczącym Lwowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej Maksymem Kozyckim, przewodniczącym Rady Obwodu Lwowskiego Yurii Kholodem oraz szefem ambasady RP w Ukrainie Piotrem Łukasiewiczem. Wszystkie strony zgodziły się co do fundamentalnego znaczenia społecznego aspektu w odbudowie, którego najważniejszą częścią jest zapewnienie jak najlepszej opieki nad weteranami, których liczba przekracza już milion, oraz włączenie ich w odbudowę kraju. Rozmówcy podkreślili również konieczność większego udziału władz samorządowych i społeczności lokalnych w decyzjach oraz działaniach związanych z odbudową. W tym kontekście poruszono temat ustawy w zakresie decentralizacji państwa, która obecnie jest procedowana w parlamencie ukraińskim.

Wyzwania związane ze społecznym aspektem odbudowy, kompleksowe wspieranie weteranów i rola organizacji pozarządowych były także tematem ostatniego punktu wizyty we Lwowie. Podczas specjalnego warsztatu, który odbył się we lwowskim oddziale Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, swoje działania i doświadczenia w tym zakresie przedstawili  wiceminister Oleg Szymanski, przedstawiciel weteranów, polska Fundacja Solidarności Międzynarodowej (FSM) oraz pracownicy Delegatury Unii Europejskiej w Ukrainie.

O grupie RESUA

RESUA (ang. The Ad hoc Working Party on Reconstruction and Support for Ukraine) to grupa robocza w Radzie Unii Europejskiej powołana m.in. do wdrażania unijnego instrumentu pomocowego na rzecz Ukrainy – Ukraine Facility. Członkowie grupy przede wszystkim monitorują postępy w realizacji przez Ukrainę reform, działań i wskaźników określonych w Planie dla Ukrainy i na tej podstawie biorą udział w procedurze zatwierdzania kwartalnych transz płatności ze środków Ukraine Facility. W skład grupy wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich UE. Grupa została powołana do życia w grudniu 2023 r.