Komitet Monitorujący Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 zdecydował o przesunięciu 319 mln euro na dwa, nowe priorytety. Po zakończeniu procedur krajowych, projekt zmian zostanie jeszcze przekazany do akceptacji Komisji Europejskiej.

Zmodyfikowaliśmy i dopasowaliśmy program dla Polski Wschodniej do nowych kierunków i celów polityki Unii Europejskiej, które wynikają z sytuacji geopolitycznej na świecie. Proponowane zmiany mają wymiar strategiczny i stanowią też odpowiedź na wyzwania, z jakimi na co dzień mierzą się mieszkańcy , także z makroregionu Polski Wschodniej

– powiedziała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Monika Sikora.

Dwa nowe priorytety

Członkowie Komitetu zgodzili się na wprowadzenie ważnych zmian w programie. Wynikają one z nowych uwarunkowań wdrażania programów unijnych, w tym m.in. skutków napaści Rosji na Ukrainę oraz ogólnoeuropejską inicjatywę zwiększającą dostępność mieszkań dla obywateli Unii Europejskiej.

Jaka jest nasza na odpowiedź?

Wprowadziliśmy dwa nowe priorytety do programu. Pierwszy z nich dotyczy poprawy mobilności podwójnego zastosowania. Jest odpowiedzią na sytuację geopolityczną w Europie, zwłaszcza we wschodnich regionach UE, które graniczą z Rosją, Białorusią i Ukrainą. Unijne wsparcie przyczyni się do poprawy spójności sieci kolejowej. Wzmocni też rolę regionów przy wschodniej granicy UE jako istotnego korytarza humanitarnego i logistycznego. Łączny budżet tego priorytetu wynosi 209 mln euro.

Drugi priorytet to stworzenie długoterminowego systemu wspierania społecznych inwestycji mieszkaniowych
w Polsce Wschodniej. Za budowę i udostępnianie takich mieszkań odpowiadają towarzystwa budownictwa społecznego i społeczne inicjatywy mieszkaniowe (TBS/SIM), spółdzielnie mieszkaniowe oraz spółki gminne.
W programie dla Polski Wschodniej przewidziano dla nich dotacje na uzupełnienie wkładu własnego do preferencyjnych kredytów. Beneficjenci będą mogli zainwestować te pieniądze m.in. w budowę, przebudowę, modernizację mieszkań czy też w przekształcenie istniejących obiektów na cele mieszkaniowe. Dzięki temu w Polsce Wschodniej powstanie więcej takich inwestycji. Wartość  budżetu w tym priorytecie wynosi 110 mln euro. Za jego wdrażaniem będzie odpowiadał Bank Gospodarstwa Krajowego.

Dobre tempo realizacji  programu

Do tej pory w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej przeprowadzono 37 naborów o łącznej wartości 11,85 mld zł. To stanowi ok. 92 proc. jego całego budżetu, który wynosi 2,65 mld euro. Dotychczas podpisano 1,2 tys. umów w sumie na 8,1 mld zł, czyli na 67 proc. alokacji.

Obecnie trwa ocena wniosków w czterech naborach na: platformy startowe dla nowych pomysłów, wzornictwo
w MŚP, dystrybucja energii oraz zrównoważona mobilność miejska. W trzech kolejnych wciąż przyjmowane
są wnioski:

• Gospodarka o Obiegu Zamkniętym w MŚP (budżet: 70 mln zł, nabór potrwa do 30 października 2025 r.),
• infrastruktura drogowa (budżet: 84 mln zł, nabór w trybie niekonkurencyjnym potrwa do 15 października 2025 r.),
• ponadregionalna infrastruktura kolejowa (budżet: 3,1 mld zł, nabór potrwa do 18 grudnia 2025 r.).

Wiceszefowa MFiPR przypomniała też, że właśnie zakończyła się  kampania „Polska Wschodnia. Lato pełne odkryć”. Promowała ona efekty Funduszy Europejskich w Polsce Wschodniej. Można je nadal oglądać na stronie www.odkryj.eu.

Na początku września ruszyła IX edycja projektu edukacyjnego „Lekcja o Funduszach Europejskich” dla uczniów
i nauczycieli ze szkół podstawowych z województw Polski Wschodniej. Motywem przewodnim zajęć jest robotyka, programowanie i logiczne myślenie.