Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją
Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją został ustanowiony przez Ministra Zdrowia w 2001 roku. Jest obchodzony co roku w dniu 23 lutego. Celem tego dnia jest upowszechnienie wiedzy na temat depresji i zachęcenie chorych do leczenia. Depresja stanowi coraz większy problem zdrowotny i społeczny. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja jest czwartą najpoważniejszą chorobą na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw.
Według szacunków WHO do 2030 roku depresja będzie najczęściej występującą chorobą na świecie. Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje ok. 1,2 mln zł. osób. Dane NFZ wskazują, że w 2021 r. świadczenia z rozpoznaniem głównym lub współistniejącym depresja udzielono 682 tys. pacjentom.
Depresja nie jest chwilowym obniżeniem nastroju. To choroba, która znacznie utrudnia dotychczasowe funkcjonowanie w wielu sferach życia, takich jak praca czy relacje z innymi ludźmi. Jest źródłem cierpienia dla osób jej doświadczających. Może wystąpić u każdego, niezależnie od wieku czy płci, dlatego warto wiedzieć jak ją rozpoznać i jak jej zapobiegać.
Przyczyny depresji
Depresja jest wynikiem kilku mechanizmów, które wciąż słabo rozumiemy. Czynniki sprzyjające występowaniu depresji:
- Sytuacje i wydarzenia życiowe, czasami sięgające dzieciństwa: zaburzone relacje z rodzicami, trauma seksualna, trudne doświadczenia, śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód itp.
- Niektóre zachowania (myślenie, że nie można robić pewnych rzeczy, że ktoś się do niczego nie nadaje) mogą przyczynić się do powstania lub utrzymania depresji.
- Jedne osoby narażone na trudne zdarzenia nie wpadają w depresję, a inne osoby wpadają w nią bez wyraźnego powodu. Podatność może być uwarunkowana genetycznie. Na przykład, osoba, która ma rodzica z epizodem depresyjnym, jest dwa do czterech razy bardziej narażona na zachorowanie na depresję. Jednak ta wrażliwość pojawia się jedynie na skutek trudnych doświadczeń lub niekorzystnych czynników środowiskowych.
- Obecność przewlekłej choroby, niepełnosprawności, uzależnienie od alkoholu, tytoniu lub innych substancji stosowanych w celu zmniejszenia lęku.
- Czasem funkcjonowanie mózgu jest zaburzone. Produkcja i poziom związków chemicznych, które przenoszą informacje pomiędzy neuronami, może być zaburzona. Produkcja niektórych hormonów może być nieprawidłowa. W efekcie reakcja organizmu na stres może być niewłaściwa i wywoływać depresję.
W stanie depresji występują co najmniej dwa z objawów:
- ciągły smutek,
- depresyjny nastrój, który trwa przez większość dnia i nawraca prawie codziennie od co najmniej dwóch tygodni,
- płacz,
- utrata zainteresowań i przyjemności z codziennych czynności, a także z czynności, które są zazwyczaj przyjemne,
- zmniejszenie energii lub anormalne zmęczenie. Chory cierpi na intensywne zmęczenie, często rozpoczynające się rano, i czuje, że ciągle brakuje mu energii. Zmęczenie nie poprawia się po odpoczynku.
Inne zaburzenia (przynajmniej dwa z niżej wymienionych) pojawiają się w depresji:
- utrata wiary w siebie i poczucia własnej wartości, poczucie bezużyteczności oraz nadmierne i nieuzasadnione poczucie winy,
- negatywne spojrzenie na przyszłość i pesymistyczne myślenie,
- myśli o śmierci w ogóle, a czasami o samobójstwie,
- spadek zdolności koncentracji, uwagi i zapamiętywania,
- pogorszenie snu ,
- utrata apetytu, która może prowadzić do utraty wagi.
Leczenie depresji jest wynikiem współpracy pomiędzy osobą chorą na depresję a jej lekarzem rodzinnym, psychiatrą i ewentualnie innymi pracownikami służby zdrowia. Czasem konieczne jest umieszczenie chorego w szpitalu.
Pamiętaj :
- wskazane są dobre relacje z profesjonalistą wybranym do psychoterapii (psychiatrą, psychologiem), żebyś mógł zaakceptować pomoc, mieć zaufanie i wyrazić to, co czujesz,
- nie wahaj się rozmawiać o swoich myślach samobójczych z lekarzem i tymi, którzy cię otaczają,
- zapisuj swoje pytania, aby przygotować się do następnej konsultacji,
- naucz się rozpoznawać pogarszające się objawy,
- jeśli chodzisz na psychoterapię, nie zapominaj o sesjach,
- przestrzegaj dawek i wskazówek dotyczących brania leków, inaczej leczenie nie będzie skuteczne,
- naucz się rozpoznawać skutki uboczne związane z różnymi metodami leczenia i zgłaszać je do lekarza.
Osoba chora na depresję może oprócz opieki medycznej podejmować działania mające na celu, aby poprawić swój stan psychiczny:
- staraj się prowadzić zdrowy tryb życia,
- pilnuj rytmu snu, który zapewni ci dużo odpoczynku (Przeczytaj Jak dbać o dobry sen.),
- bierz udział w umiarkowanej, ale regularnej aktywności fizycznej (co najmniej 30 minut, trzy do pięciu razy w tygodniu),
- spożywaj posiłki o regularnych porach,
- stosuj zrównoważoną dietę z preferencją dla świeżych owoców i warzyw, ryb i olejów roślinnych,
- uważaj na pokusę sięgania po alkohol lub substancje odurzające. Mogą przynosić chwilową ulgę, ale w rzeczywistości przyczynią się do pogłębienia depresji. Alkohol może zakłócać działanie antydepresantów,
- utrzymuj więzi z rodziną, przyjaciółmi, współpracownikami, kolegami z drużyny sportowej itp.,
- wykonuj czynności, które lubisz, zajmuj się rzeczami, którymi jesteś zainteresowany.
JESTEŚ W KRYZYSIE LUB OSOBA Z TWOJEGO OTOCZENIA ZADZWOŃ PO POMOC:
800 70 22 22 - Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym, bezpłatny telefon, całodobowy. Dostępny jest czat na: https://centrumwsparcia.pl
22 594 91 00- Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (czynny w każdą środę i czwartek od 17:00 do 19:00, koszt połączenia jak na numer stacjonarny wg taryfy operatora telefonicznego)
116 123- Całodobowy telefon zaufania dla osób dorosłych, bezpłatny telefon całodobowy. Dostępny jest czat na: https://116sos.pl
116 111 -Całodobowy telefon zaufania dzieci i młodzieży, bezpłatny telefon całodobowy. Dostępny jest czat na: https://116111.pl/czatuj/
800 12 12 12- Całodobowy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka, bezpłatny telefon całodobowy. Dostępny jest czat na: https://www.czat.brpd.gov.pl
800 800 602- Telefon kontaktowy dla rodziców i opiekunów dzieci w kryzysie
(połączenie bezpłatne, czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 15:00-19:00)
116 111 - Całodobowy telefon zaufania dzieci i młodzieży, bezpłatny telefon całodobowy. Dostępny jest czat na: https://116111.pl/czatuj/
800 119 119- Telefon i czat zaufania dla dzieci i młodzieży. (linia oraz czat czynne codziennie w godz. 14:00-22:00, połączenie bezpłatne i wejście bez logowania na https://800119119.pl/czat-zaufania/)
POMOC DLA SENIORÓW
22 635 09 54 Telefon Zaufania dla osób starszych, (od poniedziałku do piątku w godzinach od 17:00 do 20:00,w każdą środę od 14:00 do 16:00 dyżur tematyczny poświęcony chorobie Alzheimera, koszt połączenia zgodny z taryfą operatora jak za standardowe połączenie stacjonarne)
PAMIĘTAJ:
W nagłej sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia:
- dzwoń pod numer alarmowy 112 dzwoń na pogotowie ratunkowe 999
- udaj się na najbliższą izbę przyjęć w szpitalu, w którym znajduje się oddział psychiatryczny dla dzieci/dorosłych
- udaj się na SOR (szpitalny oddział ratunkowy) w szpitalu, w którym znajduje się oddział psychiatryczny dla dzieci/dorosłych.
Jeśli masz wrażenie, że Twoje dziecko zmaga się z trudnościami, a jego stan psychiczny utrudnia codzienne funkcjonowanie w środowisku rówieśniczym lub szkolnym, warto sięgnąć po wsparcie specjalistów: https://pacjent.gov.pl/artykul/leczenie-psychiatryczne-mlodziezy-i-dzieci
Źródła: