Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego prowadzi politykę miejską na podstawie Krajowej Polityki Miejskiej. 14 czerwca 2022 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie Krajowej Polityki Miejskiej 2030 (KPM 2030). Dokument ten koncentruje się na działaniach i instrumentach zorientowanych terytorialnie, które odpowiadają aktualnym wyzwaniom stojącym przed miastami oraz miejskimi obszarami funkcjonalnymi (MOF).

W KPM 2030 dużą wagę przykłada się do działań mających wspierać zrównoważony rozwój miast i miejskich obszarów funkcjonalnych. Wskazuje się na konieczność transformacji przestrzeni miejskiej w sposób, który sprzyja sprawnej organizacji funkcjonowania miast i MOF w zakresie ładu i zagospodarowania przestrzennego, organizacji efektywnej i bezpiecznej mobilności miejskiej, utrzymania wysokiej jakości środowiska przyrodniczego, szczególnie w zakresie jakości powietrza i zarządzania zasobami wodnymi oraz inwestowania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Ważnym elementem KPM 2030 jest także promowanie spójności społecznej, zapewniając równość szans dla wszystkich mieszkańców miast, bez względu na ich status społeczny czy dochodowy. W dokumencie podkreśla się konieczność tworzenia warunków dla dostępnego mieszkalnictwa i dostępności przestrzeni miejskich, które będą służyć wszystkim mieszkańcom jak i zrównoważonemu rozwojowi obszarów miejskich.

Rada Wykonawcza ds. Wdrażania Krajowej Polityki Miejskiej 2030

Celem KPM 2030 jest wspieranie zrównoważonego rozwoju polskich miast poprzez lepszą koordynację działań publicznych oraz współpracę między resortami, samorządami i innymi interesariuszami.

Za realizację Krajowej Polityki Miejskiej 2030 odpowiada Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, który koordynuje działania rządu w tym obszarze. Podejście oparte na współpracy międzyresortowej umożliwia skuteczne reagowanie na złożone wyzwania miejskie oraz ogranicza fragmentaryzację kompetencji administracyjnych.

Kluczowym elementem systemu implementacji KPM 2030 jest ustanowienie Rady Wykonawczej do spraw wdrażania Krajowej Polityki Miejskiej 2030 (Rada Wykonawcza), zarządzeniem nr 87 Prezesa Rady Ministrów z dn. 25 kwietnia 2023 roku.

Rada integruje działania resortów, samorządów oraz instytucji centralnych, zapewniając skuteczną koordynację polityk rozwojowych – od transportowej, energetycznej i klimatycznej, po zdrowotną, demograficzną i inwestycyjną. Członkami Rady są ministrowie, sekretarze stanu lub podsekretarze stanu resortów bezpośrednio zaangażowani w realizację KPM 2030 oraz przedstawiciele innych urzędów centralnych. Obok strony rządowej, bardzo licznie reprezentowana w Radzie jest także strona samorządowa, która ma swoich przedstawicieli zarówno z miast i miejskich obszarów funkcjonalnych, jak i obszarów wiejskich, a także szczebla powiatowego oraz wojewódzkiego.

Monitorowanie wdrażania KPM 2030

Podstawowym narzędziem monitorowania wdrażania Krajowej Polityki Miejskiej 2030 jest Plan Implementacji, który przekłada założenia dokumentu na konkretne przedsięwzięcia. Plan Implementacji formułuje poszczególnie zadania, zachowując strukturę KPM 2030 w podziale na wyzwania i rozwiązania. Katalog zadań pozostaje otwarty na nowe przedsięwzięcia sprzyjające realizacji KPM 2030.

Kluczowym aspektem wdrażania KPM 2030 jest współpraca międzyresortowa. W  Planie działań uwzględniono jednocześnie organy współpracujące, które mogą się włączać do realizacji zadań.