W Konstytucji dla Nauki i w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów zrezygnowano z instytucji tzw. minimum kadrowego dla studiów na danym kierunku, poziomie i profilu kształcenia. 1 października 2018 r. zostały uchylone przepisy w tym zakresie.

Od 1 października 2018 r. w ramach programu studiów o profilu:

• praktycznym – co najmniej 50% godzin zajęć prowadzonych jest przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej uczelni jako podstawowym miejscu pracy;
• ogólnoakademickim – co najmniej 75% godzin zajęć prowadzonych jest przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej uczelni jako podstawowym miejscu pracy.

Podstawę obliczenia minimalnej liczby godzin zajęć powinna stanowić liczba godzin zajęć określona w programie studiów dla danego kierunku, poziomu i profilu. Przepisy ustawy w tym zakresie nie odnoszą się do formy studiów ani nie wskazują na liczbę godzin zajęć faktycznie realizowanych (np. określone zajęcia, których wymiar zgodnie z programem wynosi 60 godzin mogą być realizowane w 5 grupach, co dawałoby 300 godzin prowadzonych zajęć). Zatem nie ma podstaw do stwierdzenia, że każdorazowo należałoby zsumować liczbę faktycznie realizowanych godzin zajęć na danym kierunku, poziomie i profilu, i na tej podstawie ustalać liczbę godzin, o której mowa w art. 73 ustawy.

Więcej informacji w komunikacie.

Pierwsze regulaminy studiów – do kiedy mają być uchwalone?
Przepisy prawa nie obligują uczelni do uchwalenia nowego regulaminu studiów 5 miesięcy przed początkiem roku akademickiego 2019/2020. Zgodnie z przepisami wprowadzającym Konstytucję dla Nauki senaty uczelni zobowiązane zostały do uchwalenia nowych regulaminów studiów najpóźniej do 1 października 2019 roku. To od uczelni zależy data uchwalenia regulaminów, które wejdą w życie wraz z początkiem najbliższego roku akademickiego. Uczelnie muszą jednak pamiętać o uzgodnieniu treści dokumentu z samorządem studenckim.

• Podstawa prawna: 263 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669, z późn. zm); art. 75 ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.). [odp. z 18.04.2019 r.]

Jakie informacje należy umieszczać w Biuletynie Informacji Publicznej uczelni?
Obowiązek publikacji na stronie BIP informacji dotyczy dokumentów uchwalonych po 30 września 2018 r., takich jak: statut, strategia uczelni, regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi i prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji, regulamin korzystania z infrastruktury badawczej, regulamin studiów, regulamin świadczeń dla studentów, zasady i tryb przyjmowania na studia, programy studiów, informacje o wysokości opłat pobieranych od studentów, sprawozdanie z rozdziału środków finansowych i ich rozliczenie, uchwały PKA dotyczące oceny programowej lub oceny kompleksowej wraz z ich uzasadnieniem, informacje o konkursach na zatrudnienie nauczycieli akademickich wraz z informacją o ich wynikach. Zasadnym jest, pomimo braku przepisu przejściowego, aby na stronie BIP uczelni znalazły się również te dokumenty, w tym programy studiów, które zostały przyjęte przed dniem wejścia w życie ustawy.

• Podstawa prawna: 80 ust. 5, art. 110 ust. 5, art. 119 ust. 3, art. 247 ust. 2, art. 358 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668)

Jakie dane należy wprowadzać do systemu POL-on po 1 października 2018?
W zakresie obowiązku wprowadzania danych do Systemu POL-on obowiązuje okres przejściowy. Od dnia wejścia w życie Konstytucji dla Nauki minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki ma 12 miesięcy na dostosowanie systemu POL-on do nowego prawa. Do tego czasu do wprowadzania, aktualizowania, archiwizowania i usuwania danych w systemie POL-on stosuje się przepisy dotychczasowe (z zastrzeżeniem art. 219 ust. 5 w zakresie wskazanym w art. 343 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

Po upływie 12-miesięcznego terminu uczelnia ma 6 miesięcy na wprowadzanie, aktualizowanie, archiwizowanie i usuwanie w Systemie POL-on danych za okres od 1 października 2018 roku.

• Podstawa prawna: Dział X. ustawy ‒ Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668); 219 ust. 4, ust. 5 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669)

Zakładanie konta na ePUAP 
Uczelnia jako podmiot publiczny od 1 października 2018 r. obowiązana jest przestrzegać przepisy ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. – o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570 z późn. zm.) oraz aktów wykonawczych. Oznacza to konieczność założenia konta podmiotu publicznego na platformie ePUAP przez osobę upoważnioną do reprezentacji podmiotu. Instrukcje i podręczniki dotyczące użytkowania konta ePUAP zamieszczone są na stronie internetowej epuap.gov.pl.

Z jakich dokumentów składa się komplet dyplomów, który uczelnia wydaje absolwentowi? Od kiedy obowiązują nowe regulacje?
Uczelnia wydaje dyplom ukończenia studiów wraz z suplementem (do tego dwa odpisy dyplomu w języku polskim oraz dwa odpisy suplementu w języku polskim). Na wniosek absolwenta jeden odpis dyplomu lub jeden odpis suplementu może być wydany w języku obcym. Taki komplet dokumentów jest bezpłatny.

Od 1 października 2018 r. do 30 września 2019 r. uczelnie wydają absolwentowi dyplom ukończenia studiów zgodny z dotychczasowymi przepisami, natomiast od 1 października 2019 r. zgodny z przepisami wydanymi na podstawie art. 81 Konstytucji dla Nauki.

W jakim języku obcym może być wydany odpis dyplomu ukończenia studiów oraz suplementu? Czy uczelnia powinna w regulaminie studiów wskazać te języki?
Dokumenty te mogą być wydane w dowolnym języku obcym. Przepisy nie przyznają uczelniom upoważnienia do dookreślania w regulaminach studiów, w jakich językach obcych będą wydawane odpisy dyplomu i suplementu do dyplomu.

Czy za wydanie dyplomu ukończenia studiów pobierana jest opłata?
Nie. Komplet dokumentów będzie bezpłatny dla osób, które rozpoczną studia począwszy od roku akademickiego 2019/2020. Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi uczelnia wydaje dyplom ukończenia studiów wraz z suplementem i dwoma odpisami dyplomu w języku polskim oraz dwoma odpisami suplementu w języku polskim. Na wniosek absolwenta jeden odpis dyplomu lub jeden odpis suplementu może być wydany w języku obcym. Natomiast zarówno osoby, które zostały przyjęte na studia przed 1 października 2018 r., jak i te które rozpoczęły kształcenie w roku akademickim 2018/2019 związane są opłatami ustalonymi na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 160a ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, rozporządzenie z dnia 16 września 2016 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów).

Ile czasu uczelnia ma na wydanie dyplomu? Co się stanie, jeżeli nie zostanie on wydany w terminie?
Uczelnia ma 30 dni od dnia złożenia egzaminu dyplomowego na wydanie dyplomu absolwentowi. Jeżeli tego nie zrobi, może otrzymać karę w wysokości do 5 tysięcy złotych.

• Podstawa prawna: 77 ust. 2, art. 431 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668)

CASE: Uzyskałem tytuł Master of Science (MSc) na uczelni w jednym z państwach członkowskich UE, OECD lub EFTA. Czy mogę posługiwać się polskim odpowiednikiem tego tytułu?
Osoba, której dyplom został uznany za równoważny polskiemu dyplomowi i tytułowi w drodze nostryfikacji albo na podstawie umowy międzynarodowej, może posługiwać się odpowiednim polskim tytułem. Natomiast osoba posiadająca dyplom uzyskany na uczelni w jednym z państwach członkowskich UE, OECD lub EFTA, o którym mowa w art. 326 ust. 1 Konstytucji dla Nauki i korzystająca z uprawnień uregulowanych w tym przepisie, nie może posługiwać się tytułem polskim, bowiem na mocy tego przepisu nie doszło do stwierdzenia równoważności tytułu.

Dlatego też zalecamy posługiwanie się tytułem w oryginalnym brzmieniu. Dodatkowo warto wskazywać przy tytule nazwę i siedzibę instytucji, która nadała tytuł. Pozwoli to zapobiec ewentualnym pomyłkom w sytuacji, gdy oryginalna nazwa tytułu mogłaby być mylona z tytułem polskim.

Studia na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna,” a także „pedagogika specjalna” od roku akademickiego 2019/2020 będą prowadzone co do zasady jako jednolite studia magisterskie. Do kiedy można prowadzić rekrutację na pedagogikę przedszkolną prowadzoną w ramach I i II stopnia?
Jeśli chodzi o studia pierwszego stopnia, to nie ma możliwości prowadzenia rekrutacji na kierunkach o nazwach: „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna” od 1 października 2019 roku. Jeśli zaś chodzi o drugi stopień tych kierunków, to ostatnią dopuszczalną rekrutacją jest nabór na rok 2021/2022.

• Podstawa prawna: § 8 ust. 1 pkt 9 i 10, § 39 ust. 2 i 3 oraz § 48 rozporządzenia MNiSW z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. poz. 1861 oraz Dz. U. z 2019 r. poz. 787). [odp. z 6.05.2019 r.]

Do kiedy można prowadzić studia na tych kierunkach w ramach I i II stopnia? 
Uczelnia, która prowadzi studia pierwszego lub drugiego stopnia na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”, a także „pedagogika specjalna” może prowadzić je:

• w przypadku I stopnia – do zakończenia ostatniego cyklu kształcenia rozpoczętego przed 1 października 2019 roku.
• w przypadku II stopnia – do zakończenia ostatniego cyklu kształcenia rozpoczętego przed 1 października 2022 roku.

Po tym czasie wygasają lub tracą moc – pozwolenia na utworzenie tych studiów i uchwały senatu w sprawie utworzenia tych studiów. [odp. z 6.05.2019 r.]

W jaki sposób zmiana przepisów wpłynie na prowadzenie studiów podyplomowych poświęconych pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz pedagogice specjalnej? 
Rok akademicki 2018/2019 r. jest ostatnim rokiem, w którym uczelnie rozpoczęły kształcenie nauczycieli na dotychczasowych zasadach i kontynuują to kształcenie do zakończenia rozpoczętego cyklu kształcenia. Dotyczy to także studiów podyplomowych w zakresie przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej, a także w zakresie pedagogiki specjalnej. Studia podyplomowe rozpoczęte w roku akademickim 2018/19 kontynuowane są do zakończenia rozpoczętego cyklu kształcenia.

Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia nauczycieli przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych. Będzie można natomiast rozpocząć studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej, choć są przewidziane pewne zmiany w zakresie pedagogiki specjalnej na studiach podyplomowych w stosunku do obecnie obowiązujących standardów kształcenia nauczycieli. [odp. z 6.05.2019 r.]

Kiedy możemy spodziewać się określenia nowych standardów kształcenia nauczycieli?
19 kwietnia tego roku został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (wydawanego w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej).

W projekcie rozporządzenia został określony standard kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu:

1. nauczyciela (prowadzącego przedmiot, zajęcia),
2. nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III szkoły podstawowej) – dotyczy kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna,
3. nauczyciela szkół i placówek specjalnych, oraz do pracy z dziećmi i z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – dotyczy kierunku pedagogika specjalna.

Wydanie nowego standardu kształcenia nauczycieli powinno nastąpić w drugim kwartale tego roku. Projekt rozporządzenia jest opublikowany w BIP MNiSW oraz na stronie internetowej Rządowego Procesu Legislacyjnego https://legislacja.rcl.gov.pl.

Nowy standard kształcenia nauczycieli będzie miał zastosowanie od 1 października 2019 r., ale tylko w odniesieniu do osób rozpoczynających kształcenie. Studenci jednolitych studiów magisterskich na kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna” będą rozpoczynali kształcenie w oparciu o programy studiów uwzględniające standard kształcenia dla jednolitych studiów magisterskich – odpowiednio dla kierunku „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „pedagogika specjalna”. [odp. z 6.05.2019 r.]

Czy po ukończeniu studiów podyplomowych student będzie miał kwalifikacje do nauczania w przedszkolu i klasach I – III? 
Do kwalifikacji osób, które już ukończyły studia oraz studia podyplomowe, na których było realizowane kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela zgodne ze standardami kształcenia, zastosowanie mają obecne przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycielskich, czyli rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.

Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych, a jedynie na jednolitych studiach magisterskich na kierunku pn. „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”. [odp. z 6.05.2019 r.]

CASE. Skończyłam studia magisterskie na kierunku innym niż pedagogika. Obecnie jestem na studiach podyplomowych z przygotowania pedagogicznego, a następnie chciałabym podjąć studia podyplomowe na kierunku edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna. Z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli wynika, że w ten sposób również mogę uzyskać wymagane kwalifikacje. Czy przepisy powyższego Rozporządzenia MEN dotyczące kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych będą od 1 października 2019 r. nadal aktualne?
Od roku akademickiego 2019/2020 nie będzie można rozpocząć kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej na studiach podyplomowych, a jedynie na jednolitych studiach magisterskich na kierunku pn. „pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna”.

Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Edukacji Narodowej, w związku ze zmianami w kształceniu nauczycieli, zmianie ulegnie system kwalifikacji nauczycielskich. W sprawie szczegółowych pytań dotyczących kwalifikacji nauczycielskich należy zwracać się do MEN. [odp. z 6.05.2019 r.]

---

Od przyszłego roku akademickiego w kwestii kształcenia nauczycieli przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej zajdzie wiele zmian. Co trzeba wiedzieć na ten temat? Najważniejsze informacje zebraliśmy w jednym miejscu. 

---