Biała Księga w sprawie reform polskiego wymiaru sprawiedliwości

Miałem dzisiaj okazję zaprezentować Białą Księgę, o której założeniach i zawartości bardzo merytorycznie dziś rozmawialiśmy z panem przewodniczącym i wiceprzewodniczącym Komisji. Przekazaliśmy ją również do wszystkich krajów członkowskich, by mogły zapoznać się z przedstawionymi w niej racjami, które dotyczą zasadności i konieczności reformy wymiaru sprawiedliwości w Polsce – powiedział premier Mateusz Morawicki.

Szef polskiego rządu podkreślił, że wszelkie cząstkowe i niepełne informacje, pojawiające się na temat reformy wymiaru sprawiedliwości w Polsce, nie pozwalają na wyrobienie sobie klarownego obrazu, dlaczego były one konieczne.

Chcemy też obniżyć emocje, które wokół reformy wymiaru sprawiedliwości cały czas były obecne przez ostatnie miesiące, kwartały i myślę, że to się udaje – podkreślił premier.

Jak zaznaczył szef rządu, zaprezentowana dziś w Brukseli Biała Księga, stanowi oficjalny dokument rządowy, który został przyjęty przez Komitet ds. Europejskich. Został on przekazany do wszystkich krajów członkowskich UE i będzie rozesłany do wszystkich eurodeputowanych.

Chciałbym, aby wszyscy mogli zapoznać się ze specyfiką polskiego wymiaru sprawiedliwości skoro stał się on tak głośny w Europie. Przydałoby się, żebyśmy bardzo dokładnie wiedzieli, o czym rozmawiamy. To było głównym przedmiotem mojego dzisiejszego spotkania – powiedział premier Mateusz Morawiecki.

To, czego teraz oczekujemy to bardzo głęboka, merytoryczna i poważna analiza tego dokumentu, tak jak my, bardzo poważnie i merytorycznie podeszliśmy do zestawu rekomendacji Komisji Europejskiej i w oparciu o szereg przykładów staraliśmy się odpowiedzieć rzeczowo i rzetelnie na wszystkie wątpliwości – mówił premier.

Wiele polskich rozwiązań ma zastosowanie w innych europejskich krajach

Zaznaczył, iż szereg rozwiązań zaprezentowanych w Białej Księdze, dotyczących polskiej reformy wymiaru sprawiedliwości, ma zastosowanie w innych europejskich krajach. Szef polskiego rządu wspomniał przykładowo o rozwiązaniach dotyczących Krajowej Rady Sądownictwa, które są niemal kopią rozwiązań hiszpańskich.

Premier podkreślał, iż ogromna większość polskich sędziów to profesjonalni, merytorycznie przygotowani i dobrzy sędziowie, a polskiemu rządowi zależy przede wszystkim na tym, by transparentność i niezależność sędziów była jeszcze bardziej wzmocniona.

To przełom w niezależności sędziów powszechnych, ale w tym rozumieniu to mówię, że będą oni jeszcze bardziej niezawiśli niż byli do tej pory, ponieważ żaden prezes sądu nie będzie mógł wpływać na sprawę poprzez wybór odpowiedniego sędziego – mówił o wprowadzanych zmianach w polskim wymiarze sprawiedliwości premier Morawiecki.

Do niedawna było tak, że sędzia mógł na przykład zostać przesunięty z wydziału cywilnego do karnego, co spotykało się często z protestami, ale nikt z tym nic nie zrobił do tej pory. My wprowadziliśmy regułę, że takie przesunięcia nie będą możliwe, przez co umacniamy pozycję sędziów sądów powszechnych – kontynuował szef polskiego rządu.

O tych aspektach, począwszy od bardzo konkretnych, przyziemnych, takich jak efektywność, przewlekłość procesów sądowych, a skończywszy na tych bardziej związanych z wartościami, z filozofią systemu wymiaru sprawiedliwości, o nich wszystkich tutaj rozmawialiśmy – mówił premier Mateusz Morawiecki.

Rozliczenie z przeszłością

Podczas konferencji premier poruszył także kwestię związaną ze spuścizną systemu totalitarnego, jakim był komunizm.

Komunizm był systemem totalitarnym, a nie doszło do żadnej lustracji. W zakresie sądów powszechnych nie doszło do takiej weryfikacji – oświadczył szef polskiego rządu.  Jak mówił często słyszymy pytania: czemu w NRD w 1990, 1991 r. do takiego przeglądu, weryfikacji kadr sędziowskich, prokuratorskich doszło, a u nas nie.

Muszę powiedzieć, że te rozmowy były bardzo budujące i obiecujące. Na pewno będziemy je kontynuować. Mam nadzieję, że gdzieś w bliższej lub dalszej przyszłości nasze stanowiska ulegną jeszcze większemu zbliżeniu, na tyle bliskiemu, żeby porozumieć się w pełni co do reformy wymiaru sprawiedliwości, którą zaproponowaliśmy naszym obywatelom – podsumował premier.