Premierzy V4: wyrażamy pełną solidarność z Czechami w obliczu działań Federacji Rosyjskiej
26.04.2021
Grupa Wyszehradzka pod polskim przewodnictwem jest solidarna w obliczu rosyjskich aktów agresji wobec Czech – taki wniosek płynie ze spotkania szefów państw V4, które zainicjował premier Mateusz Morawiecki. Podczas wideokonferencji przywódcy omówili ostatnie wydarzenia w stosunkach czesko-rosyjskich, wyrazili poparcie dla działań podejmowanych przez Republikę Czeską oraz przyjęli deklarację ws. solidarności z Republiką Czeską w związku z ostatnimi działaniami Federacji Rosyjskiej.
Deklaracja ws. solidarności z Republiką Czeską w związku z ostatnimi działaniami Federacji Rosyjskiej
W deklaracji premierzy Polski, Węgier i Słowacji wyrazili pełną solidarność z Czechami w związku z udziałem rosyjskich agentów wywiadu wojskowego w działaniach prowadzących do eksplozji w składzie amunicji w Vrběticach w 2014 r. Potępili także akt agresji, który stanowi naruszenie prawa międzynarodowego.
W dokumencie krytycznie oceniono również nieproporcjonalne środki podjęte przez Rosję w odpowiedzi na uzasadnione decyzje Republiki Czeskiej oraz zaoferowano Czechom wsparcie dyplomatyczne i konsularne. Premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej wyrazili również gotowość, by wspólnie z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej podjąć działania wzmacniające odporność na tego rodzaju zagrożenia.
Wydalenie osiemnastu pracowników Ambasady Federacji Rosyjskiej w Pradze
17 kwietnia władze Czech poinformowały o wydaleniu z kraju osiemnastu pracowników Ambasady Federacji Rosyjskiej w Pradze, którzy zostali zidentyfikowani jako oficerowie rosyjskich służb specjalnych. Decyzja miała związek z wcześniejszym uzyskaniem przez czeskie służby dowodów udziału oficerów rosyjskiego wywiadu wojskowego w eksplozji składów amunicji w kompleksie Vrbětice w 2014 r. W wyniku wybuchu zginęły dwie osoby. W ramach retorsji Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji uznało 20 pracowników Ambasady Republiki Czeskiej w Moskwie za osoby niepożądane i nakazało im opuścić kraj.
Poparcie dla działań podejmowanych przez Republikę Czeską
Solidarność i poparcie dla działań podejmowanych przez Republikę Czeską wyraziły już m.in.: NATO, szefowie pięciu z siedmiu grup politycznych w Parlamencie Europejskim, a także wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borell. Oświadczenie potępiające działania zagrażające bezpieczeństwu suwerennych państw i ich obywateli oraz wyrażające solidarność z działaniami podjętymi przez Czechy wystosowali również ministrowie spraw zagranicznych państw Grupy Wyszehradzkiej. Zostało ono poparte przez przewodniczących parlamentów tych państw.
W rozmowie szefów rządów Grupy Wyszehradzkiej po raz pierwszy wziął udział Eduard Heger, który 1 kwietnia 2021 r. objął stanowisko premiera Słowacji. Premier Heger w latach 2020-2021 pełnił funkcję wicepremiera i ministra finansów w rządzie Igora Matoviča.