Projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”
1.0
12.11.2025 15:01 Agnieszka Moskaluk
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP
{"register":{"columns":[{"header":"Numer Projektu","value":"85","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"\nTowarzyszące procesowi prawodawczemu reguły i wytyczne dotyczące redagowania przepisów prawnych, które zostały sformułowane, jako zasady techniki prawodawczej, w formie załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283), zwanego dalej „ZTP”, podlegają nieustannej analizie i weryfikacji, w szczególności w zakresie ich komunikatywności, odpowiadania na wymogi postępowania legislacyjnego i zmieniającego się otoczenia prawnego, a także zapewniania najwyższych standardów tworzenia prawa, w tym jego zgodności z konstytucyjnymi zasadami prawidłowej legislacji. Ostatnie zmiany i aktualizacja ZTP zostały wprowadzone 10 lat temu rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. poz. 1812). \nW wyniku analizy praktyki legislacyjnej oraz występujących wątpliwości co do treści stosowanych dzisiaj reguł opracowywania tekstu aktu prawego, po wsłuchaniu się również w głosy krytyczne co do niektórych z przewidzianych w nich rozwiązań, zidentyfikowano wiele obszarów, w których jest wskazana zmiana ZTP. Celem proponowanych w projektowanym rozporządzeniu zmian jest przede wszystkim:\n1) \tkontynuowanie procesu ujednolicania stosowanych technik legislacyjnych (zalecanych sposobów formułowania norm w redagowanych przepisach prawnych) przez służby prawno-legislacyjne obsługujące proces prawodawczy;\n2) \taktualizacja wybranych zagadnień ZTP do dzisiejszych wyzwań i wymogów wynikających z dynamicznych zmian w systemie prawa krajowego i europejskiego, w tym sformułowanie nowych zalecanych rozwiązań legislacyjnych;\n3) \twyjaśnienie i doprecyzowanie zaleceń ZTP, których interpretacja w praktyce stosowania budziła wątpliwości;\n4) \tuzupełnienie zaleceń ZTP o wybrane zagadnienia legislacyjne – zgodnie z kierunkiem rozwoju prawodawstwa oraz praktyki legislacyjnej;\n5) \teliminacja nieprawidłowych rozwiązań z praktyki legislacyjnej, które budzą wątpliwości przede wszystkim w zakresie realizacji zasad prawidłowej legislacji;\n6)\tzapewnienie większej sprawności i efektywności procesu prawodawczego przy zachowaniu wysokiej komunikatywności i precyzji zalecanych technik legislacyjnych, z uwzględnieniem pracochłonności tego procesu;\n7)\tpoprawienie sposobu redagowania przepisów, w szczególności zapewnienie ich większej komunikatywności, precyzji i zgodności z zasadami poprawnej polszczyzny.\n","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":" Do osiągnięcia zakładanych celów projektu rozporządzenia niezbędna jest modyfikacja części dyrektyw sformułowanych w załączniku do obowiązującego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Jakkolwiek proponowany projektem rozporządzenia zakres zmian jest szeroki (przewiduje się wprowadzenie zmian niemal we wszystkich działach ZTP), to opracowanie całkowicie nowego zbioru zasad techniki prawodawczej (zamiast nowelizacji obowiązującego aktu) nie byłoby właściwe. Propozycje nie stanowią bowiem całkowicie nowego podejścia do zagadnień legislacyjnych, ale są wynikiem ewolucyjnego rozwoju praktyki legislacyjnej i próbą wprowadzenia w życie postulatów zgłaszanych przez praktyków mierzących się na co dzień z wyzwaniami związanymi z koniecznością sprostania wymogom zgodności konstytucyjnej projektów aktów prawnych i z dynamicznie zmieniającą się sytuacją społeczną, na które ZTP powinny odpowiadać. Proponowane zmiany wychodzą naprzeciw postulatom, które zostały ocenione za zasadne. \n\nProjektowane rozporządzenie ma na celu wdrożenie i utrwalenie wspólnego dorobku uczestników procesu prawodawczego, wypracowanego w toku prac nad licznymi projektami legislacyjnymi, i wyjście naprzeciw potrzebom związanym z aktualnymi wyzwaniami tego procesu. Znaczna część zmian jest wynikiem analizy dobrych praktyk legislacyjnych. Uznano w niektórych przypadkach za niewystarczające do osiągnięcia zakładanych celów poprzestanie jedynie na podejmowaniu działań o charakterze pozalegislacyjnym. Działania takie, jakkolwiek stale podejmowane w ramach działalności edukacyjnej, organizowania konferencji naukowych, prowadzenia aplikacji legislacyjnej oraz systematycznych konsultacji prowadzonych \nprzez służby prawno-legislacyjne (w szczególności Sejmu RP, Senatu RP, RCL oraz urzędów obsługujących członków Rady Ministrów), nie zapewniają w wystarczającym stopniu ujednolicenia technik legislacyjnych i nie wskazują w sposób dostatecznie precyzyjny i jednoznaczny właściwych rozwiązań podejmowanych ramach interwencji legislacyjnych, w zmieniającej się sytuacji społecznej. \n\nOczekiwanymi efektami wejścia w życie projektowanych rozwiązań będzie zwiększenie komunikatywności oraz jednoznaczności dotychczasowych dyrektyw ZTP, a także przekazanie do stosowania nowych dyrektyw ZTP, stanowiących odpowiedź na realne potrzeby i wątpliwości pojawiające się w toku prac legislacyjnych, w szczególności nad projektami dokumentów rządowych. Przewiduje się, że w rezultacie wdrożenia projektowanych rozwiązań przepisy prawne projektowane w ramach prowadzonych prac legislacyjnych będą w sposób bardziej precyzyjny i adekwatny wyrażały intencję projektodawcy, a rozwiązania te przyczynią się do zwiększenia efektywności tych prac. Ze względu na specyfikę regulowanej materii oraz z uwagi na fakt, że pełna komunikatywność i precyzja aktów prawnych zależy również od czynników innych niż reguły techniki prawodawczej, nie jest jednak możliwe określenie oczekiwanego efektu w sposób mierzalny i określony w czasie.\n\nProponowane w projektowanym rozporządzeniu rozwiązania dotyczą takich kwestii, jak:\n1) \tuporządkowanie i urealnienie wymogów dotyczących opracowania projektu aktu normatywnego (w tym w zakresie wyjaśnień przedstawianych w uzasadnieniu projektu, zasad zachowania poprawności językowej i redakcyjnej aktu prawnego, metod oznaczania przepisów cyframi zapisanymi w indeksie górnym czy sposobu formułowania odesłań do postanowień aktu normatywnego ustanowionego przez instytucje Unii Europejskiej), aby w sposób bardziej komunikatywny i adekwatny przedstawiały intencje projektodawcy i treść zawartych w projekcie rozwiązań;\n2) \tujednolicenie niektórych dyrektyw ZTP odnoszących się do różnych rodzajów aktów normatywnych (np. dotyczących sposobu formułowania tytułów aktów nowelizujących czy treści odnośników informujących o wykonywaniu prawa Unii Europejskiej);\n3) \tdoprecyzowanie i ujednoznacznienie dyrektyw ZTP w zakresie zaleceń budzących wątpliwości w praktyce stosowania, w tym w zakresie ich zgodności z orzecznictwem i doktryną prawa (dotyczące np. reguł formułowania norm przejściowych, w tym uwzględniania w bardziej adekwatny sposób zasady stosowania nowego prawa, a także reguł utrzymania aktu wykonawczego w mocy, metody zmiany lub derogacji zdania stanowiącego część przepisu, przypadków sprostowania błędu, reguł projektowania aktu wykonawczego, dyrektyw dotyczących typowych środków techniki prawodawczej);\n4)\tuzupełnienie ZTP o nowe dyrektywy motywowane potrzebami procesu legislacyjnego (dotyczące np. kwestii wprowadzania do aktu normatywnego odnośnika informującego o tzw. notyfikacji technicznej tego aktu, ustalenia relacji przepisów aktu normatywnego do innego aktu, jednoznacznych dyrektyw odnoszących się do formułowania przepisów o administracyjnych karach pieniężnych, wprowadzania załączników do aktu normatywnego i ich nowelizowania, formułowania tytułu uchwały i zarządzenia, jako aktów o charakterze wewnętrznym);\n5)\tdostosowanie dyrektyw ZTP do faktycznych rozwiązań występujących w prawodawstwie (np. uzupełnienie zasad zamieszczania w innej niż kodeks ustawie przepisów karnych, dostosowanie do praktyki reguł sporządzania tekstów jednolitych aktów prawnych);\n6)\twprowadzenie korekt o charakterze językowym.\n","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Piotr Ołdak Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji ","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin wydania rozporządzenia/data wydania","value":"IV kwartał 2025 r. / I kwartał 2026 r","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874196,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer Projektu:
85
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Towarzyszące procesowi prawodawczemu reguły i wytyczne dotyczące redagowania przepisów prawnych, które zostały sformułowane, jako zasady techniki prawodawczej, w formie załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283), zwanego dalej „ZTP”, podlegają nieustannej analizie i weryfikacji, w szczególności w zakresie ich komunikatywności, odpowiadania na wymogi postępowania legislacyjnego i zmieniającego się otoczenia prawnego, a także zapewniania najwyższych standardów tworzenia prawa, w tym jego zgodności z konstytucyjnymi zasadami prawidłowej legislacji. Ostatnie zmiany i aktualizacja ZTP zostały wprowadzone 10 lat temu rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. poz. 1812). W wyniku analizy praktyki legislacyjnej oraz występujących wątpliwości co do treści stosowanych dzisiaj reguł opracowywania tekstu aktu prawego, po wsłuchaniu się również w głosy krytyczne co do niektórych z przewidzianych w nich rozwiązań, zidentyfikowano wiele obszarów, w których jest wskazana zmiana ZTP. Celem proponowanych w projektowanym rozporządzeniu zmian jest przede wszystkim: 1) kontynuowanie procesu ujednolicania stosowanych technik legislacyjnych (zalecanych sposobów formułowania norm w redagowanych przepisach prawnych) przez służby prawno-legislacyjne obsługujące proces prawodawczy; 2) aktualizacja wybranych zagadnień ZTP do dzisiejszych wyzwań i wymogów wynikających z dynamicznych zmian w systemie prawa krajowego i europejskiego, w tym sformułowanie nowych zalecanych rozwiązań legislacyjnych; 3) wyjaśnienie i doprecyzowanie zaleceń ZTP, których interpretacja w praktyce stosowania budziła wątpliwości; 4) uzupełnienie zaleceń ZTP o wybrane zagadnienia legislacyjne – zgodnie z kierunkiem rozwoju prawodawstwa oraz praktyki legislacyjnej; 5) eliminacja nieprawidłowych rozwiązań z praktyki legislacyjnej, które budzą wątpliwości przede wszystkim w zakresie realizacji zasad prawidłowej legislacji; 6) zapewnienie większej sprawności i efektywności procesu prawodawczego przy zachowaniu wysokiej komunikatywności i precyzji zalecanych technik legislacyjnych, z uwzględnieniem pracochłonności tego procesu; 7) poprawienie sposobu redagowania przepisów, w szczególności zapewnienie ich większej komunikatywności, precyzji i zgodności z zasadami poprawnej polszczyzny.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Do osiągnięcia zakładanych celów projektu rozporządzenia niezbędna jest modyfikacja części dyrektyw sformułowanych w załączniku do obowiązującego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Jakkolwiek proponowany projektem rozporządzenia zakres zmian jest szeroki (przewiduje się wprowadzenie zmian niemal we wszystkich działach ZTP), to opracowanie całkowicie nowego zbioru zasad techniki prawodawczej (zamiast nowelizacji obowiązującego aktu) nie byłoby właściwe. Propozycje nie stanowią bowiem całkowicie nowego podejścia do zagadnień legislacyjnych, ale są wynikiem ewolucyjnego rozwoju praktyki legislacyjnej i próbą wprowadzenia w życie postulatów zgłaszanych przez praktyków mierzących się na co dzień z wyzwaniami związanymi z koniecznością sprostania wymogom zgodności konstytucyjnej projektów aktów prawnych i z dynamicznie zmieniającą się sytuacją społeczną, na które ZTP powinny odpowiadać. Proponowane zmiany wychodzą naprzeciw postulatom, które zostały ocenione za zasadne.
Projektowane rozporządzenie ma na celu wdrożenie i utrwalenie wspólnego dorobku uczestników procesu prawodawczego, wypracowanego w toku prac nad licznymi projektami legislacyjnymi, i wyjście naprzeciw potrzebom związanym z aktualnymi wyzwaniami tego procesu. Znaczna część zmian jest wynikiem analizy dobrych praktyk legislacyjnych. Uznano w niektórych przypadkach za niewystarczające do osiągnięcia zakładanych celów poprzestanie jedynie na podejmowaniu działań o charakterze pozalegislacyjnym. Działania takie, jakkolwiek stale podejmowane w ramach działalności edukacyjnej, organizowania konferencji naukowych, prowadzenia aplikacji legislacyjnej oraz systematycznych konsultacji prowadzonych przez służby prawno-legislacyjne (w szczególności Sejmu RP, Senatu RP, RCL oraz urzędów obsługujących członków Rady Ministrów), nie zapewniają w wystarczającym stopniu ujednolicenia technik legislacyjnych i nie wskazują w sposób dostatecznie precyzyjny i jednoznaczny właściwych rozwiązań podejmowanych ramach interwencji legislacyjnych, w zmieniającej się sytuacji społecznej.
Oczekiwanymi efektami wejścia w życie projektowanych rozwiązań będzie zwiększenie komunikatywności oraz jednoznaczności dotychczasowych dyrektyw ZTP, a także przekazanie do stosowania nowych dyrektyw ZTP, stanowiących odpowiedź na realne potrzeby i wątpliwości pojawiające się w toku prac legislacyjnych, w szczególności nad projektami dokumentów rządowych. Przewiduje się, że w rezultacie wdrożenia projektowanych rozwiązań przepisy prawne projektowane w ramach prowadzonych prac legislacyjnych będą w sposób bardziej precyzyjny i adekwatny wyrażały intencję projektodawcy, a rozwiązania te przyczynią się do zwiększenia efektywności tych prac. Ze względu na specyfikę regulowanej materii oraz z uwagi na fakt, że pełna komunikatywność i precyzja aktów prawnych zależy również od czynników innych niż reguły techniki prawodawczej, nie jest jednak możliwe określenie oczekiwanego efektu w sposób mierzalny i określony w czasie.
Proponowane w projektowanym rozporządzeniu rozwiązania dotyczą takich kwestii, jak: 1) uporządkowanie i urealnienie wymogów dotyczących opracowania projektu aktu normatywnego (w tym w zakresie wyjaśnień przedstawianych w uzasadnieniu projektu, zasad zachowania poprawności językowej i redakcyjnej aktu prawnego, metod oznaczania przepisów cyframi zapisanymi w indeksie górnym czy sposobu formułowania odesłań do postanowień aktu normatywnego ustanowionego przez instytucje Unii Europejskiej), aby w sposób bardziej komunikatywny i adekwatny przedstawiały intencje projektodawcy i treść zawartych w projekcie rozwiązań; 2) ujednolicenie niektórych dyrektyw ZTP odnoszących się do różnych rodzajów aktów normatywnych (np. dotyczących sposobu formułowania tytułów aktów nowelizujących czy treści odnośników informujących o wykonywaniu prawa Unii Europejskiej); 3) doprecyzowanie i ujednoznacznienie dyrektyw ZTP w zakresie zaleceń budzących wątpliwości w praktyce stosowania, w tym w zakresie ich zgodności z orzecznictwem i doktryną prawa (dotyczące np. reguł formułowania norm przejściowych, w tym uwzględniania w bardziej adekwatny sposób zasady stosowania nowego prawa, a także reguł utrzymania aktu wykonawczego w mocy, metody zmiany lub derogacji zdania stanowiącego część przepisu, przypadków sprostowania błędu, reguł projektowania aktu wykonawczego, dyrektyw dotyczących typowych środków techniki prawodawczej); 4) uzupełnienie ZTP o nowe dyrektywy motywowane potrzebami procesu legislacyjnego (dotyczące np. kwestii wprowadzania do aktu normatywnego odnośnika informującego o tzw. notyfikacji technicznej tego aktu, ustalenia relacji przepisów aktu normatywnego do innego aktu, jednoznacznych dyrektyw odnoszących się do formułowania przepisów o administracyjnych karach pieniężnych, wprowadzania załączników do aktu normatywnego i ich nowelizowania, formułowania tytułu uchwały i zarządzenia, jako aktów o charakterze wewnętrznym); 5) dostosowanie dyrektyw ZTP do faktycznych rozwiązań występujących w prawodawstwie (np. uzupełnienie zasad zamieszczania w innej niż kodeks ustawie przepisów karnych, dostosowanie do praktyki reguł sporządzania tekstów jednolitych aktów prawnych); 6) wprowadzenie korekt o charakterze językowym.
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Piotr Ołdak Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji
Planowany termin wydania rozporządzenia/data wydania:
