Projekt ustawy o krajowym systemie przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich

Informacje o publikacji dokumentu

Pierwsza publikacja:

16.09.2025 12:11 Agnieszka Kowalska

Wytwarzający/ Odpowiadający:

Minister Cyfryzacji

Pokaż historię zmian

Tytuł	Wersja	Dane zmiany / publikacji
Projekt ustawy o krajowym systemie przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich	1.0	16.09.2025 12:11 Agnieszka Kowalska

Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD306","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Projekt ustawy zakłada wprowadzenie przepisów regulujących funkcjonowanie krajowego systemu przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich, który składać będzie się z dwóch zintegrowanych ze sobą podsystemów: podsystem wymiany informacji o wartościach hash, czyli sygnaturach cyfrowych identyfikujących materiały przedstawiające seksualne wykorzystywanie małoletnich, zwany dalej „bazą hash CSAM”, oraz podsystem treści przedstawiających wykorzystywanie seksualne dzieci, czyli baza wizerunków osób pokrzywdzonych i sprawców, zwana dalej „bazą zobrazowań CSAM”. System ma na celu rozwiązanie kilku istotnych problemów, z którymi obecnie mierzą się organy ścigania (funkcjonariusze policyjni i prokuratorzy), wymiar sprawiedliwości (przedstawiciele sądów) oraz podmioty odpowiedzialne za zwalczanie przestępstw związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy (NASK-PIB)). Wdrożenie projektowanej ustawy wypełniać będzie także postanowienia zawarte w Krajowym Planie Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich na lata 2023–2026[1]) (pkt 2.1.12 oraz pkt 2.4.2).\nObecnie w Polsce brak jest ogólnokrajowego systemu teleinformatycznego, do którego mogłyby mieć dostęp organy ścigania w celu szybkiej i pewnej identyfikacji materiałów CSAM (Child Sexual Abuse Material). Podyktowane jest to m.in. nielegalnością posiadania CSAM w jakiejkolwiek postaci, tj. w przypadku innym niż na potrzeby prowadzenia bieżących postępowań karnych związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci. Tym samym również prowadzenie bazy zobrazowań CSAM w obecnym stanie prawnym obowiązującym w Polsce nie jest dozwolone. W praktyce oznacza to, że każdy materiał ujawniony podczas czynności realizowanych przez organy ścigania lub NASK-PIB / Dyżurnet.pl musi być analizowany wielokrotnie, często przez biegłych sądowych różnych specjalności (np. informatyk śledczy, seksuolog, antropolog). Nie ma możliwości automatycznego sprawdzenia, czy dany materiał był już wcześniej zidentyfikowany w Polsce jako CSAM. Brak wspólnego systemu prowadzi do powielania pracy, co wydłuża i multiplikuje postępowania karne, obciąża budżet państwa, a przede wszystkim utrudnia efektywną ochronę małoletnich.\nBrak bazy hash CSAM i jej integracji z innymi międzynarodowymi bazami, np. bazą Interpolu ICSE, Child Abuse Image Database (CAID), bazy krajów członkowskich Unii Europejskiej pociąga za sobą również niemożliwość wykorzystania nowoczesnych narzędzi do automatycznej identyfikacji i filtrowania materiałów CSAM. Oznacza to konieczność każdorazowej, ręcznej selekcji wielokrotnie już widzianych materiałów, co wydłuża czas pracy służb, jak i wywołuje trudności w sprawnym oddzieleniu treści już znanych od nowych, nieujawnionych dotąd przypadków krzywdzenia małoletnich z Polski. Brak standaryzacji i interoperacyjności z innymi systemami pociąga za sobą ograniczoną możliwość współpracy międzynarodowej z podmiotami takimi jak Interpol czy National Center for Missing & Exploited Children (NCMEC), korzystania z zagranicznych baz hashy oraz koordynacji spraw na poziomie europejskim, jak i globalnym.\nZe względu na brak bazy hash CSAM nie jest ponadto możliwe precyzyjne i szybkie usuwanie treści nielegalnych z internetu. Wykorzystanie hashy, dzięki współpracy międzysektorowej, umożliwia skuteczną eliminację materiałów z platform internetowych i innych usług świadczonych drogą elektroniczną, jeszcze zanim zostaną one szeroko rozpowszechnione. Bez krajowej bazy hash CSAM dostawcy usług pozbawieni są wiarygodnego, zgodnego z polskim prawem źródła danych stanowiącego podstawę do zautomatyzowanego usuwania treści, a egzekwowanie obowiązków z tytułu usuwania materiałów CSAM jest utrudnione i czasochłonne.\nBudowa krajowego systemu przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich jest posłuży także jako przygotowanie do przyszłych koniecznych prac dotyczących wdrożenia i implementacji unijnej legislacji, które znajdują się na zaawansowanym etapie negocjacji w Unii Europejskiej (projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz materiałów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych, zastępującej decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (tzw. dyrektywa CSA) oraz projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy mające na celu zapobieganie niegodziwemu traktowaniu w celach seksualnych i jego zwalczanie (tzw. rozporządzenie CSA)).\n____________________________\n[1] Uchwała nr 204 Rady Ministrów z dnia 17 października 2023 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich na lata 2023–2026 (M.P. z 2023 r. poz. 1235).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"W celu zwiększenia skuteczności walki z tworzeniem i rozpowszechnianiem CSAM, rekomenduje się wprowadzenie dwóch ściśle powiązanych i zintegrowanych, ale niezależnie zarządzanych baz danych stanowiących filary krajowego systemu przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich. Wpisy w obu podsystemach (tj. bazie hash CSAM i bazie zobrazowań CSAM) będą ze sobą powiązane.\nObsługę bazy hash CSAM zapewni NASK-PIB, z wykorzystaniem zespołu ekspertów Dyżurnet.pl, który jest punktem kontaktowym do zgłaszania nielegalnych treści w internecie, szczególnie związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci. Baza hash CSAM wykorzystywać będzie skróty kryptograficzne oraz tzw. perceptualne do oznaczenia plików audiowizualnych (w tym zdjęć i wideo) sklasyfikowanych jako CSAM. Wartości hash nie pozwalają na odtworzenie oryginalnych obrazów, dzięki czemu możliwe jest ich przetwarzanie i przechowywanie bez ryzyka naruszenia prywatności czy uzyskania dostępu do nielegalnych materiałów. Każdy plik zawierający treści CSAM zapisany w bazie zobrazowań, będzie posiadał w bazie hash jedynie wpis w postaci wartości hash oraz zbioru informacji dodatkowych, w tym sygnatura (sądu, prokuratury lub policji) wskazująca na postępowanie karne, w ramach którego dana treść została zabezpieczona i sklasyfikowana, a także dane identyfikujące biegłego wydającego opinie odnośnie do danego CSAM, klasyfikację CSAM zgodną z polskim prawem karnym i metadane opisujące nośnik źródłowy, z którego plik pochodzi.\nNASK-PIB odpowiedzialny będzie za wdrożenie, utrzymanie oraz rozwój bazy hash CSAM, w tym dodawanie nowych hashy po weryfikacji przez uprawnionych ekspertów lub biegłych na podstawie ustandaryzowanej klasyfikacji; zapewnienie dostępu do bazy hashy uprawnionym organom ścigania (funkcjonariusze policyjni, prokuratorzy), przedstawicielom sądów oraz zatwierdzonym dostawcom usług świadczonych drogą elektroniczną w celu usuwania treści CSAM. Ponadto NASK-PIB odpowiadać będzie za zapewnienie interoperacyjności z systemami międzynarodowymi (Interpol, NCMEC) na podstawie odrębnych umów, obowiązujących praktyk lub standardów unijnych, jak również prowadzenie szkoleń dla ekspertów zajmujących się zwalczaniem CSAM.\nObsługę i realizację zadań związanych z prowadzeniem bazy zobrazowań CSAM zapewni Komendant Główny Policji. W bazie zobrazowań CSAM przechowywane będą pliki audiowizualne (w tym próbkowe zdjęcia i wideo, miniatury lub zakodowane wersje materiałów CSAM), w celu: umożliwienia organom ścigania i wymiaru sprawiedliwości skutecznej identyfikacji pokrzywdzonych i sprawców; wsparcia biegłych; porównania materiałów z bieżących postępowań z materiałami dostępnymi i sklasyfikowanymi już w bazie w przypadku ewentualnych wątpliwości (np. w toku postępowania sądowego); jak i wykorzystania materiałów z bazy zobrazowań CSAM w celach wykrywania i identyfikacji kolejnych przestępstw. Obok tego baza ta zawierać może dodatkowe dane osobowe dotyczące pokrzywdzonych, sprawców, jak i inne materiały o potencjale wykrywczym, np. zobrazowanie i opis odzieży, etykiet, budynków, emblematów szkolnych.\nZe względu na wrażliwość danych, baza zobrazowań CSAM objęta musi być bardziej rygorystycznymi zasadami bezpieczeństwa i dostępu niż baza hash CSAM. Dostęp do niej możliwy będzie wyłącznie dla ograniczonego kręgu uprawnionych biegłych sądowych, przedstawicieli sądów i organów ścigania (prokuratorów i funkcjonariuszy policyjnych). Zastosowane zostaną m.in. techniczne środki ochrony, takie jak przeglądanie materiałów w kontrolowanym środowisku, poziomy dostępu do treści CSAM oparte na przydzielonych według polityk bezpieczeństwa rolach (np. tylko przeglądanie bez możliwości kopiowania, czy dostęp czasowy na okres prowadzenia postępowania). Dane przechowywane w systemie chronione będą m.in. segmentacją dostępu, szyfrowaniem, monitoringiem dokonywanych operacji oraz obowiązkowym logowaniem aktywności użytkowników.\nWdrożenie bazy hash CSAM i bazy zobrazowań CSAM zakłada zastosowanie zintegrowanego systemu teleinformatycznego zarządzanego przez NASK-PIB oraz Komendanta Głównego Policji w ścisłej współpracy z prokuraturą, sądami i partnerami międzynarodowymi. Planowane działania po stronie podmiotów odpowiedzialnych za bazy obejmują: opracowanie specyfikacji technicznych i wdrożenie podsystemów, przeszkolenie użytkowników i ciągły audyt zabezpieczeń oraz przegląd efektywności ich działania, a także okresową ewaluację w celu wprowadzania rozwiązań adekwatnych do zmian technologicznych i prawnych związanych z przestępstwami seksualnymi na szkodę małoletnich.\nWdrożona baza hash CSAM i baza zobrazowań CSAM będą charakteryzować się następującymi funkcjami:\n1)\tochronno-integrującą – niedopuszczenie do wtórnej wiktymizacji i prowadzenia wielu postępowań wobec jednego małoletniego przez różne jednostki krajowe w różnym czasie;\n2)\treaktywno-proaktywną – przeciwdziałanie dostępności CSAM w cyberprzestrzeni w odpowiednim czasie reakcji na incydent;\n3)\twykrywczo-dowodową – zabezpieczanie treści CSAM (w tym hashy, plików audiowizualnych, metadanych), identyfikacja zorganizowanych grup przestępczych oraz źródeł finansowania i partycypacji w tzw. przemyśle CSAM;\n4)\tbadawczą – wsparcie cyberkryminalistyki, profilowanie sprawców, umożliwienie łatwiejszej identyfikacji zagrożeń (w tym zorganizowane grupy przestępcze, przepływy finansowe, nowe technologie produkcji CSAM) i prowadzenia statystyk.\nPrzetwarzane w obu projektowanych podsystemach (bazie hash CSAM i bazie zobrazowań CSAM) informacje i materiały podlegać będą określonej klasyfikacji, w tym zgodnej ze standardami wypracowanymi przez organizację INHOPE – Universal Classification Schema. Zastosowanie tej klasyfikacji pozwoli na jednolite, jakościowe i pewne wykorzystywanie tych baz w przeznaczonych im celach, a także zwiększy możliwości korzystania z baz zagranicznych i międzynarodowych.\nWdrożenie krajowego systemu przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich będzie wiązać się z koniecznością przeprowadzenia odpowiednich szkoleń. Grupy docelowe szkoleń będą identyfikowane na bieżąco. Zakłada się, że mogą one obejmować pracowników i funkcjonariuszy obsługujących obie bazy, specjalistów dokonujących klasyfikacji, biegłych wydających opinie odnośnie do charakteru materiałów tam gromadzonych, a także innych przedstawicieli organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości (w tym również sędziów i prokuratorów). Z tego powodu nieodzowne jest zapewnienie należytych szkoleń m.in. z zakresu antropologii, seksuologii i informatyki śledczej. Pociąga to za sobą również konieczność wykorzystania wyselekcjonowanych i odpowiednio przygotowanych materiałów CSAM w ramach certyfikacji i szkoleń przeprowadzanych dla ww. grup docelowych.\nUtworzenie krajowego systemu przetwarzania, analizy i klasyfikacji treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie małoletnich jest odpowiedzią na rzeczywiste i pilne problemy w zwalczaniu przestępczości seksualnej wobec dzieci. Celem ustawy jest nie tylko poprawa efektywności działania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, ale przede wszystkim ochrona dzieci, szybka identyfikacja pokrzywdzonych i sprawców oraz zapobieganie ponownemu rozpowszechnianiu materiałów CSAM w sieci. Proponowane rozwiązanie przyspieszy i usprawni postępowania karne, odciąży biegłych i umożliwi lepsze zagospodarowanie posiadanych przez Polskę zasobów (ludzkich, finansowych, know-how) oraz umożliwi współpracę międzynarodową na wyższym poziomie technicznym i prawnym. Wprowadzenie rozwiązań proponowanych w projektowanej ustawie ma być komplementarne do innych istniejących i wdrażanych rozwiązań, a tym samym wzmocnić polski system ochrony dzieci, które są ofiarami przestępstw.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MC","value":"MC"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Michał Gramatyka Sekretarz Stanu ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MC","value":"MC"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"I kwartał 2026 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}