W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o likwidacji barier utrudniających funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego
1.0
16.09.2025 14:37 Magdalena Kucharska
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD309","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Projekt ustawy o likwidacji barier utrudniających funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego stanowi inicjatywę oddolną przedstawicieli strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, dalej ,,Komisja Wspólna”. W dniu 4 listopada 2024 r. podczas spotkania z Panem Tomaszem Siemoniakiem – Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawiciele strony samorządowej Komisji Wspólnej przekazali opracowany pakiet propozycji zmian legislacyjnych, dotyczących przywrócenia autonomii samorządom, prowadzących do poprawy jakości usług publicznych oraz realizacji konstytucyjnej zasady pomocniczości w zakresie utraconych na przestrzeni ostatnich lat zadań i kompetencji. Cały wspomniany pakiet propozycji zmian był w okresie styczeń-luty 2025 r. przedmiotem prac Komisji Wspólnej i jej zespołów problemowych, na posiedzeniach których umożliwiono wyrażenie stanowiska zarówno przedstawicielom strony samorządowej, jak i strony rządowej.\nW następstwie ww. prac przedstawiciele strony rządowej Komisji Wspólnej na posiedzeniu plenarnym Komisji w dniu 26 lutego br. wskazali, że przedmiotowy pakiet zostanie uzupełniony o rozwiązania opracowane przez resort spraw wewnętrznych i administracji, dotyczące m.in.:\n- rozciągnięcia mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego przez uregulowanie możliwości zmiany uchwały lub zarządzenia organu gminy, uchwały organu powiatu lub uchwały organu samorządu województwa bez ingerencji wojewody (tzn. zanim wojewoda stwierdzi ich nieważność ze względu na sprzeczność z prawem),\n- umożliwienia przeprowadzania obrad komisji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w formie zdalnej za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość,\n- zmian granic gmin.\nDodatkowo, w przygotowanym w resorcie spraw wewnętrznych i administracji projekcie ustawy uwzględniono:\n- propozycję zmiany brzmienia przepisu art. 13 ustawy o samorządzie województwa w części dotyczącej działalności spółek z udziałem samorządów województw (zgłoszoną przez Zarząd Związku Województw RP),\n- propozycję brzmienia przepisu art. 10d ustawy o samorządzie województwa, dotyczącą poszerzenia katalogu zadań samorządu województwa o zadanie polegające na podejmowaniu i wspieraniu działań na rzecz edukacji o integracji europejskiej oraz o Unii Europejskiej (zgłoszoną przez Marszałka Województwa Mazowieckiego),\n- propozycję przyznania wójtowi kompetencji w zakresie koordynacji projektowania planów i programów strategicznych oraz ich wdrażania przez urząd, jednostki organizacyjne i gminne osoby prawne (wynika z zadania określonego w Krajowej Polityce Miejskiej 2030).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Projekt ustawy rekomenduje rozwiązania zmierzające w kierunku wdrożenia zidentyfikowanych przez przedstawicieli strony samorządowej Komisji Wspólnej kompetencji, które zostały utracone przez samorząd na przestrzeni ostatnich lat i przywrócenia autonomii samorządom w ich realizacji, a także prowadzące do poprawy jakości usług publicznych oraz realizacji konstytucyjnej zasady pomocniczości. Stąd też, w projekcie ustawy dokonuje się nowelizacji wybranych ustaw materialnego prawa administracyjnego polegających np. na:\n- zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców gminy”, zmianie procedury zmian granic gmin (ograniczenie częstotliwości rozpatrywania przez Radę Ministrów spraw dotyczących ustalenia i zmiany granic w przypadku braku zgodnych uchwał rad gmin, wzmocnieniu rangi udziału społeczeństwa w procedurze dokonywania zmian granic gmin poprzez dookreślenie instytucji konsultacji, określeniu zasad rozliczeń finansowych pomiędzy gminami), przyznaniu wójtowi kompetencji w zakresie koordynacji projektowania planów i programów strategicznych oraz ich wdrażania przez urząd, jednostki organizacyjne i gminne osoby prawne, umożliwieniu komisjom rady gminy obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, zmianie przepisów regulujących zadania własne gminy, polegające na dostarczeniu energii elektrycznej, zniesieniu ograniczenia w zakresie liczby zastępców wójta (burmistrza, prezydenta miasta), przyznaniu radzie gminy fakultatywnej możliwości określenia zasad, na jakich członkom komisji wyborczych do organów jednostek pomocniczych będzie przysługiwać dieta, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie gminnym),\n- rozszerzeniu katalogu form organizacyjnych oraz form prowadzenia działalności kulturalnej, podmiotów wnioskujących o nadanie Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, podmiotów mogących objąć mecenatem instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego, o UE i inne organizacje międzynarodowe (zmiany w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej),\n- uzupełnieniu katalogu zadań własnych gmin o działania promujące rozwój odnawialnych źródeł energii oraz upowszechnianiu wiedzy dotyczącej odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej wśród mieszkańców gminy i innych podmiotów – są to zmiany wynikowe i spójne ze zmianami zaproponowanymi w zakresie ustawy o samorządzie gminnym (zmiany w ustawie – Prawo energetyczne),\n- umożliwieniu: powierzenia przez organy zarządzające ruchem (marszałka, starostę, prezydenta miasta) zarządzania ruchem jednostce organizacyjnej będącej zarządem drogi oraz organom zarządzającym ruchem (marszałkowi, staroście, prezydentowi miasta) upoważniania - pracowników wykonujących te zadania (zmiany w ustawie – Prawo o ruchu drogowym),\n- zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców powiatu”, umożliwieniu komisjom rady powiatu obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie powiatowym),\n- zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców województwa”, umożliwieniu województwu podejmowania i wspierania działań edukacyjnych i informacyjnych dotyczących członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, umożliwieniu samorządowi województwa tworzenia spółek z o.o. i akcyjnych w celu realizacji zadań z zakresów, o których mowa w art. 11 ust. 1, 2 i 3 ustawy o samorządzie województwa (określanie strategii rozwoju województwa i prowadzenie polityki rozwoju, w tym za pomocą instrumentów w postaci programów), w tym regionalnych funduszy rozwoju, bez względu na to, czy zadania te będą wpisywać się w sferę użyteczności publicznej, usunięciu z art. 13 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa wykonywania działalności w obszarze telekomunikacji, umożliwieniu komisjom sejmiku województwa obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie województwa),\n- możliwości poszerzenia przeznaczenia środków NFZ na dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych),\n- możliwości potwierdzania przez pracowników samorządowych swojej tożsamości za pomocą środków identyfikacji elektronicznej wydanych w systemach identyfikacji elektronicznej przyłączonych do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej (zmiany w ustawie o pracownikach samorządowych),\n- rezygnacji z corocznego ustalania przez radę powiatu wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie statków lub innych obiektów pływających na terenie danego powiatu (zmiany w ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MSWiA","value":"MSWiA"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Tomasz Szymański Sekretarz Stanu ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MSWiA","value":"MSWiA"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD309
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Projekt ustawy o likwidacji barier utrudniających funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego stanowi inicjatywę oddolną przedstawicieli strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, dalej ,,Komisja Wspólna”. W dniu 4 listopada 2024 r. podczas spotkania z Panem Tomaszem Siemoniakiem – Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawiciele strony samorządowej Komisji Wspólnej przekazali opracowany pakiet propozycji zmian legislacyjnych, dotyczących przywrócenia autonomii samorządom, prowadzących do poprawy jakości usług publicznych oraz realizacji konstytucyjnej zasady pomocniczości w zakresie utraconych na przestrzeni ostatnich lat zadań i kompetencji. Cały wspomniany pakiet propozycji zmian był w okresie styczeń-luty 2025 r. przedmiotem prac Komisji Wspólnej i jej zespołów problemowych, na posiedzeniach których umożliwiono wyrażenie stanowiska zarówno przedstawicielom strony samorządowej, jak i strony rządowej. W następstwie ww. prac przedstawiciele strony rządowej Komisji Wspólnej na posiedzeniu plenarnym Komisji w dniu 26 lutego br. wskazali, że przedmiotowy pakiet zostanie uzupełniony o rozwiązania opracowane przez resort spraw wewnętrznych i administracji, dotyczące m.in.: - rozciągnięcia mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego przez uregulowanie możliwości zmiany uchwały lub zarządzenia organu gminy, uchwały organu powiatu lub uchwały organu samorządu województwa bez ingerencji wojewody (tzn. zanim wojewoda stwierdzi ich nieważność ze względu na sprzeczność z prawem), - umożliwienia przeprowadzania obrad komisji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w formie zdalnej za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, - zmian granic gmin. Dodatkowo, w przygotowanym w resorcie spraw wewnętrznych i administracji projekcie ustawy uwzględniono: - propozycję zmiany brzmienia przepisu art. 13 ustawy o samorządzie województwa w części dotyczącej działalności spółek z udziałem samorządów województw (zgłoszoną przez Zarząd Związku Województw RP), - propozycję brzmienia przepisu art. 10d ustawy o samorządzie województwa, dotyczącą poszerzenia katalogu zadań samorządu województwa o zadanie polegające na podejmowaniu i wspieraniu działań na rzecz edukacji o integracji europejskiej oraz o Unii Europejskiej (zgłoszoną przez Marszałka Województwa Mazowieckiego), - propozycję przyznania wójtowi kompetencji w zakresie koordynacji projektowania planów i programów strategicznych oraz ich wdrażania przez urząd, jednostki organizacyjne i gminne osoby prawne (wynika z zadania określonego w Krajowej Polityce Miejskiej 2030).
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Projekt ustawy rekomenduje rozwiązania zmierzające w kierunku wdrożenia zidentyfikowanych przez przedstawicieli strony samorządowej Komisji Wspólnej kompetencji, które zostały utracone przez samorząd na przestrzeni ostatnich lat i przywrócenia autonomii samorządom w ich realizacji, a także prowadzące do poprawy jakości usług publicznych oraz realizacji konstytucyjnej zasady pomocniczości. Stąd też, w projekcie ustawy dokonuje się nowelizacji wybranych ustaw materialnego prawa administracyjnego polegających np. na: - zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców gminy”, zmianie procedury zmian granic gmin (ograniczenie częstotliwości rozpatrywania przez Radę Ministrów spraw dotyczących ustalenia i zmiany granic w przypadku braku zgodnych uchwał rad gmin, wzmocnieniu rangi udziału społeczeństwa w procedurze dokonywania zmian granic gmin poprzez dookreślenie instytucji konsultacji, określeniu zasad rozliczeń finansowych pomiędzy gminami), przyznaniu wójtowi kompetencji w zakresie koordynacji projektowania planów i programów strategicznych oraz ich wdrażania przez urząd, jednostki organizacyjne i gminne osoby prawne, umożliwieniu komisjom rady gminy obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, zmianie przepisów regulujących zadania własne gminy, polegające na dostarczeniu energii elektrycznej, zniesieniu ograniczenia w zakresie liczby zastępców wójta (burmistrza, prezydenta miasta), przyznaniu radzie gminy fakultatywnej możliwości określenia zasad, na jakich członkom komisji wyborczych do organów jednostek pomocniczych będzie przysługiwać dieta, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie gminnym), - rozszerzeniu katalogu form organizacyjnych oraz form prowadzenia działalności kulturalnej, podmiotów wnioskujących o nadanie Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, podmiotów mogących objąć mecenatem instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego, o UE i inne organizacje międzynarodowe (zmiany w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej), - uzupełnieniu katalogu zadań własnych gmin o działania promujące rozwój odnawialnych źródeł energii oraz upowszechnianiu wiedzy dotyczącej odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej wśród mieszkańców gminy i innych podmiotów – są to zmiany wynikowe i spójne ze zmianami zaproponowanymi w zakresie ustawy o samorządzie gminnym (zmiany w ustawie – Prawo energetyczne), - umożliwieniu: powierzenia przez organy zarządzające ruchem (marszałka, starostę, prezydenta miasta) zarządzania ruchem jednostce organizacyjnej będącej zarządem drogi oraz organom zarządzającym ruchem (marszałkowi, staroście, prezydentowi miasta) upoważniania - pracowników wykonujących te zadania (zmiany w ustawie – Prawo o ruchu drogowym), - zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców powiatu”, umożliwieniu komisjom rady powiatu obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie powiatowym), - zdefiniowaniu pojęcia ,,liczba mieszkańców województwa”, umożliwieniu województwu podejmowania i wspierania działań edukacyjnych i informacyjnych dotyczących członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, umożliwieniu samorządowi województwa tworzenia spółek z o.o. i akcyjnych w celu realizacji zadań z zakresów, o których mowa w art. 11 ust. 1, 2 i 3 ustawy o samorządzie województwa (określanie strategii rozwoju województwa i prowadzenie polityki rozwoju, w tym za pomocą instrumentów w postaci programów), w tym regionalnych funduszy rozwoju, bez względu na to, czy zadania te będą wpisywać się w sferę użyteczności publicznej, usunięciu z art. 13 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa wykonywania działalności w obszarze telekomunikacji, umożliwieniu komisjom sejmiku województwa obradowania i podejmowania uchwał z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, rozciągnięciu mechanizmu pomocniczości również wobec nadzoru prawnego wojewodów nad jednostkami samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o samorządzie województwa), - możliwości poszerzenia przeznaczenia środków NFZ na dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), - możliwości potwierdzania przez pracowników samorządowych swojej tożsamości za pomocą środków identyfikacji elektronicznej wydanych w systemach identyfikacji elektronicznej przyłączonych do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej (zmiany w ustawie o pracownikach samorządowych), - rezygnacji z corocznego ustalania przez radę powiatu wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie statków lub innych obiektów pływających na terenie danego powiatu (zmiany w ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych).
