| Tytuł | Wersja | Dane zmiany / publikacji |
|---|---|---|
| Projekt ustawy o opiece długoterminowej | 1.0 | 28.10.2025 13:49 Magdalena Kucharska |
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD326","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"System opieki długoterminowej w Polsce funkcjonuje w ramach dwóch głównych filarów – ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej. W związku z tym dostęp do wsparcia jest rozproszony i trudny do zrozumienia, a wsparcie na poziomie lokalnym dostępne w sposób nierównomierny. W odpowiedzi na rosnące potrzeby starzejącego się społeczeństwa, a tym samym wzrost liczby osób z trudnościami w zabezpieczeniu podstawowych czynności dnia codziennego, ograniczone zasoby kadrowe w opiece formalnej, a także mając na względzie potrzebę odciążenia nieformalnych opiekunów, niezbędne jest stworzenie ram prawnych, które umożliwią skoordynowanie i usprawnienie działań w obszarze opieki długoterminowej.\nProjektowana ustawa o opiece długoterminowej stanowi realizację kamienia milowego A70G w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), który zakłada stworzenie skoordynowanego, spójnego systemu opieki długoterminowej, koordynującego działania z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej, poprzez wdrożenie priorytetów reformy opieki długoterminowej określonych na podstawie strategicznego przeglądu opieki długoterminowej w Polsce (w oparciu o wnioski z realizacji kamienia milowego A69G). W ramach realizacji kamienia milowego A70G przewidziano m.in. wejście w życie aktów prawnych zapewniających realizację priorytetów reformy. Projektowana ustawa powinna odnosić się do następujących elementów wskazanych w załączniku do decyzji wykonawczej Rady UE z 20 czerwca 2024 r.: [1]\n- zdefiniowanie pojęcia „opieki długoterminowej” w spójny sposób w ramach całego systemu opiekuńczego w Polsce (tzn. zarówno w systemie opieki zdrowotnej, jak i pomocy społecznej),\n- zdefiniowanie pojęcia „opiekuna nieformalnego” oraz „opieki nieformalnej”, \n- wskazanie organów odpowiedzialnych za koordynację systemu opieki długoterminowej, a także za ogół działań w zakresie monitorowania i ewaluacji jakości opieki długoterminowej oraz działalność informacyjną.\nAnaliza sytuacji w obszarze opieki długoterminowej w Polsce została przedstawiona w raporcie pt. „Przegląd strategiczny opieki długoterminowej w Polsce” opracowanym przez Bank Światowy w ramach realizacji kamienia milowego A69G KPO. Raport opisuje system opieki długoterminowej w obecnym kształcie, identyfikuje kluczowe wyzwania systemowe w obszarze opieki długoterminowej oraz zawiera rekomendacje na przyszłość. Raport identyfikuje także szereg wyzwań,bwobec których powinny zostać podjęte działania, by poprawić obecną sytuację. Wyzwania te obejmują m.in.:\n- mnogość aktów prawnych dotyczących świadczeń i usług, skomplikowany system usług oraz brak spójnej definicji opieki długoterminowej w sytuacji, gdy usługi i świadczenia są realizowane w dwóch systemach: ochrony zdrowia i zabezpieczenia społecznego;\n- niską spójność zbieranych danych, która przekłada się na trudności w monitorowaniu i ocenie działań na rzecz opieki długoterminowej;\n- potrzebę poszerzenia i dostosowania do zmieniających się warunków kompetencji personelu opieki długoterminowej,\n- zapewnienie regulacji oraz maksymalizacja dostępności do informacji i jakości opieki nieformalnej,\n- poprawę jakości opieki formalnej świadczonej przez indywidualnych opiekunów, organizacje opiekuńcze i system opieki.\nProjekt ustawy przyczyni się do realizacji części rekomendacji wskazanych w tym raporcie. Celem projektu jest systemowe unormowanie opieki długoterminowej, poczynając od jej koordynacji. \nFunkcją projektowanej ustawy jest zwiększenie przejrzystości, dostępności i jakości opieki nad osobami wymagającymi opieki długoterminowej oraz wprowadzenie funkcji koordynacyjnej.\n----------------------------------------\n[1] https://www.gov.pl/web/zdrowie/przeglad-strategiczny-opieki-dlugoterminowej-w-polsce-opracowany-przez-bank-swiatowy (dostęp:\n29.08.2025 r.)","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Celem projektowanej ustawy jest stworzenie ram prawnych dla skoordynowanego systemu opieki długoterminowej, który łączy elementy ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.\nProjekt ustawy ma na celu poprawę dostępności informacyjnej, jakości i efektywności wsparcia dla osób wymagających długoterminowej opieki oraz ich opiekunów, co w efekcie może wpłynąć na poprawę dostępności tego wsparcia.\nProjekt ustawy określa ramy organizacyjne, definicyjne i koordynacyjne dla systemu opieki długoterminowej w Polsce, stanowiąc jednocześnie podłoże do wypracowania instrumentów monitorowania i ewaluacji tej opieki. Wprowadza elementy wspólnego planowania i nadzorowania wsparcia.\nRealizacja przepisów ustawy będzie należeć m.in. do zadań własnych powiatów. \n\nGłówne elementy projektu ustawy:\n1. Wprowadzenie definicji opieki długoterminowej, definicji opieki nieformalnej oraz definicji opiekuna nieformalnego\nWprowadzenie trzech definicji: opieki długoterminowej, opieki nieformalnej i opiekuna nieformalnego stanowi podstawę do zbudowania skoordynowanego systemu wsparcia. Definicje te zostały opracowane w sposób funkcjonalny, a także koncentrują się na potrzebach i działaniach, a nie na instytucjonalnych ramach świadczeń. Umożliwia to jednolite rozumienie opieki długoterminowej w całym systemie opiekuńczym, przy jednoczesnym respektowaniu istniejącego porządku prawnego.\nBrak powyższych definicji prowadzi do niejednolitości interpretacyjnej i utrudnia tworzenie skutecznych narzędzi zarządzania oraz koordynacji udzielania usług i świadczeń opieki długoterminowej w obu systemach.\nOkreśleniu definicji opieki długoterminowej będzie towarzyszyć wskazanie katalogu usług i świadczeń obecnie funkcjonujących w przestrzeni prawnej, które zaliczać się będą do opieki długoterminowej. Katalog ten obejmować będzie usługi i świadczenia realizowane w systemie pomocy społecznej i ochrony zdrowia, w tym świadczenia pieniężne z zabezpieczenia społecznego, a także wybrane formy wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Zakłada się brak zmian w zakresie funkcjonowania tych instrumentów, tzn. wprowadzenie ww. definicji nie będzie powodowało zmiany warunków dostępu do nich, ich realizacji czy finansowania. Umożliwi to lepsze planowanie i analizę potrzeb w zakresie opieki długoterminowej.\nWskazanie przepisów sektorowych, z których wynikają te świadczenia, umożliwia zachowanie zgodności z obowiązującym porządkiem prawnym i ogranicza ryzyko kolizji z ustawami szczególnymi.\n\n2. Ustanowienie systemu koordynacji działań w ramach opieki długoterminowej\nProjektowana ustawa przewiduje powołanie koordynatorów opieki długoterminowej na poziomie powiatu, funkcjonujących w powiatowym centrum pomocy rodzinie. Zadania koordynatorów obejmować będą m.in.:\n1) zadania ogólne (systemowe, strategiczne dotyczące całego powiatu):\na) współpraca z instytucjami i podmiotami systemów ochrony zdrowia, pomocy społecznej oraz lokalnymi NGO w zakresie:\n- zapewnienia kompleksowego systemu opieki długoterminowej\n- rozwoju tego systemu,\nb) zbieranie i udostępnianie informacji o dostępnych usługach i świadczeniach opieki długoterminowej:\n- korzystanie z danych publikowanych przez NFZ, wojewodów i innych instytucji, w tym koordynowanych,\n- analiza dostępności świadczeń i świadczeniodawców,\nc) identyfikowanie potrzeb i deficytów w zakresie usług opieki długoterminowej,\nd) inicjowanie działań usprawniających system opieki długoterminowej, w tym:\n- działania na rzecz deinstytucjonalizacji,\n- informowanie odpowiednich organów o potrzebie zmian,\ne) promowanie edukacji i wsparcia dla opiekunów nieformalnych,\nf) animowanie lokalnych działań na rzecz rozwoju usług środowiskowych w obszarze opieki długoterminowej;\n2) zadania zindywidualizowane (skierowane bezpośrednio do mieszkańców):\na) informowanie mieszkańców o dostępnych formach opieki i wsparcia na terenie powiatu,\nb) poradnictwo indywidualne – udzielanie informacji i wsparcia w sprawach konkretnych osób dot. opieki,\nc) koordynowanie wyboru wsparcia dla osoby wymagającej opieki długoterminowej:\n- pomoc w uzyskaniu najbardziej optymalnej formy wsparcia w zależności od możliwości i potrzeb osoby wymagającej opieki długoterminowej,\n- wykorzystanie systemu oceny potrzeb w zakresie opieki długoterminowej.\nKoordynatorzy powiatowi z danego województwa będą cyklicznie spotykać się celem wymiany informacji i harmonizowania oraz doskonalenia opieki długoterminowej w perspektywie wojewódzkiej.\nPodmioty realizujące świadczenia w ramach opieki długoterminowej, zgodnie ze wskazanym w ustawie katalogiem usług i świadczeń lub podmioty zlecające realizację tych zadań, zobligowane będą do cyklicznego przekazywania do koordynatora informacji na temat m.in.: liczby wolnych miejsc w instytucjach opieki, możliwości uzyskania wsparcia w ramach opieki domowej, liczby osób korzystających z danego typu wsparcia oraz czasu oczekiwania na usługę lub świadczenie. Informacje te będą przekazywane nie rzadziej niż raz w miesiącu. Ponadto podmioty te zostaną zobligowane do udzielania informacji koordynatorom na ich prośbę.\nProjektowana ustawa określa sytuacje, w których konieczna jest współpraca między instytucjami ochrony zdrowia i pomocy społecznej przy ustalaniu potrzeb osób wymagających opieki długoterminowej. Przepisy projektowanej ustawy będą precyzowały, jakie informacje mogą być przekazywane, w jakim celu i na jakich zasadach, w tym kto musi wyrazić zgodę na ich udostępnienie. Wprowadzą także obowiązek działania po otrzymaniu zgłoszenia, co ma usprawnić organizację wsparcia.\nKatalog tych sytuacji obejmować będzie m.in.:\n- informowanie przez podmioty lecznicze ośrodka pomocy społecznej oraz centrum usług społecznych, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby opuszczającej zakład lecznictwa, o potrzebie zbadania potrzeb tejże osoby w zakresie realizacji czynności dnia codziennego,\n- informowanie przez podmioty lecznicze ośrodka pomocy społecznej, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której udzielane są świadczenia medyczne, o konieczności weryfikacji zdolności danej osoby do realizacji podstawowych czynności dnia codziennego, przy wystąpieniu przesłanek wskazujących na brak możliwości zapewnienia wsparcia przez członków rodziny lub inne osoby ze środowiska wsparcia, co może skutkować dalszym pogorszeniem stanu zdrowia tej osoby,\n- informowanie przez pracowników systemu pomocy społecznej lekarza/placówki POZ wybranej przez osobę potrzebującą wsparcia lub znajdującej się najbliżej miejsca zamieszkania, o potrzebie weryfikacji potrzeby zapewnienia tejże osobie określonych świadczeń medycznych, np. wizyty lekarza POZ, pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej.\nWskazany zostanie także zakres informacji, które będą przekazywane pomiędzy tymi systemami, a także cel przekazywania tych informacji oraz jakiej ochronie informacje te powinny podlegać.\n\n3. Wprowadzenie zasad monitorowania sytuacji i ewaluacji jakości opieki długoterminowej\nZgodnie z projektowaną ustawą system opieki długoterminowej ma być monitorowany na poziomie powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Poziom powiatowy (lokalny) będzie skoncentrowany na monitorowaniu dostępności i jakości usług świadczonych lokalnie. Monitoring na poziomie wojewódzkim (regionalnym) ukierunkowany będzie na koordynację i analizę danych z powiatów, wymianę informacji oraz planowanie współdziałania regionalnego. Monitoring na poziomie krajowym (centralnym) będzie miał na celu strategiczne zarządzanie systemem, tworzenie polityki publicznej w zakresie opieki długoterminowej i ocenę jej efektywności.\nZakres działań: koordynator współpracując na bieżąco z podmiotami systemu opieki zdrowotnej w powiecie będzie posiadał informacje o holistycznym wymiarze tej opieki w powiecie oraz usprawniał wymianę informacji w ramach tego systemu. Projektowana ustawa przewiduje, że koordynatorzy na poziomie powiatu będą udostępniać na stronie internetowej informacje na temat rodzaju usług i świadczeń opieki długoterminowej dostępnych w powiecie wraz z informacją teleadresową o usługodawcach/świadczeniodawcach oraz rodzajach świadczeń pieniężnych dostępnych w ramach opieki długoterminowej, udzielać informacji odbiorcom tej pomocy na temat zakresu wsparcia, o który mogą ubiegać się w określonej indywidualnej sytuacji, a także na temat procedur ubiegania się o daną formę wsparcia.\nProjektowana ustawa ma umożliwić wprowadzenie zintegrowanego systemu monitorowania jakości usług opieki długoterminowej.\nUstawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych (Dz. U. poz. 1705 i z 2024 r. poz. 834) polegające na rozszerzeniu informacji o osobach starszych o obszar opieki długoterminowej.\nDodatkowo wprowadzone zostaną zmiany o charakterze dostosowawczym w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2025 r. poz. 1214 i 1302) oraz ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146, z późn. zm.).\n\n4. Wskazanie organów odpowiedzialnych za działalność informacyjną\nProjektowana ustawa wskazywać będzie organy odpowiedzialne za zbieranie danych, ich weryfikację i przekazywanie do organu odpowiedzialnego za przygotowanie informacji o sytuacji osób starszych, odpowiednio: minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, minister właściwy do spraw zdrowia i organ, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych. Wskazana zostanie także rola koordynatorów na poziomie powiatowym oraz instytucji, którym powierzone zostaną zadania związane z monitorowaniem jakości usług i świadczeń opieki długoterminowej.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Minister do spraw Polityki Senioralnej","value":"Minister do spraw Polityki Senioralnej"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marzena Okła-Drewnowicz Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Minister do spraw Polityki Senioralnej","value":"Minister do spraw Polityki Senioralnej"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}