W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD488","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"W okresie letnim 2022 r. na rzece Odrze doszło do katastrofy ekologicznej o znacznych rozmiarach. Przyczyny tej katastrofy, jej przebieg, wnioski i rekomendacje zostały opisane w licznych raportach, w tym jednostek pozarządowych.\nNależy wskazać, że na zamówienie Rządu RP, tj. Ministra Klimatu i Środowiska, został opracowany przez specjalistów, zarówno z jednostek naukowych oraz organu zaangażowanego w prowadzone działania na rzece Odrze - Wstępny Raport Zespołu ds. Sytuacji na Odrze. Przedmiotowy dokument został opracowanym przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. W tym dokumencie wskazano następujące rekomendacje:\n1) Stworzenie systemu ciągłego pomiaru jakości wód w zakresie wybranych parametrów, z dostępem do danych online dla wszystkich zainteresowanych, w tym monitoring parametrów powiązanych z zakwitami, oraz okresowy monitoring samych glonów Prymnesium parvum, oraz fauny (m.in. ryby, mięczaki) pod kątem skażeń środowiskowych (dioksyny, metale ciężkie, pestycydy, związki toksyczne). System inteligentnego zarządzania zlewnią powinien wykorzystywać zarówno dane naziemne, jak i satelitarne. Monitoring powinien w pierwszej kolejności objąć jednolite części wód, w których notuje się parametry wody sprzyjające zakwitom.\nZapewnienie warunków organizacyjnych i finansowych stałego funkcjonowania systemu.\n2) Kontynuacja trwających kontroli podmiotów prowadzących zrzut wód zanieczyszczonych do Odry i jej dopływów, celem m.in. ustalenia podmiotów odpowiedzialnych w największym stopniu za stan jakości wód Odry.\n3) Niezwłoczna likwidacja nielegalnych wylotów zrzutów ścieków.\n4) Przegląd i weryfikacja obowiązujących pozwoleń na zrzut ścieków do wód w dorzeczu Odry, systemowe zarządzanie legalnymi zrzutami poprzez uzależnienie parametrów i intensywności zrzutu od aktualnych wyników badań wody, wprowadzenie obowiązku czasowego wstrzymywania bądź ograniczania zrzutów w sytuacji zagrożenia.\n5) Wspieranie inwestycji z zakresu oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych.\n6) Usprawnienie przepływu informacji, wdrożenie systemu wczesnego ostrzegania i reagowania, usprawnienie procedur w obrębie zarządzania kryzysowego.\n7) Inwentaryzacja gatunków po katastrofie, analizy struktury populacji, stworzenie banku genów i odtworzenie ekosystemów odrzańskich zgodnie z założeniami tworzonego obecnie planu naprawczego dla odbudowania ekosystemów Odry, w tym stopniowa, oparta o najlepszą wiedzę ekspertów, odbudowa populacji ryb i innych grup organizmów, które ucierpiały w wyniku katastrofy.\n8) Analiza możliwości stworzenia refugiów dla ryb na wypadek powtórzenia się zakwitów Prymnesium parvum.\n9) Ścisła współpraca strony społecznej z przedstawicielami instytutów badawczych i administracji publicznej.\nNależy wskazać, że część przedstawionych rekomendacji z ww. raportu dotyczy działań o charakterze organizacyjnym, finansowym lub planistycznym, które mogą być zrealizowane w ramach posiadanych kompetencji organów administracji publicznej (np. z pkt 3) – bez konieczności wprowadzania zmian przepisów ustawowych.\nNatomiast część z ww. rekomendacji może być zrealizowana lub wsparta przez działania legislacyjne na poziomie ustawowym, w szczególności rekomendacje z pkt 1, 4, 5, 6, 7. Przedmiotowe rekomendacje w znacznym stopniu przewiduje się zrealizować przez wprowadzenie rozwiązań przewidzianych w projekcie ustawy.\n1. Wskazuje się na potrzebę określenia szczegółowych zasad i warunków przygotowania inwestycji mających na celu poprawę warunków środowiskowych rzeki Odry, w aspekcie ilości i jakości wody w rzece Odrze, a także środowiska wodnego w obszarze dorzecza rzeki Odry. Dodatkowo zasadne jest wsparcie realizacji inwestycji prowadzących do poprawy funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej w obszarze mogącym mieć wpływ na środowisko wodne w dorzeczu rzeki Odry. Celowe jest także wsparcie działań analityczno-planistycznych dotyczących wybranych dopływów rzeki Odry, przewidzianych do wykonania w celu identyfikacji potrzeb podejmowania dalszych działań niezbędnych do poprawy stanu rzeki Odry. W tym zakresie niezbędne jest, w zależności od rodzajów planowanych inwestycji, zapewnienie odpowiedniego, dodatkowego wsparcia finansowego określonych działań, nadanie określonym działaniom pierwszeństwa przy ustalaniu planowanych do realizacji działań albo w zakresie przyznawanych środków, wprowadzenie określonych usprawnień inwestycyjnych.\n2. Ustalono, że w celu zapewnienia podejmowania przez właściwe organy szybszej i bardziej kompleksowej reakcji w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, jak ta która miała miejsce na rzece Odrze w 2022 r., niezbędne jest doposażenie jednostek straży pożarnej w dodatkowy sprzęt. Sprzęt ten jest niezbędny do prowadzenia działań ratowniczych na obszarach wodnych lub usuwania ewentualnych skutków takich katastrof. Zasadna jest także wymiana wyeksploatowanego sprzętu. Z uwagi na wystąpienie katastrowy ekologicznej na rzece Odrze zakłada się doposażenie jednostek na terenie dorzecza rzeki Odry, tj. na terenie województw: opolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego.\n3. Ostatnie wydarzenia jakie miały miejsce w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, które z dużym prawdopodobieństwem mogą powtarzać się w przyszłości, z uwagi na dokonujące się zmiany klimatu, uwidoczniły ważną rolę jaką pełni Centralne Laboratorium Badawcze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na potrzeby działalności kontrolnej zakładów wprowadzających ścieki do wód, wykonywanej przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska.\nSytuacja na rzece Odrze wykazała konieczność szybkiego reagowania w sytuacji kryzysowej, w tym potrzebę szybkiego pobierania dużej liczby próbek ścieków odprowadzanych z zakładów dokonujących zrzutów oraz wód odbiornika tych ścieków, w tym z nurtu dużych rzek takich jak Wisła, Odra, Warta, Bug itp. oraz sprawnego przekazywania wyników pomiarów.\nPowyższe wymaga doposażenia laboratoriów i zwiększenia zatrudniania w Inspekcji Ochrony Środowiska.\n4. W związku z potencjalnymi zdarzeniami dotyczącymi zanieczyszczenia wód powierzchniowych, w ramach których może istnieć ryzyko przedostania się zanieczyszczeń do wód ujmowanych na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę lub w obszarze zasilania ujęcia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, istnieje potrzeba zapewnienia mechanizmu szybkiego powiadamiania właściwych organów i podmiotów o potencjalnym ryzyku zanieczyszczenia tych wód i utrzymania przepływu informacji o zaistniałym zagrożeniu, aż do jego ustania. W przypadku wystąpienia zanieczyszczenia wody powierzchniowej i zbyt późnego poinformowania zarówno właścicieli lub zarządców ujęć wód jak i organów podejmujących działania w obszarze wód ujmowanych i wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, istnieje ryzyko narażenia zdrowia a nawet życia konsumentów wody, zaopatrywanych z ujęć pozostających w oddziaływaniu zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Tym samym niezbędne jest wprowadzenie rozwiązań mających na celu niezwłoczne informowanie w przypadku stwierdzenia wystąpienia sytuacji lub okoliczności zanieczyszczenia wód mających znamiona katastrofy ekologicznej lub mogących spowodować zmianę jakości wody na ujęciu lub w obszarze zasilania ujęcia wody wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia.\n5. Sytuacja na Odrze ujawniła potrzebę wzmocnienia instytucjonalnego Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (PGW WP), w celu zapewnienia odpowiednich kompetencji, sprzętu i efektywności działań mających zapewnić szybką reakcję na potencjalne zagrożenia jakości wód.\n6. Zachodzi potrzeba wprowadzenia w życie oczekiwanych społecznie zmian legislacyjnych odnoszących się do grzewczych systemów bezemisyjnych - pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej (dalej: ATES) w zakresie przepisów dotyczących systemu opłat za usługi wodne, który obejmuje opłaty ponoszone za pobór wód podziemnych, a także odprowadzanie ścieków. Rozwiązania powinny obniżyć opłaty za usługi wodne dla instalacji wykorzystujących wody gruntowe do produkcji ciepła użytkowego z jednoczesnym poszanowaniem zasady zwrotu kosztów za usługi wodne (wynikającej z przepisów unijnych).\n7. Stwierdzono potrzebę zabezpieczenia źródeł finansowania zadań inwestycyjnych związanych z renaturyzacją i zapewnieniem odpowiednich zasobów w rzece Odrze, wskazanych w projekcie ustawy, które wymagają pilnej realizacji w związku z zaistniałą na rzece Odrze sytuacją ekologiczną. Zachodzi potrzeba zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadań z obszaru gospodarki wodnej dla PGW WP w tym zakresie.\n8. Stwierdzono potrzebę ułatwienia budowy lub rozbudowy urządzeń pomiarowych przez podmioty prywatne (przedsiębiorców odprowadzających wody zasolone do środowiska wodnego) w celu zapewnienia właściwego monitoringu wpływu ścieków na wody w odbiorniku tych ścieków.\n9. Obecnie brakuje ujęcia w katalogu działań objętych dofinansowaniem z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), zadań związanych z opracowaniem istotnych dokumentów dot. planowania, programowania, oraz tworzenia strategii w gospodarce wodnej, a także innymi istotnymi działaniami związanymi z gospodarką wodną, co prowadzi do braku możliwości występowania o to wsparcie do NFOŚiGW. Tym samym, ze względu na charakter funduszu, środki tam gromadzone powinny w części być przeznaczane także na wsparcie opisanych działań z obszaru gospodarki wodnej.\n10. Z uwagi na niską (zdewaluowaną) wysokość kar finansowych za wykroczenia negatywnie wpływające na gospodarkę wodną, stypizowanych w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625, z późn. zm.), kary te nie spełniają w pełni swojego celu – prewencyjnego, dlatego wymagają dopasowania do obecnych warunków ekonomicznych i siły nabywczej pieniądza.\n11. Obecny system opłat za usługi wodne oraz opłaty podwyższonej wymagają dostosowania do występujących zdarzeń i wprowadzenia usprawnień pozwalających zapewnić lepsze jego funkcjonowanie, co pozytywnie wpłynie na ochronę wód. System ten wymaga zmiany w części dot. opłat za usługi wodne - opłaty podwyższonej poprzez dostosowanie przepisów do występujących okoliczności i eliminacji lub ograniczenia uchylenia się od ponoszenia opłat w przypadku odprowadzanie wód lub ścieków do wód. Udoskonalenie obecnie funkcjonującego systemu pozwoli łatwiej przypisać odpowiedzialność podmiotom odprowadzającym ścieki do wód, co pozwoli na większą ochronę wód.\n12. Obecny system zgód wodnoprawnych wymaga doprecyzowania i uzupełnienia, w szczególności w zakresie katalogu przesłanek cofnięcia, ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego (obecnie ten system nie uwzględnia wszystkich przypadków, w których organ właściwy do spraw pozwoleń wodno-prawnych powinien podjąć odpowiednią reakcję i ograniczyć pozwolenie wodno-prawne lub je cofnąć) lub nakazania posiadaczowi pozwolenia wodno-prawnego niezbędnych działań naprawczych.\n13. W celu ustalenia zakresu legalnego (na podstawie wydanych pozwoleń wodno-prawnych) oddziaływania na środowisko wodne rzeki Odry – konieczna jest dodatkowa analiza wydanych pozwoleń wodno-prawnych i pozwoleń zintegrowanych.\n14. Ichtiofauna rzeki Odry wymaga specjalnych dedykowanych działań mających na celu jej odbudowę. Katastrofa ekologiczna, jaka wystąpiła w 2022 r. na rzece Odrze, w znaczny sposób wpłynęła na stan ichtiofauny rzeki Odry doprowadzając do zjawiska śnięcia ryb.\n15. W celu zmniejszenie odprowadzania wód zawierających chlorki i siarczany, w szczególności w okresie suszy hydrologicznej, zasadne jest wprowadzenie zmian w systemie opłat za usługi wodne w zakresie uzależnienia wysokości tych opłat od wprowadzenia i stosowania proekologicznych rozwiązań. Ten instrument fiskalny będzie czynnikiem zachęcającym zakłady odprowadzające obecnie wody zasolone do środowiska, aby stosowały w tym procesie rozwiązania przyjazne środowisku, w szczególności w okresach niższych stanów wód. Dodatkowo potrzebne jest usprawnienie procedur realizacji inwestycji przez zakłady, które odprowadzają wody zawierające chlorki i siarczany do wód, w celu łatwiejszej i szybszej realizacji inwestycji służących do zmniejszenie zrzutów ścieków w okresach suszy hydrologicznej.\n16. Zasadne jest także zapewnienie odpowiednich warunków dla wprowadzania ścieków do wód by zapewnić możliwość ochrony środowiska i funkcjonowanie oczyszczalni ścieków.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Ad. 1. Celem projektu ustawy jest zapewnienie odpowiednich zasobów wodnych i poprawę jakości wody w rzece Odrze, przez m.in. realizacje inwestycji mających poprawić lub przywrócić właściwe funkcjonowanie środowiska naturalnego (renaturyzacja i budowa piętrzeń wodnych), zapewnienie wsparcia finansowego określonych inwestycji, przesądzenie o pierwszeństwie realizacji lub dofinansowania określonych inwestycji, które powinny być realizowane zarówno na rzece Odrze jak i w jej zlewni. W celu przyśpieszenia planowania i realizacji przedmiotowych inwestycji zakłada się wprowadzenie określonych usprawnień proceduralnych dla inwestycji ujętych w katalogu zawartym w przedmiotowej specustawie. Zadania ujęte w projekcie ustawy są to zadania głównie o charakterze renaturyzacyjnym i retencyjnym. Realizacja przedmiotowych inwestycji w dużym stopniu umożliwi rewitalizację rzeki Odry.\nNależy wskazać, że część działań, które mają na celu docelowo osiągnięcie poprawy stanu rzeki Odry ma charakter analityczno-planistyczny w zakresie wybranych dopływów rzeki Odry. Ich wykonanie jest konieczne w celu identyfikacji potrzeb podejmowania dalszych działań niezbędnych do poprawy stanu rzeki Odry. Wskazane działania planistyczne, opracowane zostały w ramach II aktualizacji planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy (II aPGW).\nUkierunkowane są one na redukcję presji hydromorfologicznych oraz przyczynią się do poprawy ciągłości biologicznej i morfologicznej cieków, stanowiących wybrane dopływy Odry I rzędu. Działania te obejmują 5 grup działań: ocenę wpływu budowli poprzecznych na ciągłość biologiczną i cele środowiskowe, przebudowę budowli piętrzących w zakresie zapewniającym ciągłość biologiczną i spełnienia celów środowiskowych, kontrolę funkcjonowania urządzeń do migracji ryb, monitoring skuteczności istniejących urządzeń do migracji ryb, udrażnianie przegród poprzecznych i dostosowanie ich do wymagań budowli proekologicznych z uwzględnieniem spełnienia celów środowiskowych. Podmiotem wskazanym do wykonania tych działań jest PGW WP.\nNależy także wskazać , że niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia także dla inwestycji realizowanych w zlewni rzeki Odry, które dotyczą gospodarki wodno-ściekowej. Brak systemów kanalizacji w określonych obszarach może przyczyniać się do nielegalnego odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Tym samym niezbędna jest rozbudowa, modernizacja i budowa nowych systemów dotyczących gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki Odry, co pozytywnie wpłynie na stan wód.\nW celu realizacji istotnych inwestycji na rzece Odrze niezbędne jest także zapewnienie dodatkowych środków finansowych na ten cel dla głównego podmiotu realizującego inwestycje w tym zakresie, tj. PGW WP.\nAd. 2. Projekt ustawy zakłada zapewnienie dodatkowych środków finansowych w celu doposażenia w niezbędnym zakresie jednostek straży pożarnej w celu prowadzenia działań ratowniczych na obszarach wodnych lub usuwania ewentualnych skutków, a także wymianę wyeksploatowanego sprzętu w OSP na terenie województw: opolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego.\nAd. 3. Projekt ustawy zakłada zapewnienie dodatkowych środków finansowych w celu doposażenia laboratoriów i zwiększenia zatrudnienia w Inspekcji Ochrony Środowiska w celu usprawnienia, przyśpieszenia procesu poboru, analizy i oceny jakości wody.\nAd. 4. Rekomendowanym rozwiązaniem w zakresie zdiagnozowanej potrzeby zapewnienia odpowiedniej wymiany informacji jest wprowadzenie dodatkowych mechanizmów w zakresie powiadamiania i przekazywania informacji właściwym organom, w szczególności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, dyrektorom regionalnych zarządów gospodarki wodnej PGW WP oraz właścicielom lub zarządcom ujęć wód wykorzystywanym do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia o stwierdzonym lub potencjalnym zagrożeniu bądź okolicznościach powodujących pogorszenie jakości wody powierzchniowej, która może oddziaływać na wody ujmowane.\nAd. 5. Zakłada się powołanie Inspekcji Wodnej w ramach struktury PGW WP, która ma służyć szybszemu ujawnianiu zdarzeń lub naruszeń mogących wywołać szkody w środowisku wodnym. Ten cel ma zostać osiągnięty przez nadanie kompetencji o charakterze operacyjno-rozpoznawczej Inspekcji Wodnej. W celu uniknięcia powierzania zadań z zakresu kontroli i inspekcji różnym jednostkom w strukturze PGW WP – przyjęto, że oba te zadania realizować będzie inspekcja wodna.\nZaproponowano dwustopniową strukturę inspekcji wodnej kierowanej odpowiednio przez Krajowego Inspektora Wodnego (w odniesieniu do krajowej inspekcji wodnej) oraz Regionalnych Inspektorów Wodnych (w odniesieniu do regionalnej inspekcji wodnej). Mając na względzie charakter zadań PGW WP w zakresie gospodarowania wodami oraz wykonywania praw właścicielskich w stosunku do wód i gruntów zasadnym wydaje się poszerzenie zadań PGW WP w zakresie ochrony pożytków z wód i korzystania z tych pożytków. W związku z tym celowe jest nadanie inspekcji wodnej uprawnień służących ochronie zasobów ryb w wodach częściowo pokrywających się z zadaniami przypisanymi straży rybackiej. Nadanie inspektorom inspekcji wodnej prawa do poboru próbek wody i ścieków może ułatwić realizację ustawowych zadań PGW WP w zakresie ujawniania zdarzeń mogących zagrażać środowisku wodnemu oraz organizmom.\nW celu odpowiedniego wyposażenia Inspekcji Wodnej a także zapewnienia odpowiednich zasobów kadrowych zakłada się zapewnienie odpowiednich własnych środków finansowych PGW WP.\nAd. 6. Zakłada się wprowadzenie odrębnych mechanizmów ustalania opłat dla działalności w zakresie dotyczącym pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej, w szczególności mając na uwadze proekologiczny charakter tej działalności. Przedmiotowe rozwiązania mają na celu wesprzeć prowadzenie danej działalności.\nAd. 7. Zakłada się przyznanie PGW WP dodatkowych środków finansowych na planowanie i realizację inwestycji na rzece Odrze i w jej zlewni, mających na celu poprawę zasobów wodnych rzeki Odry, w szczególności pod względem jej zasobów, jak i jakości wód.\nAd. 8 Zakłada się wprowadzenie ułatwień na etapie procesu uzyskiwania odpowiednich zgód i pozwoleń związanych z Prawem budowlanych i Prawem wodnym na wykonania urządzeń pomiarowych służących monitoringowi ścieków i wody, stanowiącej odbiornik ścieków.\nAd. 9. Zakłada się uzupełnienie katalogu działań, które mogą uzyskać finansowanie lub dofinansowanie ze środków NFOŚiGW, w szczególności w zakresie działań planistycznych, programowych i strategicznych z obszaru gospodarki wodnej.\nAd. 10. Zakłada się zwiększenie wymiaru kar za wykroczenia związane z gospodarką wodną, co ma zapewnić odpowiedni poziom prewencyjny przedmiotowych kar.\nAd. 11. Zakłada się zmiany w zakresie systemu opłat za usługi wodne i opłaty podwyższonej poprzez dostosowanie przepisów do występujących okoliczności i eliminacji lub ograniczenia uchylenia się od ponoszenia opłat w przypadku odprowadzanie wód lub ścieków do wód. Udoskonalenie obecnie funkcjonującego systemu pozwoli łatwiej przypisać odpowiedzialność podmiotom odprowadzającym ścieki do wód, co pozwoli na większą ochronę wód. Zakłada się także poprawę i uzupełnienie obecnego systemu opłat za usługi wodne w zakresie działalności prowadzonej bez wymaganego pozwolenia wodno-prawnego.\nAd. 12. Zakłada się uzupełnienie systemu opłat za usługi wodne w zakresie przesłanek cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodno-prawnego, a także nakazania niezbędnych działań naprawczych.\nAd. 13. Zakłada się dokonanie przeglądu pozwoleń wodno-prawnych oraz pozwoleń zintegrowanych dla działalności mającej wpływ na stan rzeki Odry.\nAd. 14. Zakłada się, że PGW Wody Polskie opracuje i wdroży Program odbudowy ichtiofauny rzeki Odry. Program będzie zawierał opis i ocenę środowiska wodnego rzeki Odry po katastrofie ekologicznej, w szczególności ichtiofauny, informacje o niezbędnych działaniach w zakresie prowadzenia bieżącego monitoringu ekosystemu wodnego rzeki Odry, wykaz działań mających na celu przywrócenie zrównoważonego stanu ekologicznego rzeki Odry, w szczególności planowane działania zarybieniowe i planowane terminy ich realizacji. Przewiduje się, że Program odbudowy ichtiofauny będzie ustanawiany na\n3 lata.\nAd. 15. Zakłada się wprowadzenie zmian w systemie opłat za usługi wodne, które zachęcą przedsiębiorców do stosowania proekologicznych rozwiązań w zakresie zrzutu wód zasolonych. Przedmiotowe rozwiązanie ma zachęcić i zmobilizować duże zakłady do wprowadzania systemów pozwalających zmniejszać zrzut wód zasolonych, w szczególności w okresach niższych stanów wód, co doprowadzi do zmniejszenia znacznego potencjalnego stężenia soli w wodach. Dodatkowo przewiduje się wprowadzenie instrumentów finansowych w postaci ulg w opłatach za usługi wodne, które będą mobilizowały przedsiębiorców do podczyszczania ścieków. Przedmiotowe rozwiązanie doprowadzi do eliminowania lub ograniczania zanieczyszczenia u źródła i wpłynie na polepszenia jakości środowiska. Dodatkowo zakłada się ułatwienie inwestycji w zakresie systemów retencyjno-dozujących, które w okresach suszy pozwolą na dokonywanie mniejszych niż dotychczas zrzutów wód zasolonych, co znacząco zmniejszy negatywne oddziaływanie na środowisko wodne.\nAd. 16 Przewiduje się zmianę warunków wprowadzania ścieków do wód dla oczyszczalni ścieków by stosować bardziej odpowiednie wymagania mogące zapobiegać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MI","value":"MI"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marek Gróbarczyk Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MI","value":"MI"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2023 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 17 maja 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD488
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
W okresie letnim 2022 r. na rzece Odrze doszło do katastrofy ekologicznej o znacznych rozmiarach. Przyczyny tej katastrofy, jej przebieg, wnioski i rekomendacje zostały opisane w licznych raportach, w tym jednostek pozarządowych.
Należy wskazać, że na zamówienie Rządu RP, tj. Ministra Klimatu i Środowiska, został opracowany przez specjalistów, zarówno z jednostek naukowych oraz organu zaangażowanego w prowadzone działania na rzece Odrze - Wstępny Raport Zespołu ds. Sytuacji na Odrze. Przedmiotowy dokument został opracowanym przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. W tym dokumencie wskazano następujące rekomendacje:
1) Stworzenie systemu ciągłego pomiaru jakości wód w zakresie wybranych parametrów, z dostępem do danych online dla wszystkich zainteresowanych, w tym monitoring parametrów powiązanych z zakwitami, oraz okresowy monitoring samych glonów Prymnesium parvum, oraz fauny (m.in. ryby, mięczaki) pod kątem skażeń środowiskowych (dioksyny, metale ciężkie, pestycydy, związki toksyczne). System inteligentnego zarządzania zlewnią powinien wykorzystywać zarówno dane naziemne, jak i satelitarne. Monitoring powinien w pierwszej kolejności objąć jednolite części wód, w których notuje się parametry wody sprzyjające zakwitom.
Zapewnienie warunków organizacyjnych i finansowych stałego funkcjonowania systemu.
2) Kontynuacja trwających kontroli podmiotów prowadzących zrzut wód zanieczyszczonych do Odry i jej dopływów, celem m.in. ustalenia podmiotów odpowiedzialnych w największym stopniu za stan jakości wód Odry.
3) Niezwłoczna likwidacja nielegalnych wylotów zrzutów ścieków.
4) Przegląd i weryfikacja obowiązujących pozwoleń na zrzut ścieków do wód w dorzeczu Odry, systemowe zarządzanie legalnymi zrzutami poprzez uzależnienie parametrów i intensywności zrzutu od aktualnych wyników badań wody, wprowadzenie obowiązku czasowego wstrzymywania bądź ograniczania zrzutów w sytuacji zagrożenia.
5) Wspieranie inwestycji z zakresu oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych.
6) Usprawnienie przepływu informacji, wdrożenie systemu wczesnego ostrzegania i reagowania, usprawnienie procedur w obrębie zarządzania kryzysowego.
7) Inwentaryzacja gatunków po katastrofie, analizy struktury populacji, stworzenie banku genów i odtworzenie ekosystemów odrzańskich zgodnie z założeniami tworzonego obecnie planu naprawczego dla odbudowania ekosystemów Odry, w tym stopniowa, oparta o najlepszą wiedzę ekspertów, odbudowa populacji ryb i innych grup organizmów, które ucierpiały w wyniku katastrofy.
8) Analiza możliwości stworzenia refugiów dla ryb na wypadek powtórzenia się zakwitów Prymnesium parvum.
9) Ścisła współpraca strony społecznej z przedstawicielami instytutów badawczych i administracji publicznej.
Należy wskazać, że część przedstawionych rekomendacji z ww. raportu dotyczy działań o charakterze organizacyjnym, finansowym lub planistycznym, które mogą być zrealizowane w ramach posiadanych kompetencji organów administracji publicznej (np. z pkt 3) – bez konieczności wprowadzania zmian przepisów ustawowych.
Natomiast część z ww. rekomendacji może być zrealizowana lub wsparta przez działania legislacyjne na poziomie ustawowym, w szczególności rekomendacje z pkt 1, 4, 5, 6, 7. Przedmiotowe rekomendacje w znacznym stopniu przewiduje się zrealizować przez wprowadzenie rozwiązań przewidzianych w projekcie ustawy.
1. Wskazuje się na potrzebę określenia szczegółowych zasad i warunków przygotowania inwestycji mających na celu poprawę warunków środowiskowych rzeki Odry, w aspekcie ilości i jakości wody w rzece Odrze, a także środowiska wodnego w obszarze dorzecza rzeki Odry. Dodatkowo zasadne jest wsparcie realizacji inwestycji prowadzących do poprawy funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej w obszarze mogącym mieć wpływ na środowisko wodne w dorzeczu rzeki Odry. Celowe jest także wsparcie działań analityczno-planistycznych dotyczących wybranych dopływów rzeki Odry, przewidzianych do wykonania w celu identyfikacji potrzeb podejmowania dalszych działań niezbędnych do poprawy stanu rzeki Odry. W tym zakresie niezbędne jest, w zależności od rodzajów planowanych inwestycji, zapewnienie odpowiedniego, dodatkowego wsparcia finansowego określonych działań, nadanie określonym działaniom pierwszeństwa przy ustalaniu planowanych do realizacji działań albo w zakresie przyznawanych środków, wprowadzenie określonych usprawnień inwestycyjnych.
2. Ustalono, że w celu zapewnienia podejmowania przez właściwe organy szybszej i bardziej kompleksowej reakcji w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, jak ta która miała miejsce na rzece Odrze w 2022 r., niezbędne jest doposażenie jednostek straży pożarnej w dodatkowy sprzęt. Sprzęt ten jest niezbędny do prowadzenia działań ratowniczych na obszarach wodnych lub usuwania ewentualnych skutków takich katastrof. Zasadna jest także wymiana wyeksploatowanego sprzętu. Z uwagi na wystąpienie katastrowy ekologicznej na rzece Odrze zakłada się doposażenie jednostek na terenie dorzecza rzeki Odry, tj. na terenie województw: opolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego.
3. Ostatnie wydarzenia jakie miały miejsce w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, które z dużym prawdopodobieństwem mogą powtarzać się w przyszłości, z uwagi na dokonujące się zmiany klimatu, uwidoczniły ważną rolę jaką pełni Centralne Laboratorium Badawcze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na potrzeby działalności kontrolnej zakładów wprowadzających ścieki do wód, wykonywanej przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska.
Sytuacja na rzece Odrze wykazała konieczność szybkiego reagowania w sytuacji kryzysowej, w tym potrzebę szybkiego pobierania dużej liczby próbek ścieków odprowadzanych z zakładów dokonujących zrzutów oraz wód odbiornika tych ścieków, w tym z nurtu dużych rzek takich jak Wisła, Odra, Warta, Bug itp. oraz sprawnego przekazywania wyników pomiarów.
Powyższe wymaga doposażenia laboratoriów i zwiększenia zatrudniania w Inspekcji Ochrony Środowiska.
4. W związku z potencjalnymi zdarzeniami dotyczącymi zanieczyszczenia wód powierzchniowych, w ramach których może istnieć ryzyko przedostania się zanieczyszczeń do wód ujmowanych na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę lub w obszarze zasilania ujęcia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, istnieje potrzeba zapewnienia mechanizmu szybkiego powiadamiania właściwych organów i podmiotów o potencjalnym ryzyku zanieczyszczenia tych wód i utrzymania przepływu informacji o zaistniałym zagrożeniu, aż do jego ustania. W przypadku wystąpienia zanieczyszczenia wody powierzchniowej i zbyt późnego poinformowania zarówno właścicieli lub zarządców ujęć wód jak i organów podejmujących działania w obszarze wód ujmowanych i wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, istnieje ryzyko narażenia zdrowia a nawet życia konsumentów wody, zaopatrywanych z ujęć pozostających w oddziaływaniu zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Tym samym niezbędne jest wprowadzenie rozwiązań mających na celu niezwłoczne informowanie w przypadku stwierdzenia wystąpienia sytuacji lub okoliczności zanieczyszczenia wód mających znamiona katastrofy ekologicznej lub mogących spowodować zmianę jakości wody na ujęciu lub w obszarze zasilania ujęcia wody wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia.
5. Sytuacja na Odrze ujawniła potrzebę wzmocnienia instytucjonalnego Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (PGW WP), w celu zapewnienia odpowiednich kompetencji, sprzętu i efektywności działań mających zapewnić szybką reakcję na potencjalne zagrożenia jakości wód.
6. Zachodzi potrzeba wprowadzenia w życie oczekiwanych społecznie zmian legislacyjnych odnoszących się do grzewczych systemów bezemisyjnych - pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej (dalej: ATES) w zakresie przepisów dotyczących systemu opłat za usługi wodne, który obejmuje opłaty ponoszone za pobór wód podziemnych, a także odprowadzanie ścieków. Rozwiązania powinny obniżyć opłaty za usługi wodne dla instalacji wykorzystujących wody gruntowe do produkcji ciepła użytkowego z jednoczesnym poszanowaniem zasady zwrotu kosztów za usługi wodne (wynikającej z przepisów unijnych).
7. Stwierdzono potrzebę zabezpieczenia źródeł finansowania zadań inwestycyjnych związanych z renaturyzacją i zapewnieniem odpowiednich zasobów w rzece Odrze, wskazanych w projekcie ustawy, które wymagają pilnej realizacji w związku z zaistniałą na rzece Odrze sytuacją ekologiczną. Zachodzi potrzeba zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadań z obszaru gospodarki wodnej dla PGW WP w tym zakresie.
8. Stwierdzono potrzebę ułatwienia budowy lub rozbudowy urządzeń pomiarowych przez podmioty prywatne (przedsiębiorców odprowadzających wody zasolone do środowiska wodnego) w celu zapewnienia właściwego monitoringu wpływu ścieków na wody w odbiorniku tych ścieków.
9. Obecnie brakuje ujęcia w katalogu działań objętych dofinansowaniem z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), zadań związanych z opracowaniem istotnych dokumentów dot. planowania, programowania, oraz tworzenia strategii w gospodarce wodnej, a także innymi istotnymi działaniami związanymi z gospodarką wodną, co prowadzi do braku możliwości występowania o to wsparcie do NFOŚiGW. Tym samym, ze względu na charakter funduszu, środki tam gromadzone powinny w części być przeznaczane także na wsparcie opisanych działań z obszaru gospodarki wodnej.
10. Z uwagi na niską (zdewaluowaną) wysokość kar finansowych za wykroczenia negatywnie wpływające na gospodarkę wodną, stypizowanych w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625, z późn. zm.), kary te nie spełniają w pełni swojego celu – prewencyjnego, dlatego wymagają dopasowania do obecnych warunków ekonomicznych i siły nabywczej pieniądza.
11. Obecny system opłat za usługi wodne oraz opłaty podwyższonej wymagają dostosowania do występujących zdarzeń i wprowadzenia usprawnień pozwalających zapewnić lepsze jego funkcjonowanie, co pozytywnie wpłynie na ochronę wód. System ten wymaga zmiany w części dot. opłat za usługi wodne - opłaty podwyższonej poprzez dostosowanie przepisów do występujących okoliczności i eliminacji lub ograniczenia uchylenia się od ponoszenia opłat w przypadku odprowadzanie wód lub ścieków do wód. Udoskonalenie obecnie funkcjonującego systemu pozwoli łatwiej przypisać odpowiedzialność podmiotom odprowadzającym ścieki do wód, co pozwoli na większą ochronę wód.
12. Obecny system zgód wodnoprawnych wymaga doprecyzowania i uzupełnienia, w szczególności w zakresie katalogu przesłanek cofnięcia, ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego (obecnie ten system nie uwzględnia wszystkich przypadków, w których organ właściwy do spraw pozwoleń wodno-prawnych powinien podjąć odpowiednią reakcję i ograniczyć pozwolenie wodno-prawne lub je cofnąć) lub nakazania posiadaczowi pozwolenia wodno-prawnego niezbędnych działań naprawczych.
13. W celu ustalenia zakresu legalnego (na podstawie wydanych pozwoleń wodno-prawnych) oddziaływania na środowisko wodne rzeki Odry – konieczna jest dodatkowa analiza wydanych pozwoleń wodno-prawnych i pozwoleń zintegrowanych.
14. Ichtiofauna rzeki Odry wymaga specjalnych dedykowanych działań mających na celu jej odbudowę. Katastrofa ekologiczna, jaka wystąpiła w 2022 r. na rzece Odrze, w znaczny sposób wpłynęła na stan ichtiofauny rzeki Odry doprowadzając do zjawiska śnięcia ryb.
15. W celu zmniejszenie odprowadzania wód zawierających chlorki i siarczany, w szczególności w okresie suszy hydrologicznej, zasadne jest wprowadzenie zmian w systemie opłat za usługi wodne w zakresie uzależnienia wysokości tych opłat od wprowadzenia i stosowania proekologicznych rozwiązań. Ten instrument fiskalny będzie czynnikiem zachęcającym zakłady odprowadzające obecnie wody zasolone do środowiska, aby stosowały w tym procesie rozwiązania przyjazne środowisku, w szczególności w okresach niższych stanów wód. Dodatkowo potrzebne jest usprawnienie procedur realizacji inwestycji przez zakłady, które odprowadzają wody zawierające chlorki i siarczany do wód, w celu łatwiejszej i szybszej realizacji inwestycji służących do zmniejszenie zrzutów ścieków w okresach suszy hydrologicznej.
16. Zasadne jest także zapewnienie odpowiednich warunków dla wprowadzania ścieków do wód by zapewnić możliwość ochrony środowiska i funkcjonowanie oczyszczalni ścieków.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Ad. 1. Celem projektu ustawy jest zapewnienie odpowiednich zasobów wodnych i poprawę jakości wody w rzece Odrze, przez m.in. realizacje inwestycji mających poprawić lub przywrócić właściwe funkcjonowanie środowiska naturalnego (renaturyzacja i budowa piętrzeń wodnych), zapewnienie wsparcia finansowego określonych inwestycji, przesądzenie o pierwszeństwie realizacji lub dofinansowania określonych inwestycji, które powinny być realizowane zarówno na rzece Odrze jak i w jej zlewni. W celu przyśpieszenia planowania i realizacji przedmiotowych inwestycji zakłada się wprowadzenie określonych usprawnień proceduralnych dla inwestycji ujętych w katalogu zawartym w przedmiotowej specustawie. Zadania ujęte w projekcie ustawy są to zadania głównie o charakterze renaturyzacyjnym i retencyjnym. Realizacja przedmiotowych inwestycji w dużym stopniu umożliwi rewitalizację rzeki Odry.
Należy wskazać, że część działań, które mają na celu docelowo osiągnięcie poprawy stanu rzeki Odry ma charakter analityczno-planistyczny w zakresie wybranych dopływów rzeki Odry. Ich wykonanie jest konieczne w celu identyfikacji potrzeb podejmowania dalszych działań niezbędnych do poprawy stanu rzeki Odry. Wskazane działania planistyczne, opracowane zostały w ramach II aktualizacji planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy (II aPGW).
Ukierunkowane są one na redukcję presji hydromorfologicznych oraz przyczynią się do poprawy ciągłości biologicznej i morfologicznej cieków, stanowiących wybrane dopływy Odry I rzędu. Działania te obejmują 5 grup działań: ocenę wpływu budowli poprzecznych na ciągłość biologiczną i cele środowiskowe, przebudowę budowli piętrzących w zakresie zapewniającym ciągłość biologiczną i spełnienia celów środowiskowych, kontrolę funkcjonowania urządzeń do migracji ryb, monitoring skuteczności istniejących urządzeń do migracji ryb, udrażnianie przegród poprzecznych i dostosowanie ich do wymagań budowli proekologicznych z uwzględnieniem spełnienia celów środowiskowych. Podmiotem wskazanym do wykonania tych działań jest PGW WP.
Należy także wskazać , że niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia także dla inwestycji realizowanych w zlewni rzeki Odry, które dotyczą gospodarki wodno-ściekowej. Brak systemów kanalizacji w określonych obszarach może przyczyniać się do nielegalnego odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Tym samym niezbędna jest rozbudowa, modernizacja i budowa nowych systemów dotyczących gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki Odry, co pozytywnie wpłynie na stan wód.
W celu realizacji istotnych inwestycji na rzece Odrze niezbędne jest także zapewnienie dodatkowych środków finansowych na ten cel dla głównego podmiotu realizującego inwestycje w tym zakresie, tj. PGW WP.
Ad. 2. Projekt ustawy zakłada zapewnienie dodatkowych środków finansowych w celu doposażenia w niezbędnym zakresie jednostek straży pożarnej w celu prowadzenia działań ratowniczych na obszarach wodnych lub usuwania ewentualnych skutków, a także wymianę wyeksploatowanego sprzętu w OSP na terenie województw: opolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego.
Ad. 3. Projekt ustawy zakłada zapewnienie dodatkowych środków finansowych w celu doposażenia laboratoriów i zwiększenia zatrudnienia w Inspekcji Ochrony Środowiska w celu usprawnienia, przyśpieszenia procesu poboru, analizy i oceny jakości wody.
Ad. 4. Rekomendowanym rozwiązaniem w zakresie zdiagnozowanej potrzeby zapewnienia odpowiedniej wymiany informacji jest wprowadzenie dodatkowych mechanizmów w zakresie powiadamiania i przekazywania informacji właściwym organom, w szczególności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, dyrektorom regionalnych zarządów gospodarki wodnej PGW WP oraz właścicielom lub zarządcom ujęć wód wykorzystywanym do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia o stwierdzonym lub potencjalnym zagrożeniu bądź okolicznościach powodujących pogorszenie jakości wody powierzchniowej, która może oddziaływać na wody ujmowane.
Ad. 5. Zakłada się powołanie Inspekcji Wodnej w ramach struktury PGW WP, która ma służyć szybszemu ujawnianiu zdarzeń lub naruszeń mogących wywołać szkody w środowisku wodnym. Ten cel ma zostać osiągnięty przez nadanie kompetencji o charakterze operacyjno-rozpoznawczej Inspekcji Wodnej. W celu uniknięcia powierzania zadań z zakresu kontroli i inspekcji różnym jednostkom w strukturze PGW WP – przyjęto, że oba te zadania realizować będzie inspekcja wodna.
Zaproponowano dwustopniową strukturę inspekcji wodnej kierowanej odpowiednio przez Krajowego Inspektora Wodnego (w odniesieniu do krajowej inspekcji wodnej) oraz Regionalnych Inspektorów Wodnych (w odniesieniu do regionalnej inspekcji wodnej). Mając na względzie charakter zadań PGW WP w zakresie gospodarowania wodami oraz wykonywania praw właścicielskich w stosunku do wód i gruntów zasadnym wydaje się poszerzenie zadań PGW WP w zakresie ochrony pożytków z wód i korzystania z tych pożytków. W związku z tym celowe jest nadanie inspekcji wodnej uprawnień służących ochronie zasobów ryb w wodach częściowo pokrywających się z zadaniami przypisanymi straży rybackiej. Nadanie inspektorom inspekcji wodnej prawa do poboru próbek wody i ścieków może ułatwić realizację ustawowych zadań PGW WP w zakresie ujawniania zdarzeń mogących zagrażać środowisku wodnemu oraz organizmom.
W celu odpowiedniego wyposażenia Inspekcji Wodnej a także zapewnienia odpowiednich zasobów kadrowych zakłada się zapewnienie odpowiednich własnych środków finansowych PGW WP.
Ad. 6. Zakłada się wprowadzenie odrębnych mechanizmów ustalania opłat dla działalności w zakresie dotyczącym pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej, w szczególności mając na uwadze proekologiczny charakter tej działalności. Przedmiotowe rozwiązania mają na celu wesprzeć prowadzenie danej działalności.
Ad. 7. Zakłada się przyznanie PGW WP dodatkowych środków finansowych na planowanie i realizację inwestycji na rzece Odrze i w jej zlewni, mających na celu poprawę zasobów wodnych rzeki Odry, w szczególności pod względem jej zasobów, jak i jakości wód.
Ad. 8 Zakłada się wprowadzenie ułatwień na etapie procesu uzyskiwania odpowiednich zgód i pozwoleń związanych z Prawem budowlanych i Prawem wodnym na wykonania urządzeń pomiarowych służących monitoringowi ścieków i wody, stanowiącej odbiornik ścieków.
Ad. 9. Zakłada się uzupełnienie katalogu działań, które mogą uzyskać finansowanie lub dofinansowanie ze środków NFOŚiGW, w szczególności w zakresie działań planistycznych, programowych i strategicznych z obszaru gospodarki wodnej.
Ad. 10. Zakłada się zwiększenie wymiaru kar za wykroczenia związane z gospodarką wodną, co ma zapewnić odpowiedni poziom prewencyjny przedmiotowych kar.
Ad. 11. Zakłada się zmiany w zakresie systemu opłat za usługi wodne i opłaty podwyższonej poprzez dostosowanie przepisów do występujących okoliczności i eliminacji lub ograniczenia uchylenia się od ponoszenia opłat w przypadku odprowadzanie wód lub ścieków do wód. Udoskonalenie obecnie funkcjonującego systemu pozwoli łatwiej przypisać odpowiedzialność podmiotom odprowadzającym ścieki do wód, co pozwoli na większą ochronę wód. Zakłada się także poprawę i uzupełnienie obecnego systemu opłat za usługi wodne w zakresie działalności prowadzonej bez wymaganego pozwolenia wodno-prawnego.
Ad. 12. Zakłada się uzupełnienie systemu opłat za usługi wodne w zakresie przesłanek cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodno-prawnego, a także nakazania niezbędnych działań naprawczych.
Ad. 13. Zakłada się dokonanie przeglądu pozwoleń wodno-prawnych oraz pozwoleń zintegrowanych dla działalności mającej wpływ na stan rzeki Odry.
Ad. 14. Zakłada się, że PGW Wody Polskie opracuje i wdroży Program odbudowy ichtiofauny rzeki Odry. Program będzie zawierał opis i ocenę środowiska wodnego rzeki Odry po katastrofie ekologicznej, w szczególności ichtiofauny, informacje o niezbędnych działaniach w zakresie prowadzenia bieżącego monitoringu ekosystemu wodnego rzeki Odry, wykaz działań mających na celu przywrócenie zrównoważonego stanu ekologicznego rzeki Odry, w szczególności planowane działania zarybieniowe i planowane terminy ich realizacji. Przewiduje się, że Program odbudowy ichtiofauny będzie ustanawiany na
3 lata.
Ad. 15. Zakłada się wprowadzenie zmian w systemie opłat za usługi wodne, które zachęcą przedsiębiorców do stosowania proekologicznych rozwiązań w zakresie zrzutu wód zasolonych. Przedmiotowe rozwiązanie ma zachęcić i zmobilizować duże zakłady do wprowadzania systemów pozwalających zmniejszać zrzut wód zasolonych, w szczególności w okresach niższych stanów wód, co doprowadzi do zmniejszenia znacznego potencjalnego stężenia soli w wodach. Dodatkowo przewiduje się wprowadzenie instrumentów finansowych w postaci ulg w opłatach za usługi wodne, które będą mobilizowały przedsiębiorców do podczyszczania ścieków. Przedmiotowe rozwiązanie doprowadzi do eliminowania lub ograniczania zanieczyszczenia u źródła i wpłynie na polepszenia jakości środowiska. Dodatkowo zakłada się ułatwienie inwestycji w zakresie systemów retencyjno-dozujących, które w okresach suszy pozwolą na dokonywanie mniejszych niż dotychczas zrzutów wód zasolonych, co znacząco zmniejszy negatywne oddziaływanie na środowisko wodne.
Ad. 16 Przewiduje się zmianę warunków wprowadzania ścieków do wód dla oczyszczalni ścieków by stosować bardziej odpowiednie wymagania mogące zapobiegać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MI
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Marek Gróbarczyk Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MI
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
II kwartał 2023 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 17 maja 2023 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
Zrealizowany