W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD252","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","value":"projekty ustaw","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","value":"D – pozostałe projekty","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Polityka rodzinna należy do najważniejszych obszarów działania Rządu Premiera Mateusza Morawieckiego. Fundamentem tej polityki są istotne dla Polaków wartości, wśród których rodzina należy do tych najważniejszych i najtrwalszych. Planowana i konsekwentnie realizowana przez rząd polityka rodzinna zakłada, że to rodzina jest fundamentem silnego państwa, a tym samym każda inicjatywa wzmacniająca tę podstawową komórkę społeczną wzmacnia również państwo. Troska o rodziny jest zatem jedną z największych wartości, wokół których jednoczy się rząd Premiera Mateusza Morawieckiego. Zrealizowane w ciągu ostatnich kilku lat inicjatywy i programy wspierające rozwój polskich rodzin takie jak: program „Rodzina 500+”, „Dobry Start” czy „Maluch+”, jednoznacznie świadczą o tym, jak bardzo poważnie rząd podchodzi do swoich deklaracji programowych i wyznawanych wartości.\nObecnie Polska stoi w obliczu wielu wyzwań rozwojowych zidentyfikowanych wcześniej w krajowych dokumentach strategicznych, jak i nowych wyzwań wynikających z krótkookresowych i długoterminowych skutków pandemii COVID-19, która odciska piętno na całej gospodarce światowej. Wyzwaniom tym towarzyszą rosnące oczekiwania społeczeństwa dotyczące odbudowy działalności gospodarczej w sektorach najbardziej dotkniętych kryzysem wywołanym COVID-19, dalszego wzrostu dochodów oraz rozwoju społecznego. Jednym z najpoważniejszych wyzwań są niekorzystne trendy demograficzne.\nZ prognoz Eurostatu wynika, że w ciągu najbliższej dekady populacja Polski zmniejszy się o prawie milion osób, a trend ten będzie się utrzymywał w kolejnych dekadach. Następować będzie stały wzrost liczby osób starszych (19,6% w 2015 r., 21,9% w 2019 r.), przy niewielkim wzroście urodzeń (współczynnik dzietności wzrósł z 1,29 w 2015 r. do 1,419 w 2019 r.). Zmiany demograficzne będą w dalszym ciągu wpływały na wiele dziedzin – finanse publiczne, rynek pracy i ubezpieczenia społeczne, edukację, system ochrony zdrowia oraz usługi opieki długoterminowej. Dlatego aktywna polityka rodzinna powinna łagodzić negatywne trendy demograficzne i obejmować szereg działań o charakterze finansowym, instytucjonalnym i prawnym, obejmujących takie obszary jak: zdrowie, opieka nad dzieckiem, system podatkowy, dostęp do mieszkań, możliwość godzenia ról zawodowych i rodzinnych, elastyczność rynku pracy. To również działania promujące wartości rodzinne oraz zdrowie prokreacyjne. Skuteczna realizacja tej polityki wymaga podejmowania działań skoordynowanych i długofalowych.\nProjektowane ustawy są częścią programu „Polski Ład” – kompleksowej strategii Rządu przeciwdziałania skutkom COVID-19. Wpisuje się również w założenia i cele strategiczne Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Ustawa stanowi dopełnienie dotychczasowej polityki prowadzonej na rzecz rodziny i jest elementem systemu zachęt do posiadania większej liczby dzieci i stworzenia lepszych warunków dla ich wychowania, przy zachowaniu zasady pomocniczości ze strony państwa i współdzielenia kosztów realizacji usług na rzecz opieki i wychowania przez różne strony (państwo, samorząd, rodzice, pracodawcy).\nCelem projektu ustawy jest przede wszystkim:\n- łagodzenie niekorzystnych trendów demograficznych,\n- redukcja wskaźnika ubóstwa rodzin z dziećmi na utrzymaniu,\n- inwestycja w rodzinę – wzmocnienie społecznego kapitału ludzkiego,\n- wzmocnienie instrumentów umożliwiających łączenie rodzicielstwa z zatrudnieniem,\n- rozwój szeroko pojmowanych instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.\nPrzedkładany projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowego świadczenia kierowanego do rodzin z dziećmi na utrzymaniu w maksymalnej wysokości 12 tysięcy zł na drugie i kolejne dziecko w wieku od 12 do 36 miesiąca życia. Przewiduje się również zmiany w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, z późn. zm.), w wyniku których m.in. wprowadzone zostanie dofinansowanie dla dziecka nieobjętego nowym świadczeniem opiekuńczym do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, a także umożliwiona zostanie integracja różnych źródeł dofinansowania (środki krajowe, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego+ oraz Krajowego Planu Odbudowy) na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Projekt ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym określa warunki i tryb przyznawania nowego świadczenia kierowanego do rodzin z dziećmi na utrzymaniu: rodzinnego kapitału opiekuńczego.\nRodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od 12 do 36 miesiąca życia w maksymalnej wysokości 12 tysięcy złotych na dziecko.\nPrzewiduje się, że do rodzinnego kapitału opiekuńczego będą uprawnione, poza rodzicami, również inne osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem.\nRodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres pobierania tego świadczenia: obywatelom polskim oraz cudzoziemcom, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.\nRodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem niezależnym od dochodów rodziny (brak kryterium dochodowego) oraz będzie nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.\nRodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem przyznawanym na wniosek osoby uprawnionej. Natomiast zadaniami związanymi z przyjmowaniem, rozpatrywaniem wniosków oraz wypłatą świadczenia będzie się zajmować Zakład Ubezpieczeń Społecznych.\nRodzinny kapitał opiekuńczy oraz koszty jego obsługi będą finansowane z budżetu państwa.\nŚwiadczenie będzie przysługiwać na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wysokości 12 tys. zł na dziecko. Przysługująca kwota świadczenia będzie wypłacana w miesięcznych częściach/ratach. Miesięczna wysokość świadczenia będzie wynosić pomiędzy 500 zł a 1000 zł miesięcznie. Rodzic/osoba uprawniona będzie mógł we wniosku określić w jakiej miesięcznej wysokości (racie) chce otrzymywać świadczenie. W przypadku urodzenia dwojga i więcej dzieci przy jednym porodzie maksymalna, miesięczna część (rata) przysługującego świadczenia dla rodziny nie może przekraczać 1500 zł.\nRodzic adopcyjny będzie miał prawo do świadczenia w okresie pomiędzy 12 a 36 miesiącem liczonym od przysposobienia dziecka nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 6. roku życia (obowiązek szkolny) lub do ukończenia 10. roku życia w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.\nPrzewiduje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.\nZgodnie z przepisami przejściowymi prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie przysługiwać także rodzinom/osobom uprawnionym, które już w dniu wejścia ustawy mają drugie i kolejne dzieci w wieku od 12 do 36 miesiąca życia. Osoby te będą uprawnione do otrzymywania rodzinnego kapitału opiekuńczego proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dzieci 36 miesiąca życia.\nSzacuje się, że już w pierwszym roku jej obowiązywania wsparciem zostanie objętych około 410 tysięcy dzieci.\nProjekt obejmuje również zmiany ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 i określa warunki i tryb przyznawania dofinansowania do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Dofinansowanie to będzie przysługiwało – na wniosek – rodzicom, opiekunom prawnym oraz innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. Będzie ono związane z pobytem nieobjętego rodzinnym kapitałem opiekuńczym dziecka w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 i będzie polegało na obniżeniu przez podmiot prowadzący taką instytucję miesięcznej opłaty ponoszonej za pobyt.\nDofinansowanie będzie przysługiwać w wysokości 400 zł miesięcznie i będzie przekazywane bezpośrednio podmiotowi prowadzącemu żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniającemu dziennego opiekuna.\nRealizację powyższego zadania, tak jak realizację rodzinnego kapitału opiekuńczego, proponuje się powierzyć Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.\nSzacuje się, że wsparciem zostanie objętych około 108 tysięcy dzieci.\nWprowadzenie takiego rozwiązania będzie wymagało rozbudowy istniejącego systemu IT Rejestr Żłobków\nm.in. o możliwość gromadzenia, przetwarzania i przechowywania danych osobowych dzieci, na które udzielone zostanie dofinansowanie.\nProjektowana zmiana ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 przewiduje również wprowadzenie rozwiązań umożliwiających integrację różnych źródeł dofinansowania (środki krajowe, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego+ oraz Krajowego Planu Odbudowy) na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, a także możliwość finansowania programów rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 ze środków Funduszu Pracy również po 2022 r. (zmiana art. 108 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","value":"MRiPS","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Barbara Socha Podsekretarz Stanu","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","value":"MRiPS","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2021 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 17 sierpnia 2021 r. z autopoprawkami","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","value":"zrealizowany","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD252
Rodzaj dokumentu:
projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Polityka rodzinna należy do najważniejszych obszarów działania Rządu Premiera Mateusza Morawieckiego. Fundamentem tej polityki są istotne dla Polaków wartości, wśród których rodzina należy do tych najważniejszych i najtrwalszych. Planowana i konsekwentnie realizowana przez rząd polityka rodzinna zakłada, że to rodzina jest fundamentem silnego państwa, a tym samym każda inicjatywa wzmacniająca tę podstawową komórkę społeczną wzmacnia również państwo. Troska o rodziny jest zatem jedną z największych wartości, wokół których jednoczy się rząd Premiera Mateusza Morawieckiego. Zrealizowane w ciągu ostatnich kilku lat inicjatywy i programy wspierające rozwój polskich rodzin takie jak: program „Rodzina 500+”, „Dobry Start” czy „Maluch+”, jednoznacznie świadczą o tym, jak bardzo poważnie rząd podchodzi do swoich deklaracji programowych i wyznawanych wartości.
Obecnie Polska stoi w obliczu wielu wyzwań rozwojowych zidentyfikowanych wcześniej w krajowych dokumentach strategicznych, jak i nowych wyzwań wynikających z krótkookresowych i długoterminowych skutków pandemii COVID-19, która odciska piętno na całej gospodarce światowej. Wyzwaniom tym towarzyszą rosnące oczekiwania społeczeństwa dotyczące odbudowy działalności gospodarczej w sektorach najbardziej dotkniętych kryzysem wywołanym COVID-19, dalszego wzrostu dochodów oraz rozwoju społecznego. Jednym z najpoważniejszych wyzwań są niekorzystne trendy demograficzne.
Z prognoz Eurostatu wynika, że w ciągu najbliższej dekady populacja Polski zmniejszy się o prawie milion osób, a trend ten będzie się utrzymywał w kolejnych dekadach. Następować będzie stały wzrost liczby osób starszych (19,6% w 2015 r., 21,9% w 2019 r.), przy niewielkim wzroście urodzeń (współczynnik dzietności wzrósł z 1,29 w 2015 r. do 1,419 w 2019 r.). Zmiany demograficzne będą w dalszym ciągu wpływały na wiele dziedzin – finanse publiczne, rynek pracy i ubezpieczenia społeczne, edukację, system ochrony zdrowia oraz usługi opieki długoterminowej. Dlatego aktywna polityka rodzinna powinna łagodzić negatywne trendy demograficzne i obejmować szereg działań o charakterze finansowym, instytucjonalnym i prawnym, obejmujących takie obszary jak: zdrowie, opieka nad dzieckiem, system podatkowy, dostęp do mieszkań, możliwość godzenia ról zawodowych i rodzinnych, elastyczność rynku pracy. To również działania promujące wartości rodzinne oraz zdrowie prokreacyjne. Skuteczna realizacja tej polityki wymaga podejmowania działań skoordynowanych i długofalowych.
Projektowane ustawy są częścią programu „Polski Ład” – kompleksowej strategii Rządu przeciwdziałania skutkom COVID-19. Wpisuje się również w założenia i cele strategiczne Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Ustawa stanowi dopełnienie dotychczasowej polityki prowadzonej na rzecz rodziny i jest elementem systemu zachęt do posiadania większej liczby dzieci i stworzenia lepszych warunków dla ich wychowania, przy zachowaniu zasady pomocniczości ze strony państwa i współdzielenia kosztów realizacji usług na rzecz opieki i wychowania przez różne strony (państwo, samorząd, rodzice, pracodawcy).
Celem projektu ustawy jest przede wszystkim:
- łagodzenie niekorzystnych trendów demograficznych,
- redukcja wskaźnika ubóstwa rodzin z dziećmi na utrzymaniu,
- inwestycja w rodzinę – wzmocnienie społecznego kapitału ludzkiego,
- wzmocnienie instrumentów umożliwiających łączenie rodzicielstwa z zatrudnieniem,
- rozwój szeroko pojmowanych instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Przedkładany projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowego świadczenia kierowanego do rodzin z dziećmi na utrzymaniu w maksymalnej wysokości 12 tysięcy zł na drugie i kolejne dziecko w wieku od 12 do 36 miesiąca życia. Przewiduje się również zmiany w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, z późn. zm.), w wyniku których m.in. wprowadzone zostanie dofinansowanie dla dziecka nieobjętego nowym świadczeniem opiekuńczym do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, a także umożliwiona zostanie integracja różnych źródeł dofinansowania (środki krajowe, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego+ oraz Krajowego Planu Odbudowy) na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Projekt ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym określa warunki i tryb przyznawania nowego świadczenia kierowanego do rodzin z dziećmi na utrzymaniu: rodzinnego kapitału opiekuńczego.
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od 12 do 36 miesiąca życia w maksymalnej wysokości 12 tysięcy złotych na dziecko.
Przewiduje się, że do rodzinnego kapitału opiekuńczego będą uprawnione, poza rodzicami, również inne osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem.
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres pobierania tego świadczenia: obywatelom polskim oraz cudzoziemcom, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem niezależnym od dochodów rodziny (brak kryterium dochodowego) oraz będzie nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem przyznawanym na wniosek osoby uprawnionej. Natomiast zadaniami związanymi z przyjmowaniem, rozpatrywaniem wniosków oraz wypłatą świadczenia będzie się zajmować Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Rodzinny kapitał opiekuńczy oraz koszty jego obsługi będą finansowane z budżetu państwa.
Świadczenie będzie przysługiwać na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wysokości 12 tys. zł na dziecko. Przysługująca kwota świadczenia będzie wypłacana w miesięcznych częściach/ratach. Miesięczna wysokość świadczenia będzie wynosić pomiędzy 500 zł a 1000 zł miesięcznie. Rodzic/osoba uprawniona będzie mógł we wniosku określić w jakiej miesięcznej wysokości (racie) chce otrzymywać świadczenie. W przypadku urodzenia dwojga i więcej dzieci przy jednym porodzie maksymalna, miesięczna część (rata) przysługującego świadczenia dla rodziny nie może przekraczać 1500 zł.
Rodzic adopcyjny będzie miał prawo do świadczenia w okresie pomiędzy 12 a 36 miesiącem liczonym od przysposobienia dziecka nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 6. roku życia (obowiązek szkolny) lub do ukończenia 10. roku życia w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.
Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.
Zgodnie z przepisami przejściowymi prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie przysługiwać także rodzinom/osobom uprawnionym, które już w dniu wejścia ustawy mają drugie i kolejne dzieci w wieku od 12 do 36 miesiąca życia. Osoby te będą uprawnione do otrzymywania rodzinnego kapitału opiekuńczego proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dzieci 36 miesiąca życia.
Szacuje się, że już w pierwszym roku jej obowiązywania wsparciem zostanie objętych około 410 tysięcy dzieci.
Projekt obejmuje również zmiany ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 i określa warunki i tryb przyznawania dofinansowania do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Dofinansowanie to będzie przysługiwało – na wniosek – rodzicom, opiekunom prawnym oraz innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. Będzie ono związane z pobytem nieobjętego rodzinnym kapitałem opiekuńczym dziecka w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 i będzie polegało na obniżeniu przez podmiot prowadzący taką instytucję miesięcznej opłaty ponoszonej za pobyt.
Dofinansowanie będzie przysługiwać w wysokości 400 zł miesięcznie i będzie przekazywane bezpośrednio podmiotowi prowadzącemu żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniającemu dziennego opiekuna.
Realizację powyższego zadania, tak jak realizację rodzinnego kapitału opiekuńczego, proponuje się powierzyć Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.
Szacuje się, że wsparciem zostanie objętych około 108 tysięcy dzieci.
Wprowadzenie takiego rozwiązania będzie wymagało rozbudowy istniejącego systemu IT Rejestr Żłobków
m.in. o możliwość gromadzenia, przetwarzania i przechowywania danych osobowych dzieci, na które udzielone zostanie dofinansowanie.
Projektowana zmiana ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 przewiduje również wprowadzenie rozwiązań umożliwiających integrację różnych źródeł dofinansowania (środki krajowe, środki z Europejskiego Funduszu Społecznego+ oraz Krajowego Planu Odbudowy) na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, a także możliwość finansowania programów rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 ze środków Funduszu Pracy również po 2022 r. (zmiana art. 108 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Barbara Socha Podsekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MRiPS
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
III kwartał 2021 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 17 sierpnia 2021 r. z autopoprawkami
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
zrealizowany