Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD95","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Projekt zakłada ustanowienie naczelnego organu prokuratury – Prokuratora Generalnego, który nie będzie złączony z funkcją Ministra Sprawiedliwości. Skutkiem tego rozwiązania będzie odseparowanie całej prokuratury od administracji rządowej, gdyż Prokurator Generalny, jako zwierzchnik wszystkich prokuratorów, nie będzie już narażony na ryzyko oddziaływania politycznego, w szczególności tego, którego źródłem mogą być struktury rządowe.\nNa gruncie projektowanych rozwiązań, konsekwencją ustrojowo-organizacyjną rozdziału urzędu Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, będzie zniesienie Prokuratury Krajowej i Prokuratora Krajowego oraz utworzenie Prokuratury Generalnej. Powszechnymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury będą więc: Prokuratura Generalna oraz prokuratury regionalne, prokuratury okręgowe i prokuratury rejonowe.\nCelem projektowanej regulacji jest także zapewnienie współdziałania władz przy jednoczesnym ograniczeniu swobody udostępniania informacji z prowadzonych postępowań przygotowawczych w sytuacji, gdy informacje będą istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prokurator Generalny lub kierownik jednostki organizacyjnej prokuratury będzie uprawniony do przekazania informacji bez zgody prowadzącego postępowanie, mając na uwadze interes publiczny\nProjekt zawiera także przepisy, których zamierzeniem jest określenie procedury wyboru Prokuratora Generalnego przez Sejm i Senat, przewidując, że Prokuratora Generalnego będzie powoływać Sejm, za zgodą Senatu. Będzie to sprzyjało uzyskaniu przez Prokuratora Generalnego silnego mandatu do działania w sferze publicznej. \nCelem przedmiotowych rozwiązań jest także określenie kwalifikacji zawodowych i doświadczenia kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego, zgodnie z którymi osoba na to stanowisko będzie musiała spełnić przesłanki, które zagwarantują profesjonalizm osoby piastującej to stanowisko, a także sprawią, że osoba ta będzie dysponowała wiedzą i doświadczeniem niezbędnymi do kierowania złożoną, hierarchiczną strukturą prokuratury. W projektowanym art. 13e § 1\nustawy – Prawo o prokuraturze określono także kadencję Prokuratora Generalnego (6 lat). Rozstrzygnięcie to zapewni stabilność w zarządzaniu prokuraturą, a jednocześnie będzie chroniło prokuraturę przed ingerencją związaną z cyklem zdarzeń o charakterze politycznym.\nW projektowanych przepisach (art. 13g i art. 13h ustawy) zawarto regulacje, których celem jest określenie ograniczeń odnoszących się do dodatkowego zatrudnienia, zajęć zarobkowych oraz sposobów zarobkowania. Ponadto, zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami, Prokurator Generalny nie będzie mógł należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu.\nProjekt ustawy (art. 13i projektu ustawy – Prawo o prokuraturze) zawiera regulacje odnoszące się do immunitetu Prokuratora Generalnego, który bez uprzedniej zgody Sejmu nie będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prokurator Generalny nie będzie mógł być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie będzie niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania.\nCelem przepisów zawartych w projektowanym art. 13k ustawy – Prawo o prokuraturze jest również określenie sytuacji odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji. \nProjektowany art. 13n ustawy – Prawo o prokuraturze ma przesądzić o sytuacji służbowej osoby piastującej stanowisko Prokuratora Generalnego w przypadku zakończenia kadencji albo zrzeczenia się tego stanowiska; mianowicie osoba zajmująca stanowisko Prokuratora Generalnego obejmie stanowisko prokuratora Prokuratury Generalnej, chyba że przejdzie w stan spoczynku z powodu osiągnięcia wymaganego wieku.\nZ kolei w projektowanym art. 13p ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto unormowania odnoszące się do obowiązku Prokuratora Generalnego w zakresie przedstawiania Sejmowi i Senatowi sprawozdania z działalności prokuratury.\nW kwestii kontroli nad działalnością Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13q ustawy – Prawo o prokuraturze; określono, że Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów, Minister Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka, każdy w zakresie swojej właściwości, będą mogli w każdym czasie złożyć do Prokuratora Generalnego uzasadniony pisemny wniosek o przedstawienie informacji dotyczącej określonego aspektu działalności prokuratury, przy czym żądanie to nie będzie mogło dotyczyć przedstawienia informacji o konkretnym postępowaniu.\nProjekt zakłada wprowadzenie elementu równoważącego działanie instytucji publicznej, której przysługuje prawnie usankcjonowana niezależność od innych organów władzy publicznej poprzez ustanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym. Utworzenie tego organu jest wyrazem dążenia do uspołecznienia procesów zarządzania sferą publiczną i zapewnienia przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego udziału w sprawowaniu władzy.\nPonadto projektowany rozdział 2a w dziale II ustawy – Prawo o prokuraturze reguluje kwestie, których celem jest ustanowienie organu kolegialnego – Krajowej Rady Prokuratury, która będzie stała na straży niezależności prokuratorów.\nProjekt przewiduje także zmianę w obrębie art. 53 ustawy – Prawo o prokuraturze, którego celem jest wskazanie, że. projekt dochodów i wydatków powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury Prokurator Generalny będzie przekazywał ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w celu włączenia go do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Unormowanie to nawiązuje wprost do konstrukcji przyjętej w przywołanym przepisie ustawy o finansach publicznych, statuującej tzw. autonomię budżetową\nniektórych instytucji publicznych.\nW pozostałych kwestiach projekt ustawy:\n- przewiduje rezygnację z przepisu przewidującego pominięcie procedury konkursowej na stanowisko prokuratorskie (art. 80 in fine ustawy – Prawo o prokuraturze), przewidując, że w przypadku utworzenia lub zwolnienia stanowiska prokuratora prokuratury rejonowej Prokurator Generalny będzie podejmował decyzję o wyłonieniu kandydata na pierwsze stanowisko prokuratorskie w procedurze konkursowej.\nAktualnie obowiązująca regulacja budzi wątpliwości w kontekście art. 60 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych, mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. \n- uchyla przepisy umożliwiające powoływanie na stanowiska prokuratorskie w Prokuraturze Krajowej, w prokuraturze regionalnej lub w prokuraturze okręgowej z pominięciem wymogów minimalnego stażu służbowego, mocą której Prokurator Generalny mógł w sposób całkowicie arbitralny kształtować politykę kadrową prokuratury, bez konieczności uzasadnienia podjętej decyzji.\n- nie przewiduje zmian w zakresie wynagrodzenia prokuratorów, które są regulowane w oparciu o przepisy art. 124 ustawy – Prawo o prokuraturze, natomiast zakłada uchylenie § 2-4 w art. 111 ustawy – Prawo o prokuraturze, określających możliwość przyznawania przez Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego dodatków specjalnych, które stanowiły fakultatywny składnik wynagrodzenia prokuratorów delegowanych do Prokuratury Krajowej, Ministerstwa\nSprawiedliwości oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.\n- przewiduje zmiany w obszarze dotyczącym przekazywania organom władzy publicznej informacji dotyczących konkretnych spraw. Zgodnie ze zmienianym art. 12 § 1 i 3 ustawy – Prawo o prokuraturze Prokurator Generalny lub inny upoważniony przez niego prokurator będzie mógł przekazać organom władzy publicznej informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli informacje takie mogą być istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego\nfunkcjonowania. ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Projekt zakłada ustanowienie naczelnego organu prokuratury – Prokuratora Generalnego, który nie będzie złączony z funkcją Ministra Sprawiedliwości. Skutkiem tego rozwiązania będzie odseparowanie całej prokuratury od administracji rządowej, gdyż Prokurator Generalny, jako zwierzchnik wszystkich prokuratorów, nie będzie już narażony na ryzyko oddziaływania politycznego, w szczególności tego, którego źródłem mogą być struktury rządowe. \nWobec powyższego projekt przewiduje (w projektowanym art. 13b § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze), że Prokuratora Generalnego będzie powoływać Sejm, za zgodą Senatu. W projekcie wskazuje się, że uchwałę w sprawie powołania Prokuratora Generalnego Sejm będzie podejmował bezwzględną większością głosów (art. 13b § 2 ustawy – Prawo o prokuraturze), co będzie stanowiło wyjątek od zasady podejmowania przez tę izbę uchwał zwykłą większością głosów,\na jednocześnie będzie sprzyjało uzyskaniu przez Prokuratora Generalnego silnego mandatu do działania w sferze publicznej.\nPodmioty, które będą mogły zgłaszać kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego (art. 13b § 3 ustawy – Prawo o prokuraturze), to:\n1) grupa co najmniej 35 posłów;\n2) grupa co najmniej 15 senatorów;\n3) Krajowa Rada Prokuratury (zgłaszająca kandydatów spośród osób które uzyskały poparcie co najmniej 60 prokuratorów w stanie czynnym);\n4) Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego;\n5) organizacje pozarządowe, których zadania statutowe obejmują działania związane z ochroną zasady demokratycznego państwa prawnego, ochrony praworządności i praw człowieka oraz które realizowały te zadania przez okres co najmniej 3 lat poprzedzających dzień zgłoszenia kandydata.\nProjekt normuje procedurę wyboru Prokuratora Generalnego, w tym kwestie dotyczące ogłaszania przez Marszałka Sejmu informacji o możliwości, sposobie i terminie zgłaszania kandydatur, a także odnoszące się do sposobu dokonywania zgłoszeń i ich weryfikacji. Projekt przewiduje przy tym, że jednym z elementów procedury wyboru Prokuratora Generalnego będzie wysłuchanie publiczne.\nOkreślona została także rola Senatu w powoływaniu Prokuratora Generalnego (projektowany art. 13b § 17 ustawy – Prawo o prokuraturze), mianowicie Senat będzie podejmował uchwałę w tym przedmiocie w terminie miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały przez Senat w terminie miesiąca będzie oznaczało wyrażenie zgody na powołanie Prokuratora Generalnego.\nCelem zapewnienia ciągłości w zakresie pełnienia funkcji Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13b § 20 ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto przepis, zgodnie z którym dotychczasowy Prokurator Generalny będzie pełnił swoje obowiązki do czasu złożenia ślubowania przez nowego Prokuratora Generalnego.\nKwalifikacje zawodowe i doświadczenie reguluje projektowany art. 13c § 1 ustawy, zgodnie z którym osoba na stanowisko Prokuratora Generalnego będzie musiała spełnić przesłanki, które zagwarantują profesjonalizm osoby piastującej to stanowisko, a także sprawią, że osoba ta będzie dysponowała wiedzą i doświadczeniem niezbędnymi do kierowania złożoną, hierarchiczną strukturą prokuratury, mianowicie osoba ta:\n1) powinna być prokuratorem powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury w stanie czynnym albo prokuratorem Instytutu Pamięci Narodowej w stanie czynnym;\n2) posiadać najmniej 20-letni staż na stanowisku prokuratora lub sędziego, w stanie czynnym;\n3) zajmować stanowisko prokuratora przez okres 10 lat bezpośrednio poprzedzających dzień zgłoszenia kandydatury na stanowisko Prokuratora Generalnego.\nW § 2 art. 13c doprecyzowano, że do 20-letniego stażu na stanowisku prokuratora lub sędziego, w stanie czynnym, zalicza się zatrudnienie na stanowisku asesora prokuratury lub asesora sądowego.\nW projektowanym art. 13e § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze określono kadencję Prokuratora Generalnego (6 lat).\nRozstrzygnięcie to zapewni stabilność w zarządzaniu prokuraturą, a jednocześnie będzie chroniło prokuraturę przed ingerencją związaną z cyklem zdarzeń o charakterze politycznym. Jednocześnie w § 2 zawarto ograniczenie dotyczące zajmowania stanowiska Prokuratora Generalnego przez tę samą osobę. W tym zakresie wskazano, że Prokurator Generalny, po zakończeniu kadencji, nie może być ponownie powołany na to stanowisko. Z kolei w § 3 przesądzono, iż osiągnięcie przez Prokuratora Generalnego wieku, z którym wiąże się przejście w stan spoczynku, nie ma wpływu na zakończenie kadencji.\nRozwiązanie to ma sprawić, by osiągnięcie wieku uzasadniającego przejście w stan spoczynku (co do zasady 65 lat) nie powodowało konieczności zakończenia sprawowania funkcji przez Prokuratora Generalnego.\nW projektowanych art. 13g i art. 13h ustawy zawarto regulacje odnoszące się do ograniczeń w zakresie dodatkowego zatrudnienia, zajęć zarobkowych oraz sposobów zarobkowania. W tym względzie ustanowiono tylko jeden wyjątek, który odnosi się do zatrudnienia w podmiotach systemu szkolnictwa wyższego i nauki na stanowiskach dydaktycznych, badawczych lub badawczo-dydaktycznych w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy\npracowników zatrudnionych na tych stanowiskach. Ponadto Prokurator Generalny nie będzie mógł należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu.\nW projektowanym art. 13i ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto regulacje odnoszące się do immunitetu Prokuratora Generalnego, który bez uprzedniej zgody Sejmu nie będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prokurator Generalny nie będzie mógł być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie będzie niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania.\nO zatrzymaniu będzie się niezwłocznie powiadamiać Marszałka Sejmu, który będzie mógł nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Podmiotami uprawnionymi do wystąpienia z wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie Prokuratora Generalnego do odpowiedzialności karnej, jak i na zatrzymanie lub na tymczasowe aresztowanie, będą Krajowa Rada Prokuratury oraz Minister Sprawiedliwości. Jako podmioty uprawnione do wystąpienia z żądaniem wszczęcia\npostępowania dyscyplinarnego w sprawie Prokuratora Generalnego regulacja również ustanawia organy niezależne od Prokuratora Generalnego: Krajową Radę Prokuratury oraz Minister Sprawiedliwości, przy czym czynności rzecznika dyscyplinarnego będzie wykonywać, odpowiednio, członek Krajowej Rady Prokuratury będący prokuratorem lub Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości. Projektowana regulacja odnosząca się do immunitetu i nietykalności Prokuratora\nGeneralnego oraz odpowiedzialności dyscyplinarnej ma na celu zapewnienie efektywnej ochrony działania naczelnego organu prokuratury.\nPrzepisy zawarte w projektowanym art. 13k ustawy – Prawo o prokuraturze odnoszą się do odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji. Uregulowano także kwestię w przypadku odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji, w razie jego śmierci, a także w przypadku zawieszenia, jego obowiązki, do czasu objęcia stanowiska przez nowo powołanego Prokuratora Generalnego albo uchylenia zawieszenia, będzie pełnił najstarszy służbą zastępca Prokuratora Generalnego.\nProjektowany art. 13n ustawy – Prawo o prokuraturze przesądza o sytuacji służbowej osoby piastującej stanowisko Prokuratora Generalnego w przypadku zakończenia kadencji albo zrzeczenia się tego stanowiska; mianowicie osoba zajmująca stanowisko Prokuratora Generalnego obejmie stanowisko prokuratora Prokuratury Generalnej, chyba że przejdzie w stan spoczynku z powodu osiągnięcia wymaganego wieku.\nW projektowanym art. 13p ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto unormowania odnoszące się do obowiązku Prokuratora Generalnego w zakresie przedstawiania Sejmowi i Senatowi sprawozdania z działalności prokuratury. Przepis wymienia przykładowe (a jednocześnie najistotniejsze) elementy tego sprawozdania, to jest informacje o realizacji zadań prokuratury, stanie kadry prokuratury, sytuacji finansowej prokuratury, a także współpracy prokuratury z innymi organami władzy publicznej. Przepis stanowi ponadto, że do sprawozdania będzie się załączać opinię Krajowej Rady Prokuratury o tym sprawozdaniu oraz stanowisko Krajowej Rady Prokuratury w przedmiocie przestrzegania niezależności prokuratorskiej.\nW kwestii kontroli nad działalnością Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13q ustawy – Prawo o prokuraturze; określono, że Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów, Minister Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka, każdy w zakresie swojej właściwości, będą mogli w każdym czasie złożyć do Prokuratora Generalnego uzasadniony pisemny wniosek o przedstawienie informacji dotyczącej określonego aspektu działalności prokuratury, przy czym żądanie to nie będzie mogło dotyczyć przedstawienia informacji o konkretnym postępowaniu.\nUstanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym\nProjekt zakłada wprowadzenie elementu równoważącego działanie instytucji publicznej, której przysługuje prawnie usankcjonowana niezależność od innych organów władzy publicznej poprzez ustanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym. Utworzenie tego organu jest wyrazem dążenia do uspołecznienia procesów zarządzania sferą publiczną i zapewnienia przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego udziału w sprawowaniu władzy.\nZadaniem Rady Społecznej będzie wyrażanie stanowisk w istotnych sprawach dotyczących organizacji i funkcjonowania prokuratury. W skład Rady wejdzie 9 osób, tj.: \n1) osoba wskazana przez Naczelną Radę Adwokacką;\n2) osoba wskazana przez Krajową Radę Radców Prawnych;\n3) osoba wskazana przez Rzecznika Praw Obywatelskich;\n4) osoba wskazana przez Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego;\n5) dwie osoby wskazane przez Radę Dialogu Społecznego;\n6) trzej przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazani przez Radę Działalności Pożytku Publicznego.\nKadencja Rady będzie wynosiła 4 lata i będzie się rozpoczynała z dniem pierwszego posiedzenia tej kadencji (projektowany\nart. 13r § 6 ustawy – Prawo o prokuraturze). Projektowane regulacje rozstrzygają też inne kwestie związane z funkcjonowaniem Rady Społecznej, m.in. wygaśnięcie członkostwa, wybór przewodniczącego i zastępcy, obsługę Rady oraz finansowanie jej działania. Przepis projektowanego art. 13r § 14 ustawy – Prawo o prokuraturze przyzna kompetencje Radzie do określenia w regulaminie trybu jej działania.\nUstanowienie Krajowej Rady Prokuratury \nProjektowany rozdział 2a w dziale II ustawy – Prawo o prokuraturze reguluje kwestie ustanowienia organu kolegialnego – Krajowej Rady Prokuratury.\nW art. 42a ustawy – Prawo o prokuraturze określono ustrojową rolę Krajowej Rady Prokuratury – Rada będzie stała na straży niezależności prokuratorów.\nProjektowane regulacje wskazują, że członkami Krajowej Rady Prokuratury będą:\n1) przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Prokuratury Generalnej, będący prokuratorem;\n2) przedstawiciele wybrani przez zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach regionalnych, będący prokuratorami – po jednym z każdej prokuratury regionalnej;\n3) przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej;\n4) przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;\n5) przedstawiciel Marszałka Sejmu;\n6) przedstawiciel Marszałka Senatu;\n7) przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości.\nPrzepisy określają szereg istotnych kwestii związanych z funkcjonowaniem Krajowej Rady Prokuratury, w tym kadencję wybieranych członków Rady (6 lat) – projektowany art. 42c § 1 ustawy, wygaśnięcie mandatu członka Rady (art. 42c § 2), wybór przewodniczącego, wiceprzewodniczących i sekretarza Rady (art. 42e), tryb działania Rady (art. 42f – 42h ustawy).\nIstotną regulację zawiera projektowany art. 42i ustawy – Prawo o prokuraturze, w którym zawarto podstawowe zadania Krajowej Rady Prokuratury, do których należą m.in.:\n- opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących prokuratury,\n- wysłuchiwanie informacji Prokuratora Generalnego o działalności prokuratury,\n- wskazywanie Marszałkowi Sejmu kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego,\n- występowanie do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie Prokuratora Generalnego do odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz wyznaczanie przedstawiciela do występowania przed sądem dyscyplinarnym,\n- uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej prokuratorów,\n- wypowiadanie się o stanie i rozwoju kadry prokuratury oraz kierunkach szkolenia prokuratorów, asesorów prokuratury, asystentów prokuratorów, aplikantów prokuratorskich oraz urzędników i innych pracowników prokuratury.\nUstanowienie autonomii budżetowej prokuratury\nProjekt przewiduje zmianę w obrębie art. 53 ustawy – Prawo o prokuraturze. Dodawany § 3 stanowi, że projekt dochodów i wydatków powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury Prokurator Generalny przekazuje ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w celu włączenia go do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.\nUnormowanie to nawiązuje wprost do konstrukcji przyjętej w przywołanym przepisie ustawy o finansach publicznych, statuującej tzw. autonomię budżetową niektórych instytucji publicznych. \nPrzepis art. 139 ust. 2 ustawy o finansach publicznych zobowiązuje Ministra Finansów do włączenia do projektu ustawy budżetowej dochodów i wydatków wynikających z projektów planów finansowych wskazanych w tym przepisie organów i jednostek.\nRozwiązanie to stanowi dodatkową gwarancję w zakresie samodzielności działania Prokuratora Generalnego i uniezależni go od organów władzy wykonawczej na etapie projektowania ustawy budżetowej.\nW pozostałych kwestiach projekt ustawy:\n- przewiduje rezygnację z przepisu przewidującego pominięcie procedury konkursowej na stanowisko prokuratorskie (art. 80 in fine ustawy – Prawo o prokuraturze), przewidując, że w przypadku utworzenia lub zwolnienia stanowiska prokuratora prokuratury rejonowej Prokurator Generalny podejmuje decyzję o wyłonieniu kandydata na pierwsze stanowisko prokuratorskie w procedurze konkursowej.\nAktualnie obowiązująca regulacja budzi wątpliwości w kontekście art. 60 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych, mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. \n- uchyla przepisy umożliwiające powoływanie na stanowiska prokuratorskie w Prokuraturze Krajowej, w prokuraturze regionalnej lub w prokuraturze okręgowej z pominięciem wymogów minimalnego stażu służbowego, mocą której Prokurator Generalny mógł w sposób całkowicie arbitralny kształtować politykę kadrową prokuratury, bez konieczności uzasadnienia podjętej decyzji.\n- nie przewiduje zmian w zakresie wynagrodzenia prokuratorów, które są regulowane w oparciu o przepisy art. 124 ustawy – Prawo o prokuraturze.\nNatomiast zakłada uchylenie § 2-4 w art. 111 ustawy – Prawo o prokuraturze, określających możliwość przyznawania przez Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego dodatków specjalnych, które stanowiły fakultatywny składnik wynagrodzenia prokuratorów delegowanych do Prokuratury Krajowej, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.\n- przewiduje zmiany w obszarze dotyczącym przekazywania organom władzy publicznej informacji dotyczących konkretnych spraw. Zgodnie ze zmienianym art. 12 § 1 i 3 ustawy – Prawo o prokuraturze Prokurator Generalny lub inny upoważniony przez niego prokurator będzie mógł przekazać organom władzy publicznej informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli informacje takie mogą być istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania.\nProjektowana regulacja jest wyrazem współdziałania władz przy jednoczesnym ograniczeniu swobody udostępniania informacji z prowadzonych postępowań przygotowawczych w sytuacji, gdy informacje będą istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Tym samym przekazanie informacji musi mieć uzasadnienie.\nW pozostałym zakresie przekazywanie przez Prokuratora Generalnego oraz kierowników jednostek organizacyjnych prokuratury osobiście lub za pośrednictwem innego prokuratora informacji z toczącego się postępowania przygotowawczego lub dotyczące działalności prokuratury, z wyłączeniem informacji niejawnych, będzie wymagać pisemnej zgodny prokuratora referenta prowadzącego postępowanie przygotowawcze.\nJedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prokurator Generalny lub kierownik jednostki organizacyjnej prokuratury będzie uprawniony do przekazania informacji bez zgody prowadzącego postępowanie, mając na uwadze interes publiczny.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Adam Bodnar Minister Sprawiedliwości","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD95
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Projekt zakłada ustanowienie naczelnego organu prokuratury – Prokuratora Generalnego, który nie będzie złączony z funkcją Ministra Sprawiedliwości. Skutkiem tego rozwiązania będzie odseparowanie całej prokuratury od administracji rządowej, gdyż Prokurator Generalny, jako zwierzchnik wszystkich prokuratorów, nie będzie już narażony na ryzyko oddziaływania politycznego, w szczególności tego, którego źródłem mogą być struktury rządowe. Na gruncie projektowanych rozwiązań, konsekwencją ustrojowo-organizacyjną rozdziału urzędu Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, będzie zniesienie Prokuratury Krajowej i Prokuratora Krajowego oraz utworzenie Prokuratury Generalnej. Powszechnymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury będą więc: Prokuratura Generalna oraz prokuratury regionalne, prokuratury okręgowe i prokuratury rejonowe. Celem projektowanej regulacji jest także zapewnienie współdziałania władz przy jednoczesnym ograniczeniu swobody udostępniania informacji z prowadzonych postępowań przygotowawczych w sytuacji, gdy informacje będą istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prokurator Generalny lub kierownik jednostki organizacyjnej prokuratury będzie uprawniony do przekazania informacji bez zgody prowadzącego postępowanie, mając na uwadze interes publiczny Projekt zawiera także przepisy, których zamierzeniem jest określenie procedury wyboru Prokuratora Generalnego przez Sejm i Senat, przewidując, że Prokuratora Generalnego będzie powoływać Sejm, za zgodą Senatu. Będzie to sprzyjało uzyskaniu przez Prokuratora Generalnego silnego mandatu do działania w sferze publicznej. Celem przedmiotowych rozwiązań jest także określenie kwalifikacji zawodowych i doświadczenia kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego, zgodnie z którymi osoba na to stanowisko będzie musiała spełnić przesłanki, które zagwarantują profesjonalizm osoby piastującej to stanowisko, a także sprawią, że osoba ta będzie dysponowała wiedzą i doświadczeniem niezbędnymi do kierowania złożoną, hierarchiczną strukturą prokuratury. W projektowanym art. 13e § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze określono także kadencję Prokuratora Generalnego (6 lat). Rozstrzygnięcie to zapewni stabilność w zarządzaniu prokuraturą, a jednocześnie będzie chroniło prokuraturę przed ingerencją związaną z cyklem zdarzeń o charakterze politycznym. W projektowanych przepisach (art. 13g i art. 13h ustawy) zawarto regulacje, których celem jest określenie ograniczeń odnoszących się do dodatkowego zatrudnienia, zajęć zarobkowych oraz sposobów zarobkowania. Ponadto, zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami, Prokurator Generalny nie będzie mógł należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu. Projekt ustawy (art. 13i projektu ustawy – Prawo o prokuraturze) zawiera regulacje odnoszące się do immunitetu Prokuratora Generalnego, który bez uprzedniej zgody Sejmu nie będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prokurator Generalny nie będzie mógł być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie będzie niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Celem przepisów zawartych w projektowanym art. 13k ustawy – Prawo o prokuraturze jest również określenie sytuacji odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji. Projektowany art. 13n ustawy – Prawo o prokuraturze ma przesądzić o sytuacji służbowej osoby piastującej stanowisko Prokuratora Generalnego w przypadku zakończenia kadencji albo zrzeczenia się tego stanowiska; mianowicie osoba zajmująca stanowisko Prokuratora Generalnego obejmie stanowisko prokuratora Prokuratury Generalnej, chyba że przejdzie w stan spoczynku z powodu osiągnięcia wymaganego wieku. Z kolei w projektowanym art. 13p ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto unormowania odnoszące się do obowiązku Prokuratora Generalnego w zakresie przedstawiania Sejmowi i Senatowi sprawozdania z działalności prokuratury. W kwestii kontroli nad działalnością Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13q ustawy – Prawo o prokuraturze; określono, że Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów, Minister Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka, każdy w zakresie swojej właściwości, będą mogli w każdym czasie złożyć do Prokuratora Generalnego uzasadniony pisemny wniosek o przedstawienie informacji dotyczącej określonego aspektu działalności prokuratury, przy czym żądanie to nie będzie mogło dotyczyć przedstawienia informacji o konkretnym postępowaniu. Projekt zakłada wprowadzenie elementu równoważącego działanie instytucji publicznej, której przysługuje prawnie usankcjonowana niezależność od innych organów władzy publicznej poprzez ustanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym. Utworzenie tego organu jest wyrazem dążenia do uspołecznienia procesów zarządzania sferą publiczną i zapewnienia przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego udziału w sprawowaniu władzy. Ponadto projektowany rozdział 2a w dziale II ustawy – Prawo o prokuraturze reguluje kwestie, których celem jest ustanowienie organu kolegialnego – Krajowej Rady Prokuratury, która będzie stała na straży niezależności prokuratorów. Projekt przewiduje także zmianę w obrębie art. 53 ustawy – Prawo o prokuraturze, którego celem jest wskazanie, że. projekt dochodów i wydatków powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury Prokurator Generalny będzie przekazywał ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w celu włączenia go do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Unormowanie to nawiązuje wprost do konstrukcji przyjętej w przywołanym przepisie ustawy o finansach publicznych, statuującej tzw. autonomię budżetową niektórych instytucji publicznych. W pozostałych kwestiach projekt ustawy: - przewiduje rezygnację z przepisu przewidującego pominięcie procedury konkursowej na stanowisko prokuratorskie (art. 80 in fine ustawy – Prawo o prokuraturze), przewidując, że w przypadku utworzenia lub zwolnienia stanowiska prokuratora prokuratury rejonowej Prokurator Generalny będzie podejmował decyzję o wyłonieniu kandydata na pierwsze stanowisko prokuratorskie w procedurze konkursowej. Aktualnie obowiązująca regulacja budzi wątpliwości w kontekście art. 60 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych, mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. - uchyla przepisy umożliwiające powoływanie na stanowiska prokuratorskie w Prokuraturze Krajowej, w prokuraturze regionalnej lub w prokuraturze okręgowej z pominięciem wymogów minimalnego stażu służbowego, mocą której Prokurator Generalny mógł w sposób całkowicie arbitralny kształtować politykę kadrową prokuratury, bez konieczności uzasadnienia podjętej decyzji. - nie przewiduje zmian w zakresie wynagrodzenia prokuratorów, które są regulowane w oparciu o przepisy art. 124 ustawy – Prawo o prokuraturze, natomiast zakłada uchylenie § 2-4 w art. 111 ustawy – Prawo o prokuraturze, określających możliwość przyznawania przez Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego dodatków specjalnych, które stanowiły fakultatywny składnik wynagrodzenia prokuratorów delegowanych do Prokuratury Krajowej, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. - przewiduje zmiany w obszarze dotyczącym przekazywania organom władzy publicznej informacji dotyczących konkretnych spraw. Zgodnie ze zmienianym art. 12 § 1 i 3 ustawy – Prawo o prokuraturze Prokurator Generalny lub inny upoważniony przez niego prokurator będzie mógł przekazać organom władzy publicznej informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli informacje takie mogą być istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Projekt zakłada ustanowienie naczelnego organu prokuratury – Prokuratora Generalnego, który nie będzie złączony z funkcją Ministra Sprawiedliwości. Skutkiem tego rozwiązania będzie odseparowanie całej prokuratury od administracji rządowej, gdyż Prokurator Generalny, jako zwierzchnik wszystkich prokuratorów, nie będzie już narażony na ryzyko oddziaływania politycznego, w szczególności tego, którego źródłem mogą być struktury rządowe. Wobec powyższego projekt przewiduje (w projektowanym art. 13b § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze), że Prokuratora Generalnego będzie powoływać Sejm, za zgodą Senatu. W projekcie wskazuje się, że uchwałę w sprawie powołania Prokuratora Generalnego Sejm będzie podejmował bezwzględną większością głosów (art. 13b § 2 ustawy – Prawo o prokuraturze), co będzie stanowiło wyjątek od zasady podejmowania przez tę izbę uchwał zwykłą większością głosów, a jednocześnie będzie sprzyjało uzyskaniu przez Prokuratora Generalnego silnego mandatu do działania w sferze publicznej. Podmioty, które będą mogły zgłaszać kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego (art. 13b § 3 ustawy – Prawo o prokuraturze), to: 1) grupa co najmniej 35 posłów; 2) grupa co najmniej 15 senatorów; 3) Krajowa Rada Prokuratury (zgłaszająca kandydatów spośród osób które uzyskały poparcie co najmniej 60 prokuratorów w stanie czynnym); 4) Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego; 5) organizacje pozarządowe, których zadania statutowe obejmują działania związane z ochroną zasady demokratycznego państwa prawnego, ochrony praworządności i praw człowieka oraz które realizowały te zadania przez okres co najmniej 3 lat poprzedzających dzień zgłoszenia kandydata. Projekt normuje procedurę wyboru Prokuratora Generalnego, w tym kwestie dotyczące ogłaszania przez Marszałka Sejmu informacji o możliwości, sposobie i terminie zgłaszania kandydatur, a także odnoszące się do sposobu dokonywania zgłoszeń i ich weryfikacji. Projekt przewiduje przy tym, że jednym z elementów procedury wyboru Prokuratora Generalnego będzie wysłuchanie publiczne. Określona została także rola Senatu w powoływaniu Prokuratora Generalnego (projektowany art. 13b § 17 ustawy – Prawo o prokuraturze), mianowicie Senat będzie podejmował uchwałę w tym przedmiocie w terminie miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały przez Senat w terminie miesiąca będzie oznaczało wyrażenie zgody na powołanie Prokuratora Generalnego. Celem zapewnienia ciągłości w zakresie pełnienia funkcji Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13b § 20 ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto przepis, zgodnie z którym dotychczasowy Prokurator Generalny będzie pełnił swoje obowiązki do czasu złożenia ślubowania przez nowego Prokuratora Generalnego. Kwalifikacje zawodowe i doświadczenie reguluje projektowany art. 13c § 1 ustawy, zgodnie z którym osoba na stanowisko Prokuratora Generalnego będzie musiała spełnić przesłanki, które zagwarantują profesjonalizm osoby piastującej to stanowisko, a także sprawią, że osoba ta będzie dysponowała wiedzą i doświadczeniem niezbędnymi do kierowania złożoną, hierarchiczną strukturą prokuratury, mianowicie osoba ta: 1) powinna być prokuratorem powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury w stanie czynnym albo prokuratorem Instytutu Pamięci Narodowej w stanie czynnym; 2) posiadać najmniej 20-letni staż na stanowisku prokuratora lub sędziego, w stanie czynnym; 3) zajmować stanowisko prokuratora przez okres 10 lat bezpośrednio poprzedzających dzień zgłoszenia kandydatury na stanowisko Prokuratora Generalnego. W § 2 art. 13c doprecyzowano, że do 20-letniego stażu na stanowisku prokuratora lub sędziego, w stanie czynnym, zalicza się zatrudnienie na stanowisku asesora prokuratury lub asesora sądowego. W projektowanym art. 13e § 1 ustawy – Prawo o prokuraturze określono kadencję Prokuratora Generalnego (6 lat). Rozstrzygnięcie to zapewni stabilność w zarządzaniu prokuraturą, a jednocześnie będzie chroniło prokuraturę przed ingerencją związaną z cyklem zdarzeń o charakterze politycznym. Jednocześnie w § 2 zawarto ograniczenie dotyczące zajmowania stanowiska Prokuratora Generalnego przez tę samą osobę. W tym zakresie wskazano, że Prokurator Generalny, po zakończeniu kadencji, nie może być ponownie powołany na to stanowisko. Z kolei w § 3 przesądzono, iż osiągnięcie przez Prokuratora Generalnego wieku, z którym wiąże się przejście w stan spoczynku, nie ma wpływu na zakończenie kadencji. Rozwiązanie to ma sprawić, by osiągnięcie wieku uzasadniającego przejście w stan spoczynku (co do zasady 65 lat) nie powodowało konieczności zakończenia sprawowania funkcji przez Prokuratora Generalnego. W projektowanych art. 13g i art. 13h ustawy zawarto regulacje odnoszące się do ograniczeń w zakresie dodatkowego zatrudnienia, zajęć zarobkowych oraz sposobów zarobkowania. W tym względzie ustanowiono tylko jeden wyjątek, który odnosi się do zatrudnienia w podmiotach systemu szkolnictwa wyższego i nauki na stanowiskach dydaktycznych, badawczych lub badawczo-dydaktycznych w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach. Ponadto Prokurator Generalny nie będzie mógł należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością jego urzędu. W projektowanym art. 13i ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto regulacje odnoszące się do immunitetu Prokuratora Generalnego, który bez uprzedniej zgody Sejmu nie będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Prokurator Generalny nie będzie mógł być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie będzie niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu będzie się niezwłocznie powiadamiać Marszałka Sejmu, który będzie mógł nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Podmiotami uprawnionymi do wystąpienia z wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie Prokuratora Generalnego do odpowiedzialności karnej, jak i na zatrzymanie lub na tymczasowe aresztowanie, będą Krajowa Rada Prokuratury oraz Minister Sprawiedliwości. Jako podmioty uprawnione do wystąpienia z żądaniem wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w sprawie Prokuratora Generalnego regulacja również ustanawia organy niezależne od Prokuratora Generalnego: Krajową Radę Prokuratury oraz Minister Sprawiedliwości, przy czym czynności rzecznika dyscyplinarnego będzie wykonywać, odpowiednio, członek Krajowej Rady Prokuratury będący prokuratorem lub Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości. Projektowana regulacja odnosząca się do immunitetu i nietykalności Prokuratora Generalnego oraz odpowiedzialności dyscyplinarnej ma na celu zapewnienie efektywnej ochrony działania naczelnego organu prokuratury. Przepisy zawarte w projektowanym art. 13k ustawy – Prawo o prokuraturze odnoszą się do odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji. Uregulowano także kwestię w przypadku odwołania Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji, w razie jego śmierci, a także w przypadku zawieszenia, jego obowiązki, do czasu objęcia stanowiska przez nowo powołanego Prokuratora Generalnego albo uchylenia zawieszenia, będzie pełnił najstarszy służbą zastępca Prokuratora Generalnego. Projektowany art. 13n ustawy – Prawo o prokuraturze przesądza o sytuacji służbowej osoby piastującej stanowisko Prokuratora Generalnego w przypadku zakończenia kadencji albo zrzeczenia się tego stanowiska; mianowicie osoba zajmująca stanowisko Prokuratora Generalnego obejmie stanowisko prokuratora Prokuratury Generalnej, chyba że przejdzie w stan spoczynku z powodu osiągnięcia wymaganego wieku. W projektowanym art. 13p ustawy – Prawo o prokuraturze zawarto unormowania odnoszące się do obowiązku Prokuratora Generalnego w zakresie przedstawiania Sejmowi i Senatowi sprawozdania z działalności prokuratury. Przepis wymienia przykładowe (a jednocześnie najistotniejsze) elementy tego sprawozdania, to jest informacje o realizacji zadań prokuratury, stanie kadry prokuratury, sytuacji finansowej prokuratury, a także współpracy prokuratury z innymi organami władzy publicznej. Przepis stanowi ponadto, że do sprawozdania będzie się załączać opinię Krajowej Rady Prokuratury o tym sprawozdaniu oraz stanowisko Krajowej Rady Prokuratury w przedmiocie przestrzegania niezależności prokuratorskiej. W kwestii kontroli nad działalnością Prokuratora Generalnego w projektowanym art. 13q ustawy – Prawo o prokuraturze; określono, że Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów, Minister Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka, każdy w zakresie swojej właściwości, będą mogli w każdym czasie złożyć do Prokuratora Generalnego uzasadniony pisemny wniosek o przedstawienie informacji dotyczącej określonego aspektu działalności prokuratury, przy czym żądanie to nie będzie mogło dotyczyć przedstawienia informacji o konkretnym postępowaniu. Ustanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym Projekt zakłada wprowadzenie elementu równoważącego działanie instytucji publicznej, której przysługuje prawnie usankcjonowana niezależność od innych organów władzy publicznej poprzez ustanowienie Rady Społecznej przy Prokuratorze Generalnym. Utworzenie tego organu jest wyrazem dążenia do uspołecznienia procesów zarządzania sferą publiczną i zapewnienia przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego udziału w sprawowaniu władzy. Zadaniem Rady Społecznej będzie wyrażanie stanowisk w istotnych sprawach dotyczących organizacji i funkcjonowania prokuratury. W skład Rady wejdzie 9 osób, tj.: 1) osoba wskazana przez Naczelną Radę Adwokacką; 2) osoba wskazana przez Krajową Radę Radców Prawnych; 3) osoba wskazana przez Rzecznika Praw Obywatelskich; 4) osoba wskazana przez Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego; 5) dwie osoby wskazane przez Radę Dialogu Społecznego; 6) trzej przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazani przez Radę Działalności Pożytku Publicznego. Kadencja Rady będzie wynosiła 4 lata i będzie się rozpoczynała z dniem pierwszego posiedzenia tej kadencji (projektowany art. 13r § 6 ustawy – Prawo o prokuraturze). Projektowane regulacje rozstrzygają też inne kwestie związane z funkcjonowaniem Rady Społecznej, m.in. wygaśnięcie członkostwa, wybór przewodniczącego i zastępcy, obsługę Rady oraz finansowanie jej działania. Przepis projektowanego art. 13r § 14 ustawy – Prawo o prokuraturze przyzna kompetencje Radzie do określenia w regulaminie trybu jej działania. Ustanowienie Krajowej Rady Prokuratury Projektowany rozdział 2a w dziale II ustawy – Prawo o prokuraturze reguluje kwestie ustanowienia organu kolegialnego – Krajowej Rady Prokuratury. W art. 42a ustawy – Prawo o prokuraturze określono ustrojową rolę Krajowej Rady Prokuratury – Rada będzie stała na straży niezależności prokuratorów. Projektowane regulacje wskazują, że członkami Krajowej Rady Prokuratury będą: 1) przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Prokuratury Generalnej, będący prokuratorem; 2) przedstawiciele wybrani przez zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach regionalnych, będący prokuratorami – po jednym z każdej prokuratury regionalnej; 3) przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej; 4) przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; 5) przedstawiciel Marszałka Sejmu; 6) przedstawiciel Marszałka Senatu; 7) przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości. Przepisy określają szereg istotnych kwestii związanych z funkcjonowaniem Krajowej Rady Prokuratury, w tym kadencję wybieranych członków Rady (6 lat) – projektowany art. 42c § 1 ustawy, wygaśnięcie mandatu członka Rady (art. 42c § 2), wybór przewodniczącego, wiceprzewodniczących i sekretarza Rady (art. 42e), tryb działania Rady (art. 42f – 42h ustawy). Istotną regulację zawiera projektowany art. 42i ustawy – Prawo o prokuraturze, w którym zawarto podstawowe zadania Krajowej Rady Prokuratury, do których należą m.in.: - opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących prokuratury, - wysłuchiwanie informacji Prokuratora Generalnego o działalności prokuratury, - wskazywanie Marszałkowi Sejmu kandydatów na stanowisko Prokuratora Generalnego, - występowanie do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie Prokuratora Generalnego do odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz wyznaczanie przedstawiciela do występowania przed sądem dyscyplinarnym, - uchwalanie zbioru zasad etyki zawodowej prokuratorów, - wypowiadanie się o stanie i rozwoju kadry prokuratury oraz kierunkach szkolenia prokuratorów, asesorów prokuratury, asystentów prokuratorów, aplikantów prokuratorskich oraz urzędników i innych pracowników prokuratury. Ustanowienie autonomii budżetowej prokuratury Projekt przewiduje zmianę w obrębie art. 53 ustawy – Prawo o prokuraturze. Dodawany § 3 stanowi, że projekt dochodów i wydatków powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury Prokurator Generalny przekazuje ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w celu włączenia go do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Unormowanie to nawiązuje wprost do konstrukcji przyjętej w przywołanym przepisie ustawy o finansach publicznych, statuującej tzw. autonomię budżetową niektórych instytucji publicznych. Przepis art. 139 ust. 2 ustawy o finansach publicznych zobowiązuje Ministra Finansów do włączenia do projektu ustawy budżetowej dochodów i wydatków wynikających z projektów planów finansowych wskazanych w tym przepisie organów i jednostek. Rozwiązanie to stanowi dodatkową gwarancję w zakresie samodzielności działania Prokuratora Generalnego i uniezależni go od organów władzy wykonawczej na etapie projektowania ustawy budżetowej. W pozostałych kwestiach projekt ustawy: - przewiduje rezygnację z przepisu przewidującego pominięcie procedury konkursowej na stanowisko prokuratorskie (art. 80 in fine ustawy – Prawo o prokuraturze), przewidując, że w przypadku utworzenia lub zwolnienia stanowiska prokuratora prokuratury rejonowej Prokurator Generalny podejmuje decyzję o wyłonieniu kandydata na pierwsze stanowisko prokuratorskie w procedurze konkursowej. Aktualnie obowiązująca regulacja budzi wątpliwości w kontekście art. 60 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych, mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. - uchyla przepisy umożliwiające powoływanie na stanowiska prokuratorskie w Prokuraturze Krajowej, w prokuraturze regionalnej lub w prokuraturze okręgowej z pominięciem wymogów minimalnego stażu służbowego, mocą której Prokurator Generalny mógł w sposób całkowicie arbitralny kształtować politykę kadrową prokuratury, bez konieczności uzasadnienia podjętej decyzji. - nie przewiduje zmian w zakresie wynagrodzenia prokuratorów, które są regulowane w oparciu o przepisy art. 124 ustawy – Prawo o prokuraturze. Natomiast zakłada uchylenie § 2-4 w art. 111 ustawy – Prawo o prokuraturze, określających możliwość przyznawania przez Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego dodatków specjalnych, które stanowiły fakultatywny składnik wynagrodzenia prokuratorów delegowanych do Prokuratury Krajowej, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. - przewiduje zmiany w obszarze dotyczącym przekazywania organom władzy publicznej informacji dotyczących konkretnych spraw. Zgodnie ze zmienianym art. 12 § 1 i 3 ustawy – Prawo o prokuraturze Prokurator Generalny lub inny upoważniony przez niego prokurator będzie mógł przekazać organom władzy publicznej informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli informacje takie mogą być istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Projektowana regulacja jest wyrazem współdziałania władz przy jednoczesnym ograniczeniu swobody udostępniania informacji z prowadzonych postępowań przygotowawczych w sytuacji, gdy informacje będą istotne dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Tym samym przekazanie informacji musi mieć uzasadnienie. W pozostałym zakresie przekazywanie przez Prokuratora Generalnego oraz kierowników jednostek organizacyjnych prokuratury osobiście lub za pośrednictwem innego prokuratora informacji z toczącego się postępowania przygotowawczego lub dotyczące działalności prokuratury, z wyłączeniem informacji niejawnych, będzie wymagać pisemnej zgodny prokuratora referenta prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prokurator Generalny lub kierownik jednostki organizacyjnej prokuratury będzie uprawniony do przekazania informacji bez zgody prowadzącego postępowanie, mając na uwadze interes publiczny.