{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD216","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Celem proponowanych zmian jest wprowadzenie regulacji stanowiących kontynuację inicjatyw\nlegislacyjnych, dążących do wzmocnienia pozycji oraz zwiększenia standardu zabezpieczenia interesów osób małoletnich – pokrzywdzonych i świadków przestępstw, a także osób dorosłych - pokrzywdzonych przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności.\nNiniejszy projekt w zakresie swojej regulacji realizuje postanowienia: Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującą decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz.U.UE.L.2012.315.57, dalej Dyrektywa 2012/29/UE) a także częściowo Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępująca decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (Dz. Dz.U.UE.L.2011.335.1, dalej Dyrektywa 2011/93/UE).\nZmierza on także do realizacji postulatów zgłaszanych w orzecznictwie oraz w doktrynie procesu karnego oraz uwzględnia wyniki badań empirycznych dotyczących realizacji idei wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"I. Zapewnienie osobom małoletnim pokrzywdzonym przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, profesjonalnej reprezentacji przez pełnomocnika wyznaczonego z urzędu, będącego adwokatem lub radcą prawnym, w przypadkach, gdy nie ma on pełnomocnika z wyboru lub nie został ustanowiony kurator reprezentujący dziecko;\nII. Zwiększenie ochrony osób najmłodszych przesłuchiwanych w trybie art. 185a-185b k.p.k. poprzez:\n1. obligatoryjne zapewnienie pokrzywdzonym osobom małoletnim przyjaznych i bezpiecznych warunków przesłuchania (tzw. przyjazny tryb przesłuchań w specjalnie przygotowanych pomieszczeniach) do ukończenia przez nich 18 lat, a nie jak obecnie, gdy małoletni nie ukończył 15 lat, w sprawach o przestępstwa z rozdziałów XXIII,XXV i XXVI lub popełnionych z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej;\n2. dookreślenie warunków ponownego przesłuchania małoletniego poprzez sprecyzowanie, że będzie dopuszczalne po rozpatrzeniu wniosku dowodowego złożonego przez oskarżonego, nie mającego obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania osoby najmłodszej, a nie jak obecnie na skutek żądania ponownego przesłuchania;\n3. umożliwienie kuratorowi reprezentującemu dziecko aktywnego udziału w czynności przesłuchania małoletniego, a nie jak aktualnie tylko obecności przy przesłuchaniu;\n4. wprowadzenie możliwości stosowania tzw. przyjaznego trybu przesłuchania w przypadkach, gdy ponowne przesłuchanie miałoby się odbyć po uzyskaniu przez pokrzywdzonego pełnoletności, jeżeli jest to uzasadnione stanem psychicznym świadka lub w trybie wideokonferencji, gdy świadek złoży taki wniosek;\n5. rozszerzenie stosowania tzw. przyjaznego trybu przesłuchania wobec dzieci – świadków, którzy w chwili przesłuchania ukończyli 15 lat, w sytuacji ponownego ich przesłuchania, jeżeli jest to uzasadnione stanem psychicznym świadka;\n6. rozszerzenie stosowania tzw. przyjaznego trybu przesłuchania wobec dzieci pokrzywdzonych, jak również dzieci, którzy w chwili przesłuchania nie ukończyły 15 lat, w sprawach o przestępstwa inne niż popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXV i XXVI Kodeksu karnego, jeżeli jest to uzasadnione stanem psychicznym świadka;\n7. przyznanie prawa do obecności przy przesłuchaniu osoby nieporadnej także jej opiekunowi faktycznemu;\nIII. Zagwarantowanie osobom małoletnim rzetelnego prawa do informacji oraz pouczeń (także pisemnych wzorów), poprzez ich dostosowanie do wieku oraz potrzeb dzieci;\nIV. Wprowadzenie generalnej zasady, że w przypadku przesłuchiwania osoby poniżej 18. roku życia, czynności z jego udziałem powinny być przeprowadzone w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, lub osoby pełnoletniej wskazanej przez przesłuchiwanego;\nV. Zwiększenie ochrony osób dorosłych - pokrzywdzonych przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności przesłuchiwanych w trybie art. 185c k.p.k. poprzez:\n1. wprowadzenie uregulowanie, że ponowne przesłuchanie może odbyć się na skutek złożenia wniosku dowodowego przez oskarżonego, nie mającego obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego;\n2. przyznanie prawa obecności przy przesłuchaniu osoby nieporadnej także jej opiekunowi faktycznemu;\n3. wprowadzenie możliwości stosowania tzw. przyjaznego trybu przesłuchania w przypadkach, gdy ponownego przesłuchania, jeżeli jest to uzasadnione stanem psychicznym świadka lub w trybie wideokonferencji, gdy świadek złoży taki wniosek;\nVI. Rozszerzenie delegacji ustawowej upoważniającej Ministra Sprawiedliwości do wydania rozporządzenia nie tylko w zakresie sposobu i warunków przygotowania tzw. przyjaznego przesłuchania ale także jego przeprowadzania, z uwzględnieniem prawa do informacji osób przesłuchiwanych oraz ich indywidualnych potrzeb;\nVII. Doprecyzowanie regulacji prawnych w zakresie kuratora reprezentującego dziecko w postępowaniu karnym;\nVIII. Wprowadzenie generalnej zasady zakazującej zadawanie osobom pokrzywdzonym przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności pytań dotyczących ich życia seksualnego;\nIX. Wyłączenie z mocy prawa jawności rozpraw we wszystkich sprawach dotyczących przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności;\nX. Doprecyzowanie regulacji dotyczących wynagrodzenia i zwrotu poniesionych wydatków przez kuratora reprezentującego dziecko;\nXI. Zwiększenie możliwości kształtowania zachowań oraz postaw sprawców przemocy, poprzez wprowadzenie m.in. możliwości skierowania rodzica stosującego do placówki albo specjalistów zajmujących się prowadzeniem oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych, psychoterapii lub psychoedukacji;\nXII. Obligatoryjne zapewnienie przekazywania informacji o opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w art. 197-199 i art. 207 k.k. a także w każdej sprawie, w której pokrzywdzonym jest osoba małoletnia, chyba że pokrzywdzony nie złoży takiego wniosku;\nXIII. Wprowadzenie specjalistycznych szkoleń dla sędziów orzekający w sprawach z zakresu prawa karnego dotyczących przesłuchiwania osób niepełnoletnich oraz osób, o których mowa w art. 185c k.p.k.\nProponowane rozwiązania mają doprowadzić do tego, aby osoby biorące udział w postępowaniach karnych, w szczególności osoby małoletnie, czuły się bezpiecznie, a odpowiednie prawne regulacje były dla nich przyjazne i zrozumiałe oraz dostosowane do ich potrzeb wynikających z wieku, cech osobowych, ale także charakteru popełnionego na ich szkodę przestępstwa.\nTen ostatni aspekt ma istotne znaczenie, zwłaszcza przy przestępstwach o charakterze seksualnym, które niejednokrotnie wywołują u pokrzywdzonego poczucie wstydu, lęk przed ostracyzmem w środowisku, ośmieszeniem czy wreszcie przed uznaniem za osobę niewiarygodną. Lęk ten jest nasilony u osób małoletnich, które z uwagi na wiek mają mniejsze doświadczenie życiowe i wiedzę o obowiązujących przepisach, a gdy sprawcami są osoby im najbliższe, zmniejszone szanse na ujawnienie czynów popełnionych na ich szkodę.\nAby osiągnąć opisany wyżej cel, należy dążyć do tego, by obowiązujące regulacje nie rodziły u pokrzywdzonych, a także świadków przestępstw obaw przed udziałem w postępowaniu, a tym samym nie powstrzymywały ich przez zawiadomieniem, iż doszło do popełnienia przestępstwa na ich szkodę. Nadto należy zapewnić by istniejące procedury pozwalały im na rzeczywiste uczestnictwo w kolejnych czynnościach procesowych. Wzmocnienie ochrony małoletnich uczestników postępowania karnego, jak również pokrzywdzonych przestępstwami z rozdziału XXV Kodeksu karnego będzie urzeczywistnione również poprzez zapewnienie profesjonalnej pomocy małoletnim, jak również stałe podnoszenie poziomu wiedzy sędziów przeprowadzających czynności z pokrzywdzonymi małoletnimi oraz pokrzywdzonymi, o których mowa w art. 185c k.p.k.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marcin Romanowski Podsekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}