Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw

Informacje o publikacji dokumentu

Pierwsza publikacja:

30.04.2025 15:38 Agnieszka Kowalska

Wytwarzający/ Odpowiadający:

Minister Sprawiedliwości

Pokaż historię zmian

Tytuł	Wersja	Dane zmiany / publikacji
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw	3.0	14.11.2025 16:37 Agnieszka Moskaluk
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw	2.0	10.10.2025 14:55 Magdalena Kucharska
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw	1.0	30.04.2025 15:38 Agnieszka Kowalska

Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UDER24","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UDER{#UDER_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"DER – projekty deregulacyjne","value":"DER – projekty deregulacyjne"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Proponowane rozwiązanie ma na celu wprowadzenie do prawa polskiego możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa (rozwodu pozasądowego). Rozwiązanie małżeństwa następowało będzie w drodze czynności podejmowanych przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, który będzie weryfikował spełnienie ustawowych przesłanek rozwodu pozasądowego i dokona odpowiednich wpisów w rejestrze stanu cywilnego.\nProponowana konstrukcja rozwodu pozasądowego ma stanowić wyjątek od reguły rozwiązania małżeństwa przez sąd.\nMając na uwadze zasady trwałości małżeństwa i dobra dziecka, jak również względy celowościowe, potrzebę zapewnienia pewności obrotu prawnego oraz respektowania utrwalonych reguł rejestracji stanu cywilnego w Polsce, przewiduje się określone ograniczenia w dostępie do procedury pozasądowej. Do najważniejszych należą przesłanka nieposiadania wspólnych małoletnich dzieci oraz co najmniej roczny staż związku małżeńskiego. Konieczną przesłanką jest również zupełny i trwały rozkładu pożycia, który małżonkowie będą potwierdzać składając odpowiednie oświadczenia. Ze względu na reguły prawa prywatnego międzynarodowego i międzynarodowego postępowania cywilnego zakłada się, że z rozwodu pozasądowego będą mogli skorzystać tylko małżonkowie będący oboje obywatelami polskimi albo małżonkowie nieposiadający wspólnego obywatelstwa, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce.\nWażną cechą konstrukcji rozwodu pozasądowego będzie konieczność występowania w pełni zgodnego stanowiska małżonków odnośnie do istnienia przesłanek rozwodu oraz co do woli rozwiązania związku małżeńskiego. Zgoda małżonków musi obejmować także sam tryb przeprowadzenia procedury rozwodowej. Nawet wtedy bowiem, gdy możliwość rozwiązania małżeństwa w drodze pozasądowej nie budzi wątpliwości, małżonkowie zmierzający do zakończenia związku zawsze zachowują możliwość skorzystania z tradycyjnej drogi procesu sądowego.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Projektowana nowelizacja zakłada wskazanie w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym podstawowych przesłanek rozwodu pozasądowego (art. 58(1) k.r.o.), jak również podstaw jego unieważnienia (w tym na skutek wystąpienia wad oświadczenia woli). Unieważnienie rozwodu pozasądowego wymagać będzie postępowania przed sądem (art. 58(2) k.r.o.), którego dotyczą projektowane zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego. W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym określono też podstawie skutki unieważnienia rozwodu pozasądowego. Z art. 58(1) k.r.o. wynika, że konstytutywnym (koniecznym) elementem rozwodu pozasądowego będzie dołączenie do aktu małżeństwa wzmianki dodatkowej o jego rozwiązaniu. Gdy to nastąpi małżeństwo uważne będzie za rozwiązane w chwili oświadczenia przez małżonków, w obecności kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula, woli rozwiązania małżeństwa.\nRozwiązanie zakładające konstytutywny charakter wpisu w rejestrze stanu cywilnego jest już znane w prawie polskim z art. 1 § 2 k.r.o., który dotyczy zawarcia małżeństwa przed duchownym.\nSzczegółowa procedura prowadząca do rozwiązania małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego została przewidziana w ramach zmiany ustawy z 28 listopada 2024 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (dalej również jako: „Prawo o aktach stanu cywilnego” lub „p.a.s.c.”). Przyjęte rozwiązania uwzględniają konstrukcje i mechanizmy stosowane do tej pory w Prawie o aktach stanu cywilnego.\nRegulacja zakłada, że czynności prowadzące do rozwiązania małżeństwa będą dokonywane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą, odpowiednie czynności mogą też zostać podjęte przed polskim konsulem. Procedura rozwodu pozasądowego, choć opierająca się na zgodnej woli małżonków, będzie zatem pozostawać pod kontrolą organu publicznego. Szczególnym wyrazem tej kontroli jest projektowane rozwiązanie, zgodnie z którym konieczne będzie dołączenie do aktu małżeństwa konstytutywnej wzmianki o rozwiązaniu małżeństwa.\nProjekt przyjmuje koncepcję tzw. „odmiejscowienia” czynności podejmowanych przez małżonków w urzędzie stanu cywilnego, co wpisuje się w dotychczasowe rozwiązania Prawa o aktach stanu cywilnego. Poszczególne czynności mogą być dokonywane przed wybranym przez małżonków (dowolnym) kierownikiem urzędu stanu cywilnego w Polsce.\nW ramach projektowanego rozwiązania przyjęto dwuetapową procedurę pozasądowego rozwiązania małżeństwa, która ma się zakończyć dołączeniem do aktu małżeństwa przez kierownika urzędu stanu cywilnego wzmianki dodatkowej o rozwiązaniu związku małżeńskiego.\nZakłada się, że w wyjątkowych przypadkach możliwe będzie unieważnienie rozwodu pozasądowego na skutek orzeczenia sądu. Do okoliczności tych zaliczono określone wady oświadczeń woli małżonków występujące przy wyrażaniu przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego woli rozwiązania małżeństwa (etap 2), jak również ujawnienie, że w chwili wyrażania tej woli małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Arkadiusz Myrcha Sekretarz Stanu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2025 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 12 listopada 2025 r. z autopoprawką","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}