W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UA6","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UA{#UA_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"A - projekty wynikające z expose","value":"A - projekty wynikające z expose"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Przedmiotowy projekt ustawy realizuje zapowiedź Premiera RP z expose z dnia 12 grudnia 2023 r. i dotyczy wprowadzenia, obok obowiązujących przepisów w zakresie corocznej waloryzacji emerytur i rent przeprowadzanej od 1 marca - dodatkowej waloryzacji świadczeń w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%.\nWaloryzacja emerytur i rent odbywa się raz w roku, począwszy od 1 marca. Oznacza to, że w warunkach wysokiej inflacji, emeryci i renciści, szczególnie pobierający niskie świadczenia, odczuwają nadmiernie wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w ciągu roku, a ich świadczenia tracą na wartości realnej i często nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Od 2024 r. proponuje się wprowadzenie, obok obowiązujących przepisów w zakresie rocznej waloryzacji świadczeń, dodatkowej waloryzacji w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu roku, \nw którym przeprowadzona była roczna waloryzacja od dnia 1 marca - przekroczy 5%.\nTym samym proponuje się, by waloryzacja odbywała się:\n- raz w roku, gdy inflacja w pierwszym półroczu nie przekroczy 5% - zastosowanie będą miały dotychczasowe zasady rocznej waloryzacji świadczeń,\n- dwa razy w roku w sytuacji wzrostu inflacji w pierwszym półroczu powyżej 5% - przeprowadzona zostanie wówczas zarówno waloryzacja roczna, jak i dodatkowa waloryzacja świadczeń.\nDodatkowa waloryzacja (tzw. interwencyjna/okresowa) ma być działaniem mającym na celu ochronę świadczeniobiorców (przede wszystkim emerytów i rencistów pobierających najniższe świadczenia) przed skutkami wysokiego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w trakcie roku. \nProponuje się, by dodatkowa waloryzacja przeprowadzana była od dnia 1 września, w sytuacji gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 105%. \nAnalogicznie jak ma to miejsce w przypadku waloryzacji rocznej, dodatkowa waloryzacja będzie polegała na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru, w wysokości przysługującej 31 sierpnia roku, w którym przeprowadza się dodatkową waloryzację, przez wskaźnik dodatkowej waloryzacji. Dodatkowa waloryzacja obejmie emerytury i renty przyznane przed terminem tej waloryzacji.\nProponuje się, aby wskaźnikiem dodatkowej waloryzacji był wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku (pod warunkiem jego przekroczenia ponad 105%) zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu danego roku.\nJako wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu proponuje się przyjąć wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku albo wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w pierwszym półroczu danego roku, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku.\nZwiększenie udziału realnego wzrostu wynagrodzenia we wskaźniku dodatkowej waloryzacji, ponad ustawowe 20%, proponuje się, aby było przedmiotem corocznych negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego odbywających się w czerwcu, w roku poprzedzającym waloryzację. A zatem zgodnie z obecną formułą negocjacji w tym zakresie odnośnie do waloryzacji rocznej. Negocjacje te będą się odbywały łącznie, a wynegocjowane ewentualne zwiększenie będzie jednakowe dla udziału realnego wzrostu wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji rocznej i wskaźniku dodatkowej waloryzacji.\nW 2024 r., w przypadku przeprowadzenia dodatkowej waloryzacji, z uwagi że czerwcowe negocjacje dotyczyć będą zwiększenia udziału wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji w 2025 r., proponuje się przyjęcie we wskaźniku dodatkowej waloryzacji zwiększenia na poziomie 20% realnego wzrostu wynagrodzeń w pierwszym półroczu danego roku.\nDodatkowa waloryzacja będzie miała charakter okresowy i będzie chroniła świadczenia w sytuacji wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.\nW ramach dodatkowej waloryzacji, świadczenia podwyższane będą na okres od 1 września roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego, tj. do dnia poprzedzającego terminem corocznej waloryzacji od 1 marca.\nDodatkowa waloryzacja nie narusza zasad obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych w zakresie waloryzacji świadczeń. Nie dyskryminuje też świadczeniobiorców, którym świadczenia zostaną przyznane po dniu 31 sierpnia roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja, i które nie będą podlegały dodatkowej waloryzacji w okresie od września do lutego następnego roku. \nWynika to stąd, że zachowują aktualność obowiązujące zasady rocznej waloryzacji świadczeń, która tak jak dotychczas polegać będzie na podwyższeniu wszystkich świadczeń przyznanych przed terminem tej waloryzacji (przed 1 marca) przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonego o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w tym okresie.\nPodstawą waloryzacji rocznej będzie, tak jak dotychczas, kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację - bez uwzględniania dodatkowej waloryzacji. \nOznacza to, że w odniesieniu do świadczeń przyznanych do 31 sierpnia poprzedniego roku kalendarzowego, które podlegały dodatkowej waloryzacji, przy waloryzacji rocznej waloryzowana byłaby kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru bez uwzględniania podwyżek emerytur i rent wynikających z dodatkowej waloryzacji. \nDodatkowa waloryzacja w roku nie jest więc dodatkową podwyżką świadczeń emerytalno-rentowych, tylko przyspieszoną wypłatą części ich podwyżki, która wynika ze wskaźnika waloryzacji z marca następnego roku, opartego na rocznym wskaźniku inflacji z roku poprzedniego ze względu na wyższą niż 5% inflację w I półroczu danego roku. Stąd też skutek finansowy dodatkowej waloryzacji będzie jedynie w okresie wrzesień danego roku – luty następnego roku (przez 6 miesięcy). Ze względu na pomniejszenie podwyżki wynikającej z waloryzacji, która odbędzie się w marcu następnego roku, o podwyżkę wynikającą z dodatkowej waloryzacji (wrzesień danego roku) skutek tej waloryzacji nie będzie powodował skutków przenoszonych na koszt waloryzacji w marcu następnego roku.\nW przypadku gdyby wskaźnik rocznej waloryzacji okazał się niższy od wskaźnika dodatkowej waloryzacji - wskaźnik rocznej waloryzacji byłby podnoszony do wysokości wskaźnika dodatkowej waloryzacji. Działanie to utrzymałoby wysokość świadczeń co najmniej na tym samym poziomie, zgodnie z zasadą, że wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu.\nWprowadzenie dodatkowej waloryzacji będzie wymagało zobligowania Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do ogłaszania – w terminie do dnia 15 lipca – dodatkowych komunikatów w sprawie: wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w pierwszym półroczu danego roku, wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku, realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu danego roku.\nWprowadzenie przepisów w zakresie dodatkowej waloryzacji wymagać będzie także ogłaszania przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w roku gdy taka waloryzacja będzie przeprowadzana, dodatkowych komunikatów w sprawie należnych od terminu dodatkowej waloryzacji: kwot najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwoty maksymalnych zmniejszeń, obliczonych zgodnie z art. 104 ust. 9, kwoty emerytur i rent wolnych od potrąceń i egzekucji obliczonych zgodnie z art. 141 ust. 1.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Sebastian Gajewski Podsekretarz Stanu ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2024 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UA6
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
A - projekty wynikające z expose
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Przedmiotowy projekt ustawy realizuje zapowiedź Premiera RP z expose z dnia 12 grudnia 2023 r. i dotyczy wprowadzenia, obok obowiązujących przepisów w zakresie corocznej waloryzacji emerytur i rent przeprowadzanej od 1 marca - dodatkowej waloryzacji świadczeń w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%. Waloryzacja emerytur i rent odbywa się raz w roku, począwszy od 1 marca. Oznacza to, że w warunkach wysokiej inflacji, emeryci i renciści, szczególnie pobierający niskie świadczenia, odczuwają nadmiernie wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w ciągu roku, a ich świadczenia tracą na wartości realnej i często nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Od 2024 r. proponuje się wprowadzenie, obok obowiązujących przepisów w zakresie rocznej waloryzacji świadczeń, dodatkowej waloryzacji w przypadku, gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu roku, w którym przeprowadzona była roczna waloryzacja od dnia 1 marca - przekroczy 5%. Tym samym proponuje się, by waloryzacja odbywała się: - raz w roku, gdy inflacja w pierwszym półroczu nie przekroczy 5% - zastosowanie będą miały dotychczasowe zasady rocznej waloryzacji świadczeń, - dwa razy w roku w sytuacji wzrostu inflacji w pierwszym półroczu powyżej 5% - przeprowadzona zostanie wówczas zarówno waloryzacja roczna, jak i dodatkowa waloryzacja świadczeń. Dodatkowa waloryzacja (tzw. interwencyjna/okresowa) ma być działaniem mającym na celu ochronę świadczeniobiorców (przede wszystkim emerytów i rencistów pobierających najniższe świadczenia) przed skutkami wysokiego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w trakcie roku. Proponuje się, by dodatkowa waloryzacja przeprowadzana była od dnia 1 września, w sytuacji gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 105%. Analogicznie jak ma to miejsce w przypadku waloryzacji rocznej, dodatkowa waloryzacja będzie polegała na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru, w wysokości przysługującej 31 sierpnia roku, w którym przeprowadza się dodatkową waloryzację, przez wskaźnik dodatkowej waloryzacji. Dodatkowa waloryzacja obejmie emerytury i renty przyznane przed terminem tej waloryzacji. Proponuje się, aby wskaźnikiem dodatkowej waloryzacji był wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku (pod warunkiem jego przekroczenia ponad 105%) zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu danego roku. Jako wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu proponuje się przyjąć wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku albo wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w pierwszym półroczu danego roku, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku. Zwiększenie udziału realnego wzrostu wynagrodzenia we wskaźniku dodatkowej waloryzacji, ponad ustawowe 20%, proponuje się, aby było przedmiotem corocznych negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego odbywających się w czerwcu, w roku poprzedzającym waloryzację. A zatem zgodnie z obecną formułą negocjacji w tym zakresie odnośnie do waloryzacji rocznej. Negocjacje te będą się odbywały łącznie, a wynegocjowane ewentualne zwiększenie będzie jednakowe dla udziału realnego wzrostu wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji rocznej i wskaźniku dodatkowej waloryzacji. W 2024 r., w przypadku przeprowadzenia dodatkowej waloryzacji, z uwagi że czerwcowe negocjacje dotyczyć będą zwiększenia udziału wynagrodzeń we wskaźniku waloryzacji w 2025 r., proponuje się przyjęcie we wskaźniku dodatkowej waloryzacji zwiększenia na poziomie 20% realnego wzrostu wynagrodzeń w pierwszym półroczu danego roku. Dodatkowa waloryzacja będzie miała charakter okresowy i będzie chroniła świadczenia w sytuacji wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. W ramach dodatkowej waloryzacji, świadczenia podwyższane będą na okres od 1 września roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego, tj. do dnia poprzedzającego terminem corocznej waloryzacji od 1 marca. Dodatkowa waloryzacja nie narusza zasad obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych w zakresie waloryzacji świadczeń. Nie dyskryminuje też świadczeniobiorców, którym świadczenia zostaną przyznane po dniu 31 sierpnia roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja, i które nie będą podlegały dodatkowej waloryzacji w okresie od września do lutego następnego roku. Wynika to stąd, że zachowują aktualność obowiązujące zasady rocznej waloryzacji świadczeń, która tak jak dotychczas polegać będzie na podwyższeniu wszystkich świadczeń przyznanych przed terminem tej waloryzacji (przed 1 marca) przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonego o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w tym okresie. Podstawą waloryzacji rocznej będzie, tak jak dotychczas, kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację - bez uwzględniania dodatkowej waloryzacji. Oznacza to, że w odniesieniu do świadczeń przyznanych do 31 sierpnia poprzedniego roku kalendarzowego, które podlegały dodatkowej waloryzacji, przy waloryzacji rocznej waloryzowana byłaby kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru bez uwzględniania podwyżek emerytur i rent wynikających z dodatkowej waloryzacji. Dodatkowa waloryzacja w roku nie jest więc dodatkową podwyżką świadczeń emerytalno-rentowych, tylko przyspieszoną wypłatą części ich podwyżki, która wynika ze wskaźnika waloryzacji z marca następnego roku, opartego na rocznym wskaźniku inflacji z roku poprzedniego ze względu na wyższą niż 5% inflację w I półroczu danego roku. Stąd też skutek finansowy dodatkowej waloryzacji będzie jedynie w okresie wrzesień danego roku – luty następnego roku (przez 6 miesięcy). Ze względu na pomniejszenie podwyżki wynikającej z waloryzacji, która odbędzie się w marcu następnego roku, o podwyżkę wynikającą z dodatkowej waloryzacji (wrzesień danego roku) skutek tej waloryzacji nie będzie powodował skutków przenoszonych na koszt waloryzacji w marcu następnego roku. W przypadku gdyby wskaźnik rocznej waloryzacji okazał się niższy od wskaźnika dodatkowej waloryzacji - wskaźnik rocznej waloryzacji byłby podnoszony do wysokości wskaźnika dodatkowej waloryzacji. Działanie to utrzymałoby wysokość świadczeń co najmniej na tym samym poziomie, zgodnie z zasadą, że wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu. Wprowadzenie dodatkowej waloryzacji będzie wymagało zobligowania Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do ogłaszania – w terminie do dnia 15 lipca – dodatkowych komunikatów w sprawie: wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w pierwszym półroczu danego roku, wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla emerytów i rencistów w pierwszym półroczu danego roku, realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu danego roku. Wprowadzenie przepisów w zakresie dodatkowej waloryzacji wymagać będzie także ogłaszania przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w roku gdy taka waloryzacja będzie przeprowadzana, dodatkowych komunikatów w sprawie należnych od terminu dodatkowej waloryzacji: kwot najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwoty maksymalnych zmniejszeń, obliczonych zgodnie z art. 104 ust. 9, kwoty emerytur i rent wolnych od potrąceń i egzekucji obliczonych zgodnie z art. 141 ust. 1.
