{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD157","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","value":"projekty ustaw","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","value":"D – pozostałe projekty","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Sytuacja rynku surowców energetycznych, mniejsze zapotrzebowanie na produkowaną z węgla energię elektryczną, polityka klimatyczna Unii Europejskiej, jak również globalna recesja gospodarcza spowodowana pandemią koronawirusa spowodowały, że dalsze stabilne funkcjonowanie branży górniczej zostało zagrożone. W związku z tym podjęto decyzje o konieczności kontynuowania działań optymalizacyjnych i zmodyfikowaniu dotychczasowych zasad funkcjonowania sektora węgla kamiennego. Zasadniczym celem projektu jest zmiana przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1821), zwanej dalej „ustawą”, polegająca na wydłużeniu okresu zbywania mienia przedsiębiorstw górniczych na rzecz przedsiębiorstwa zajmującego się likwidacją, a także wydłużeniu terminu uprawniającego pracowników przedsiębiorstw górniczych do skorzystania z możliwych świadczeń. Konieczność kontynuacji restrukturyzacji polskiego sektora górnictwa węgla kamiennego w dużej mierze wynika z utrzymującej się od dłuższego czasu trudnej sytuacji na międzynarodowym rynku węgla. W latach 2016-2019 przeplatające się wzrosty i spadki cen węgla powodowały poprawę lub pogorszenie funkcjonowania sektora górniczego. Od czwartego kwartału 2019 roku, do kwietnia bieżącego roku, ceny węgla energetycznego w Europie systematycznie spadały. Aktualnie tona surowca w portach ARA wyceniana jest na około 45 $, co oznacza powrót do dołków cenowych z 2016 r. Za główne przyczyny spadków przedmiotowych cen można uznać: wysoką podaż oraz niskie ceny gazu ziemnego, obniżki cen ropy naftowej, wysokie, jak na tę porę roku, temperatury powietrza w Europie, spadek cen energii w Niemczech, obniżki stawek frachtów, pogorszenie prognozowanej rentowności europejskiej energetyki opartej na węglu. Spadków cen węgla w Europie nie były w stanie zahamować nawet okresowe wzrosty jego zużycia w niemieckich elektrowniach, związane z mniejszą podażą energii z wiatraków. Dodatkową presję na spadek cen węgla energetycznego wytwarza aktualnie występująca pandemia koronawirusa SARS-CoV-2, która doprowadziła do gwałtownego spadku aktywności gospodarczej na świecie, a w ślad za tym do obniżenia popytu na energię elektryczną. Perspektywy cenowe węgla energetycznego na najbliższe okresy nie napawają optymizmem. Główne światowe ośrodki analityczne, które opracowują tego typu prognozy dla węgla energetycznego (w warunkach FOB Australia), spodziewają się utrzymania relatywnie niskich nominalnych cen surowca w kilkuletnim horyzoncie czasowym.\nKolejnym czynnikiem, mającym wpływ na sytuację w górnictwie jest rynek energii. Analizując sytuację na polskim rynku energii elektrycznej na przestrzeni ostatniego pięciolecia zauważyć można szereg zmian o charakterze wielkoskalowym i długoterminowym, które w znaczący sposób dotknęły nie tylko bezpośrednich uczestników rynku, ale również całe jego otoczenie. Spośród czynników determinujących transformację zachodzącą w sektorze elektroenergetycznym wydzielić można dwie zasadnicze grupy, to jest czynniki o charakterze legislacyjnym/regulacyjnym oraz czynniki o charakterze technologicznym. Pierwsze z nich wynikają w głównej mierze z polityki klimatycznej oraz energetycznej Unii Europejskiej, która opiera się na realizacji wyznaczonych celów w zakresie dekarbonizacji sektora energetycznego, zwiększenia udziału odnawialnych źródeł w produkcji oraz zużyciu energii, ujednolicenia i utworzenia regionalnych, ponadpaństwowych rynków energii oraz zwiększenia efektywności energetycznej. Z kolei do czynników technologicznych należą między innymi zwiększony poziom dostępności paliwa gazowego jako alternatywy dla paliw stałych, zmniejszające się koszty inwestycyjne oraz operacyjne Odnawialnych Źródeł Energii, czy rozwój technologii magazynowania energii.\nNie bez wpływu na funkcjonowanie sektora górniczego pozostaje krajowa polityka energetyczna. Biorąc pod uwagę członkostwo Polski w Unii Europejskiej wszelkie przyjęte prawodawstwo unijne musi być przez nasz kraj implementowane, a co za tym idzie musi odzwierciedlać się w narodowym porządku prawnym. W związku z tym należy oczekiwać, iż akty prawne dotyczące polityki energetycznej Polski będą powiązane z kierunkami wyznaczonymi przez Unię Europejską. W 2009 roku została uchwalona Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku, która nadal jest dokumentem obowiązującym. Według jej założeń Polska do produkcji energii wykorzystuje przede wszystkim rodzime surowce jakimi są węgiel kamienny oraz węgiel brunatny, w mniejszym stopniu skupiając się na alternatywnych rozwiązaniach. Polityka energetyczna państwa zakłada wykorzystanie węgla jako głównego paliwa dla elektroenergetyki w celu zagwarantowania odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa energetycznego kraju. W 2018 i 2019 roku przedłożone zostały projekty mające na celu jej aktualizację oraz przedstawienie założeń do 2040 roku, jednak żaden z nich nie uzyskał mocy prawnej. Przede wszystkim projekt z 2019 roku w znaczący sposób zmieniał dotychczasowe założenia i kierunki polityki energetycznej Polski, głównie ze względu na prawodawstwo unijne oraz bieżącą politykę klimatyczną, która kładzie nacisk na rozwój odnawialnych źródeł energii. Uwzględniona została także konieczność przeprowadzenia transformacji energetycznej, która w znacznym stopniu dotknie tereny górnicze oraz znacząco wpłynie na obniżenie udziału węgla kamiennego w rynku źródeł wykorzystywanych do produkcji energii.\nTo głównie te czynniki przyczyniły się do pogorszenia kondycji ekonomiczno-finansowej polskich przedsiębiorstw górniczych. Dlatego też niezbędnym stało się opracowanie i realizacja planu naprawczego, który z jednej strony zapewni szeroko rozumiane bezpieczeństwo energetyczne państwa poprzez kontynuację wydobycia węgla w sposób ekonomicznie uzasadniony, a z drugiej wygaszenie działalności jednostek, które przynoszą największe straty, a ich dalsze funkcjonowanie jest ekonomicznie i geologicznie nieuzasadnione.\nZaniechanie procesu restrukturyzacji, a w konsekwencji upadłość przedsiębiorstw węglowych, mogłoby spowodować bardzo poważne reperkusje społeczno-gospodarcze dla Górnego Śląska. Najważniejsze to między innymi: brak możliwości realizacji zobowiązań finansowych, zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego kraju, skutki społeczne upadłości, szeroko rozumiane skutki dla kooperantów przedsiębiorstw węglowych. Nie bez wpływu na tą sytuację pozostaje, trwający od stycznia 2020 r., stan pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, rozprzestrzeniającego się w bardzo szybkim tempie po całym świecie. Tym razem nie jest to przypadek koniunkturalnego kryzysu, po którym w naturalny sposób przychodzi ożywienie i poprawa sytuacji rynkowej, ale stan niemalże permanentnego zatrzymania gospodarki światowej. W tych warunkach kluczowym wyzwaniem staje się kwestia nie tyle okresowego wsparcia w warunkach przejściowego kryzysu, ale zbudowania mechanizmów wspierających zachowanie produkcji i miejsc pracy, umożliwiających podjęcie normalnego wydobycia po ustaniu epidemii.\nKryzys wywołany epidemią koronawirusa spowodował spadek zapotrzebowania na energię elektryczną, a w konsekwencji na węgiel dostarczany z kopalń PGG do elektrowni. Cała gospodarka obniżyła zużycie energii elektrycznej o około 10-12 proc., co bezpośrednio przełożyło się na spadek przychodów PGG i pogorszyło jej sytuację finansową. Dodatkowo, niektóre ze spółek energetycznych zwróciły się do PGG z wnioskiem o renegocjację kontraktów handlowych i zmniejszenie dostaw surowca.\nMając na uwadze powyższe, projektodawca widzi potrzebę niezwłocznego wprowadzenia zmian do obowiązujących regulacji prawnych dotyczących górnictwa węgla kamiennego. Jest to niezbędne ze względu na konieczność finansowania skutków restrukturyzacji sektora wynikających z realizowanych w ubiegłych latach programów rządowych, jak i umożliwienia podejmowania działań związanych z dalszą restrukturyzacją sektora węgla kamiennego w Polsce.\nNiniejsza nowelizacja ustawy stanowi kontynuację działań rozpoczętych w 2015 r. po przyjęciu przez Radę Ministrów w dniu 7 stycznia 2015 r. do realizacji „Planu naprawczego Kompanii Węglowej S.A.”. Wprowadzenie zmian w ustawie jest niezbędne w celu umożliwienia dalszego nabywania kopalń przez SRK S.A. i przeprowadzenia ich likwidacji, jak również prowadzenia w nich restrukturyzacji zatrudnienia. Intencją zmian w zakresie terminów przekazywania zbędnego majątku produkcyjnego oraz pracowników jest zapewnienie sektorowi bezpiecznego środowiska regulacyjnego w okresie istotnych i szybkich zmian. Zaproponowane w art. 1 projektowanej ustawy dodanie art. 81 oraz nowe brzmienie przepisu art. 8a ust. 1 umożliwi SRK S.A. nabycie kolejnych kopalń od funkcjonujących spółek węglowych oraz finansowanie ich likwidacji z dotacji budżetowej.\nCelem projektu jest również umożliwienie skorzystania z instrumentów osłonowych i należnych z tego tytułu świadczeń socjalnych, pracownikom zatrudnionym w kopalni, zakładzie górniczym lub jego oznaczonej części, nabytych po dniu 1 stycznia 2015 r. przez przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1 oraz wprowadzonego niniejszą nowelizacją art. 81 ust. 1 ustawy, którzy w okresie likwidacji kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, nie posiadają uprawnień emerytalnych. Tymi instrumentami są:\n1) urlop górniczy albo\n2) urlop dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla, albo\n3) jednorazowa odprawa pieniężna.","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Proponowana zmiana ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego wprowadza zmiany o charakterze systemowym w obowiązujących regulacjach w zakresie:\n1) przedłużenia obowiązywania regulacji dotyczących możliwości zbywania kopalń, zakładów górniczych lub ich oznaczonych części do końca 2023 r.,\n2) przedłużenia obowiązywania regulacji dotyczących restrukturyzacji zatrudnienia,\n3) zwiększenia wysokości limitu środków przeznaczonych na finansowanie procesu restrukturyzacji, rozpoczętego w 2015 r. do kwoty 14 mld zł oraz wydłużenia okresu finansowania realizacji zadań środkami z limitu do dnia 31 grudnia 2027 r tj. do daty utraty ważności Decyzji Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (2010/787/UE),\n4) uwzględnienia w limicie środków, o którym mowa w pkt. 3 możliwości finansowania rent wyrównawczych pracownikom lub byłym pracownikom kopalń przekazanych do SRK przez przedsiębiorstwa górnicze po dniu 1 stycznia 2015 r.\nPonadto, w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2020 (Dz.U. poz. 278) i wejściem w życie art. 30, który stanowi, że w roku 2020:\n1) świadczenia, o których mowa w:\n- art. 1 ustawy z dnia 6 lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1192),\n- art. 12 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1821),\n2) koszty obsługi wypłat świadczeń, o których mowa w pkt 1\n– są finansowane ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,\nwystąpiła potrzeba wprowadzenia zmian w art. 12 ustawy, a także w ustawie z dnia 6 lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1797).\nPoniżej zostały przedstawione zasadnicze zmiany, jakie wprowadza nowelizacja ustawy w zakresie przedłużenia obowiązywania regulacji dotyczących możliwości zbywania kopalń, zakładów górniczych lub ich oznaczonych części do końca 2023 r. oraz kontynuowania w związku z tym, procesu restrukturyzacji zatrudnienia.\nW art. 8 ustawy dokonano zmiany brzmienia ust. 3 w celu doprecyzowania, że w sytuacji, kiedy likwidację kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części rozpoczęto w okresie pomiędzy dniem 1 stycznia 2019 r. a dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, jak również po dniu 31 grudnia 2023 r., przedsiębiorstwo górnicze będzie finansować ten proces z funduszu likwidacji zakładu górniczego w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.\nKolejna zmiana zapewniająca kontynuację procesu restrukturyzacji została wprowadzona poprzez dodanie po art. 8 ustawy art. 81, w którym przedłużono – zgodnie z postanowieniami - możliwość prowadzenia działań likwidacyjnych przez SRK S.A. wobec kopalń, których likwidację rozpoczęto po dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej, ale przed dniem 1 stycznia 2024 r. oraz możliwość finansowania tych działań ze środków budżetowych.\nPrzedłużenie do 31 grudnia 2023 r. terminu nieodpłatnego zbycia kopalń, zakładów górniczych lub ich oznaczonych części do SRK S.A. zostało wprowadzone również do art. 8a ust. 1 ustawy .\nW art. 11a ust. 3 nadano brzmienie: \"Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, mogą zostać przyznane pracownikowi tylko raz.\". Dotychczas przepis odnosił się tylko do pkt. 1 i pkt. 2 wymienionych w ust. 1 tj. urlopu górniczego oraz urlopu dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla. Biorąc pod uwagę, że w 2018 r. zakończyła się wypłata jednorazowych odpraw dla pracowników, którzy przechodząc w latach 2015-2018 do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. skorzystali z wyżej wymienionych uprawnień, projektodawca uznał za konieczne wprowadzenie zastrzeżenia, że pracownik również z jednorazowej odprawy pieniężnej może skorzystać tylko raz. Nie można bowiem wykluczyć, że pracownik ponownie mógł się zatrudnić w przedsiębiorstwie górniczym, i ponownie mógłby znaleźć się grupie osób, które mogłyby skorzystać ze świadczeń osłonowych, o którym mowa w art. 11a ust. 1.\nAgencja Rozwoju Przemysłu S.A. (zwana dalej: \"ARP S.A.\" lub \"Agencja\" zgodnie z ustawą prowadzi monitoring zmian stanu zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego, a co za tym idzie, prowadzi również rejestr pracowników, którzy skorzystali z uprawnień i świadczeń określonych ustawą. Mając na względzie bezpieczeństwo i ochronę danych osobowych pracowników, które gromadzi i przetwarza ARP S.A., w art. 11g dodano ust. 2, upoważniający Agencję do przetwarzania danych osobowych pracowników, którzy skorzystali z uprawnień i świadczeń określonych ustawą i zawartych w rejestrze, w celu realizacji zadań, o których mowa w ustawie.\nZe względu na przedłużenie okresu stosowania rozwiązań zawartych w ustawie konieczne było także przedłużenie terminów uzyskania uprawnień emerytalnych przez osoby korzystające z urlopów o których mowa w art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2. W związku z tym, w art. 11b ust. 3 i 4 ustawy dokonano stosownych zmian, przy czym wydłużenie terminów do dnia 1 stycznia 2028 r. dla osób korzystających z urlopu górniczego oraz do dnia 1 stycznia 2027 r. dla osób korzystających z urlopów dla pracowników zakładów mechanicznej przeróbki węgla, dotyczy wyłącznie pracowników, którzy w ramach procesu restrukturyzacji przejdą do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. po dniu wejścia w życie ustawy, ale przed dniem 1 stycznia 2024 r. Dla pracowników, którzy przeszli wraz z majątkiem do SRK S.A. w latach 2015-2018 utrzymano dotychczas obowiązujące daty. Ponadto, w art. 11b uchylono ust. 6b. Wprawdzie przepisy tego ustępu zostały skonsumowane, bowiem przepis zawiera w swej treści datę 31 grudnia 2018 r., która już upłynęła, jednak aby uniknąć wątpliwości czy nieporozumień przy ich interpretacji po wejściu w życie ustawy zmieniającej, zdecydowano o uchyleniu przepisu.\nPrzedłużenie okresu stosowania rozwiązań zawartych w ustawie spowodowało konieczność wydłużenia terminów skorzystania z jednorazowych odpraw pieniężnych przez pracowników. W art. 11d ustawy dokonano zmiany brzmienia ust. 3 na następujące: \"Jednorazowa odprawa pieniężna, o której mowa w art. 11a ust. 1 pkt 3, przysługuje pracownikom, z którymi zostanie rozwiązana za porozumieniem stron umowa o pracę po dniu 31 grudnia 2015 r., nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r. zatrudnionym na dzień zbycia, o którym mowa w art. 8a ust. 1, na powierzchni kopalni, w tym w zakładzie mechanicznej przeróbki węgla, i posiadającym co najmniej 5-letni staż pracy w przedsiębiorstwie górniczym albo w okresie od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej do dnia 31 grudnia 2023 r., zatrudnionym na dzień zbycia, o którym mowa w art. 8a ust. 1:\n1) na powierzchni kopalni, w tym w zakładzie mechanicznej przeróbki węgla, i posiadającym staż pracy w przedsiębiorstwie górniczym co najmniej 1 rok lub\n2) pod ziemią i posiadającym staż pracy pod ziemią co najmniej 1 rok.\".\nJak wynika z powyższego przepisu, w stosunku do przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2018 r., oprócz możliwości skorzystania z jednorazowej odprawy pieniężnej przez pracowników powierzchni, rozszerzono grupę uprawnionych o pracowników dołowych, posiadających co najmniej roczny staż pracy pod ziemią. Obniżono również próg wymaganego stażu pracy w przedsiębiorstwie górniczym z 5 lat do 1 roku. Projektodawca założył, że skala restrukturyzacji powinna być większa niż poprzednio (zupełnie inna sytuacja na rynku węgla i energii), a nie będzie możliwe zrealizowanie zakładanego poziomu restrukturyzacji bez odejść większej liczby pracowników zatrudnionych zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią.\nZasady ustalania wysokości odprawy nie ulegają zmianie.\nPrzedłużenie okresu stosowania rozwiązań zawartych w ustawie, w tym dotyczących jednorazowych odpraw pieniężnych, spowodowało także potrzebę dokonania zmiany dat w art. 11f . W związku z tym, po ust. 3 dodano ust. 3a w brzmieniu: \"Minister właściwy do spraw pracy – dysponent Funduszu, przeznaczy w okresie od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej do dnia 31 grudnia 2023 r., ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, nie więcej niż 1 mld zł na pokrycie wydatków z tytułu jednorazowych odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom likwidowanej kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, o których mowa w art. 11a ust. 1, z tytułu restrukturyzacji zatrudnienia.\". Ponadto po ust. 6 dodano ust. 6a w brzmieniu: \"W celu umożliwienia sfinansowania ze środków pozyskanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jednorazowych odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom likwidowanej kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, o których mowa w art. 11a ust. 1, minister właściwy do spraw pracy – dysponent Funduszu, w terminie 7 dni od daty wpływu wniosku ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin, o którym mowa w ust. 4, dokona zmiany w projekcie planu finansowego Funduszu lub planie finansowym Funduszu na poszczególne lata w okresie od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej do dnia 31 grudnia 2023 r. przez zwiększenie planowanych wydatków Funduszu powiększających koszty Funduszu o nie więcej niż 1 mld zł z przeznaczeniem na wypłatę jednorazowych odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom likwidowanej kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, o których mowa w art. 11a ust. 1, z tytułu restrukturyzacji zatrudnienia, w ciężar pozostałości środków Funduszu z okresów poprzednich zapisanych w projekcie planu finansowego Funduszu lub w planie finansowym Funduszu jako stan na początek kolejnych lat w okresie od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej do dnia 31 grudnia 2023 r.\".\nW związku ze zmianą dysponenta środków budżetowych przeznaczonych na finansowanie wypłat ekwiwalentów pieniężnych, wynikającą z przywołanej powyżej ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2020, zmiany dokonane w art. 12 ustawy mają charakter porządkujący. W art. 12 ust. 10 dokonano zmiany brzmienia, z którego wynika, że ekwiwalent będzie wypłacany ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dotychczas ekwiwalent był finansowany z dotacji budżetowej, a dysponentem środków był minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin. Przyjęte rozwiązanie ma na celu skrócenie i usprawnienie procesu przepływu środków z budżetu państwa bezpośrednio do wykonawcy zadania, czyli ZUS. Kolejna zaproponowana zmiana dotycząca ekwiwalentów dla emerytów i rencistów z kopalń, których likwidację rozpoczęto przed dniem 1 stycznia 2007 r., dotyczy zmiany jednego z parametrów. Dotychczas, przepis określający cenę 1 tony węgla wskazywał asortyment Orzech II. W związku z wysoką dynamiką spadku wielkości produkcji i sprzedaży węgla kamiennego w sortymencie Orzech II, którego cena jest stosowana do ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych, należy oczekiwać, iż utrzymanie tej tendencji może w przyszłości zagrażać możliwości wydania przez ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin obwieszczeń w sprawie ceny zbytu 1 Mg węgla kamiennego w sortymencie Orzech II” zgodnie z ustawami:\n- z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego,\n- z dnia 6 lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych.\nW 2019 r. produkcja sortymentu Orzech II realizowana była już tylko w jednej spółce (Polska Grupa Górnicza S.A.), a wolumen jego sprzedaży w tym roku wyniósł jedynie 354,9 tys. ton. W 2019 r. sprzedaż ta była o 30 % niższa niż w 2018 r., i aż o 60 % niższa niż w 2011 r. \nZ uwagi na niską reprezentatywność tego sortymentu w sprzedaży węgla ogółem wynoszącą zaledwie 0,6% sprzedaży węgla, uzasadniona jest zmiana sortymentu węgla, na podstawie którego wyliczana będzie cena na potrzeby ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych i rozszerzenie go na sortyment węgla „Orzech” którego sprzedaż w 2019 r. wyniosła 1 568,6 tys. ton i była blisko 5-krotnie wyższa od „Orzecha II”. Jego produkcja i sprzedaż była realizowana w wielu przedsiębiorstwach górniczych przez co sortyment \"Orzech\", w ocenie projektodawcy, jest bardziej reprezentatywny dla celów określonych w ustawie.\nAnalogiczne zmiany wprowadzono w ustawie z dnia 6 lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych.\nPonadto w niniejszym projekcie, zaproponowano uchylenie art. 12 ust. 2 ustawy co wynika z faktu, że pracownikom kopalni likwidowanej wchodzącej w skład przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 8 ust. 1, po przejściu na emeryturę lub rentę, począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r. nie przysługuje prawo do bezpłatnego węgla. Biorąc pod uwagę to, że pracownicy czynnych spółek węglowych przechodzili do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. wraz z majątkiem przeznaczonym do likwidacji począwszy od maja 2015 r., przechodząc po tej dacie na emeryturę lub rentę nie nabywają prawa do bezpłatnego węgla. Należy zwrócić uwagę, że budżet państwa przejął ciężar finansowania ekwiwalentów pieniężnych z tytułu prawa do bezpłatnego węgla po zlikwidowanych kopalniach, gdyż podczas restrukturyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego przed dniem 1 stycznia 2007 r. zlikwidowane kopalnie nie wypowiedziały prawa do bezpłatnego węgla emerytom, rencistom i innym osobom niebędącym pracownikami przedsiębiorstwa górniczego, w przeciwieństwie do przedsiębiorstw górniczych, które podlegały restrukturyzacji w latach 2015-2018.\nKolejną zmianą, wynikającą z przedłużenia okresu stosowania rozwiązań zawartych w ustawie jest zmiana daty w art. 14 ust. 1 dotyczącym wypłacania przez przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy lub art. 81 ust. 1, rent wyrównawczych przyznanych na podstawie prawomocnego wyroku sądu lub ugody zawartej przed sądem albo ugody zawartej między kopalnią a pracownikiem lub byłym pracownikiem.\nZmiany dokonane w art. 12 ustawy spowodowały w konsekwencji wprowadzenie zmiany:\n- w art. 15 ustawy w delegacji do wydania rozporządzenia, wynikającej z rezygnacji przyznawania dotacji ZUS na finansowanie ekwiwalentów pieniężnych z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz\n- w art. 26 ust. 1 ustawy polegającej na uchyleniu pkt. 4 ustawy, dotyczącego corocznego określania w projekcie ustawy budżetowej wysokości dotacji na finansowanie ekwiwalentów pieniężnych wypłacanych przez ZUS oraz ust. 5, wskazującego podstawę realizacji tego zadania tj. umowę zawierana pomiędzy ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin a ZUS.\nPrzedłużenie okresu stosowania rozwiązań zawartych w ustawie spowodowało również konieczność dokonania zmiany art. 6 w ustawie z dnia 22 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008–2015 oraz niektórych innych ustaw poprzez zwiększenie wysokości limitu środków do kwoty 14 mld zł oraz wydłużenia okresu finansowania realizacji zadań środkami z limitu do 31 grudnia 2027 r tj. do daty utraty ważności Decyzji Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (2010/787/UE). Dotychczasowa kwota limitu określona w ustawie, o której mowa w zdaniu poprzednim wynosi 7 mld zł i obejmuje finansowanie restrukturyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego, która rozpoczęła się w 2015 r. i zabezpiecza środki do 2023 r.\nBiorąc pod uwagę fakt, że Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A., począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r., z dniem nabycia kopalni, zakładu górniczego lub jego zorganizowanej części do likwidacji, przejęła również zobowiązania z tytułu wypłaty rent wyrównawczych, uzasadnionym jest objęcie ich finansowania środkami w ramach limitu, o którym mowa w art. 6 ustawy z dnia 22 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 143 z późn.zm.). W dotychczasowym brzmieniu artykuł ten odnosił się do wydatków określonych w art. 8a ust. 3 oraz 11f ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, czyli wyłącznie wydatków na likwidację kopalń oraz restrukturyzację zatrudnienia w kopalniach przejętych przez SRK S.A. po dniu 1 stycznia 2015 r. Kwoty rent wyrównawczych stanowią istotną pozycję wydatków, które w latach 2015-2019 były finansowane w ramach dotacji podmiotowej. Jednakże, wysokość tej dotacji od roku 2014 nie ulega zmianie, natomiast wydatki z tytułu rent wyrównawczych wraz z przejmowaniem nowych jednostek do likwidacji ulegają zwiększeniu. Z uwagi na to, że renty wyrównawcze są zobowiązaniami wymagalnymi, SRK S.A. w pierwszej kolejności zabezpiecza środki na wypłaty rent i dzieje się to kosztem innych wydatków finansowanych z dotacji podmiotowej, a mianowicie działań polikwidacyjnych prowadzonych w kopalniach, których likwidacja rozpoczęła się przed dniem 1 stycznia 2007 r. polegających głównie na zabezpieczeniu kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym i pożarowym oraz zadań związanych z naprawianiem szkód górniczych wywołanych ruchem zakładu górniczego, w tym szkód powstałych w wyniku reaktywacji starych zrobów. W projekcie niniejszej ustawy przyjmuje się, że do końca 2023 r. spółki czynne będą miały możliwość dalszego przekazywania kopalń do SRK S.A. w celu przeprowadzenia ich likwidacji, co będzie się również wiązało z przejmowaniem innych zobowiązań, związanych z tymi kopalniami, w tym również zobowiązań z tytułu rent wyrównawczych. Biorąc powyższe pod uwagę w art. 4 ustawy zmieniającej, wprowadzono możliwość finansowania w ramach limitu również wypłaty rent wyrównawczych, wynikających z art. 14 ustawy.","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","value":"MAP","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Artur Soboń Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","value":"MAP","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II/III kwartał 2021 r. ZREALIZOWANY, Rada Ministrów przyjęła 20 lipca 2021 r.","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","value":"zrealizowany","registerId":20476989,"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}