Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego (Instytut Pileckiego) rozpoczął swoją działalność w 2018 r. Aby zrealizować misję instytucji konieczne jest podejmowanie działań na poziomie krajowym, ale co ważniejsze – międzynarodowym. Zaproponowane zmiany umożliwią bardziej efektywną realizację celów Instytutu poza  granicami UE. W 2019 r. powstał oddział działający w Berlinie, a obecnie rozważane jest powołanie kolejnych placówek zagranicznych, m.in. w Nowym Jorku.

Instytut Pileckiego powstał z połączenia Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego oraz Instytutu Solidarności i Męstwa. Zintegrowanie instytutu badawczego i instytucji kultury pozwoliło w pełni wykorzystać możliwości prowadzenia badań nad historią XX wieku. Dotyczy to szczególnie obszaru Europy Środkowo-Wschodniej i okresu funkcjonowania dwóch totalitaryzmów – niemieckiego i sowieckiego.

Do zadań Instytutu Pileckiego należy m.in. pielęgnowanie pamięci historycznej oraz tworzenie miejsca do międzynarodowej dyskusji toczonej przez badaczy XX wieku. To również prowadzenie badań w zakresie nauk historycznych oraz innych nauk humanistycznych i społecznych w celu poszerzania i dokumentowania wiedzy na temat totalitaryzmów oraz zbrodni niemieckich i sowieckich w XX wieku. Instytut świadczy także działalność edukacyjną, przygotowując projekty skierowane do młodzieży oraz program stypendialny dla naukowców i badaczy.

Najważniejsze rozwiązania

• Instytut będzie mógł tworzyć jednostki organizacyjne mające siedzibę poza Polską. Jednostki te będą działać, jako podmioty zależne albo oddziały zamiejscowe.
• Podmioty zależne oraz oddziały zamiejscowe będą mogły zostać utworzone za zgodą ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. W przypadku oddziału zamiejscowego, mającego siedzibę poza terytorium RP, Dyrektor Instytutu dodatkowo poinformuje o tym fakcie ministra spraw zagranicznych.
• Podmioty zależne oraz oddziały zamiejscowe zostaną wyposażone w środki niezbędne do prowadzenia działalności.
• Instytut – w celu realizacji swoich zadań statutowych – będzie miał możliwość dystrybuowania materiałów związanych ze swoją działalnością oraz produkowania i współprodukowania filmów dokumentalnych i fabularnych.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.