{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD337","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Zasadniczym celem przedłożonego projektu jest przyspieszenie postępowań sądowych poprzez szybsze rozpoznawanie spraw incydentalnych o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych oraz wniosków o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Projektowana regulacja ma na celu sprawne i niezwłoczne rozpoznawanie wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych i wniosków o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w tym postępowaniu.\nW art. 102 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2020 poz. 755 oraz z 2021 poz. 1080 dalej „u.k.s.c.”) oraz w art. 1171 k.p.c. w miejsce dotychczas stosowanych wzorów oświadczeń strony będą składać urzędowy formularz oświadczenia. Podanie nieprawdziwych informacji lub ich zatajenie skutkować będzie odpowiedzialnością karną osoby składającej oświadczenie. Podstawą rozpoznania wniosku będą informacje zawarte w formularzu oświadczenia i ewentualnie złożone wraz z oświadczeniem dokumenty. Na rozpoznanie wniosku referendarze sądowi będą mieli 7 dni od dnia złożenia lub uzupełnienia braków formalnych. Zmiana ta znacząco przyspieszy procedowanie tych wpadkowych spraw, które obecnie trwa 3-4 miesiące.\nDodatkowo wprowadzono jednolite zasady przeprowadzenia dochodzenia przez sąd dla oceny sytuacji rodzinnej i majątkowej strony, która uzyskała zwolnienie lub ustanowiono dla niej adwokata lub radcę prawnego (art. 109 u.k.s.c. i art. 1191 k.p.c.).\nStrona, która uzyska zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie świadomie nieprawdziwych informacji, poza poniesieniem wszystkich kosztów ją obciążających, w tym konkretnym postępowaniu nie będzie mogła ponownie wystąpić o zwolnienie od kosztów (art. 111 u.k.s.c.). W przypadku strony, która uzyskała ustanowienie adwokata lub radcy prawnego na podstawie świadomie nieprawdziwych informacji, postanowienie sądu o przyznaniu od niej wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego zyska walor natychmiastowej wykonalności (art. 120 § 4 k.p.c.).","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Katarzyna Frydrych Podsekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2022 r. - WYCOFANY","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"Założenia projektu oznaczonego numerem UD337 przewidują nowelizację przepisów dotyczących procedowania wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych i wniosków o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, w ten sposób, by: \n1/ Dane zawarte w formularzu były składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia (analogicznie jak w postępowaniu przed sądami administracyjnymi), \n2/ Wniosek procedowany był wyłącznie w oparciu o dane ujawnione w formularzu oświadczenia, ewentualnie także o załączone przez stronę dokumenty spośród katalogu dokumentów, wskazanych przez ustawodawcę, \n3/ W przypadku powzięcia wątpliwości, zarządzenie dochodzenia przez sąd było obligatoryjne \n 4/ Ponowny wniosek strony, która uzyskała wcześniej zwolnienie na podstawie świadomego podania nieprawdziwych danych – był pozostawiany bez rozpoznania, \n 5/ Termin na rozpoznanie wniosku wynosił 7 dni od jego złożenia albo uzupełnienia braków formalnych.\n\nW toku prowadzonych uzgodnień wewnątrzresortowych zgłoszono liczne uwagi, uzasadniające wniosek o braku oddziaływania procedowanych zmian na usprawnienie i przyspieszenie rozpoznawania wniosków o zwolnienie z kosztów lub przyznanie pełnomocnika z urzędu. \nAd. 1/ Regulacje przewidujące odpowiedzialność karną za złożenie fałszywego oświadczenia wzorowane są na przepisach obowiązujących w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Niewielka liczba zawiadomień kierowanych do organów ścigania przez sądy administracyjne, wydaje się świadczyć o nikłym znaczeniu praktycznym wspomnianych regulacji na gruncie postępowania przed tymi sądami, co z kolei uzasadnia przypuszczenie o niewielkiej przydatności tych przepisów na gruncie postępowań cywilnych.\nAd. 2/ Stwierdzono, iż ograniczanie w rozporządzeniu katalogu dokumentów, jakich może żądać sąd/referendarz sądowy i okresów jakie mają te dokumenty obejmować nie wydaje się uzasadnione. Nie sposób bowiem jest przewidzieć każdej indywidualnej sytuacji, która może rzutować na decyzję w przedmiocie zwolnienia od kosztów.\nProjektowane regulacje wykluczają oparcie się przy rozpoznawaniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych - na źródłach innych, aniżeli załączniki do wniosku w postaci oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym oraz ewentualnie innych dokumentów, nadesłanych dobrowolnie przez osobę ubiegającą się o zwolnienie. Tymczasem, szereg istotnych informacji, rzutujących na ocenę wniosku, może znajdować się także w innych dokumentach, nie wyłączając tych, które już znajdują się w aktach sprawy, a więc są w dyspozycji sądu;\nAd. 3/ Wątpliwości wzbudziło wprowadzenie obligatoryjnego dochodzenia, zwłaszcza w kontekście deklarowanego w uzasadnieniu projektu celu wprowadzania zmian, jakim jest skrócenie czasu procedowania wniosków. Wprowadzenie konieczności wszczynania dochodzenia, w powiązaniu z rozwiązaniem, przewidującym, ze sąd będzie musiał rozpoznać wniosek w oparciu o zawężony materiał dowodowy (dokumenty ściśle określone przez projektodawcę), może powodować znaczny wzrost ilości spraw, w których dokonywane będą ustalenia co do rzeczywistego stanu majątkowego wnioskodawcy w drodze dochodzenia. Wydaje się, że takie rozwiązanie, jedynie wydłuży czas procedowania wniosków, zamiast okres ten skrócić;\nAd. 4/ Uznano, iż założona w projekcie wobec wnioskodawcy sankcja za wprowadzenie w błąd organu orzekającego o zwolnieniu od kosztów - w postaci pozostawienia bez rozpoznania ponownego wniosku w tym przedmiocie – jest zbyt represyjna. Proponowana regulacja budzi wątpliwości w kontekście wyrażonego w art. 45 ust.1 Konstytucji RP i art. 6 EKPC prawa do sądu. Uniemożliwienie stronie wystąpienia z ponownym wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych w przypadku, w którym jej sytuacja rzeczywiście zmieniła się na niekorzyść w trakcie procesu, wskutek czego strona ta nie może ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny, może być ocenione jako wyraz podwójnego karania /sankcja karna i cywilna/ i pozbawienie prawa do sądu, co może skutkować skargami do ETPC;\nAd. 5/ Prace nad regulacją dotyczącą wyznaczenia terminu do rozpoznania wniosku o zwolnienie z kosztów/ustanowienie pełnomocnika z urzędu – będą kontynuowane w ramach procedowania projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (UD 169). \nZ wymienionych wyżej przyczyn, w szczególności mając na względzie okoliczność, iż projektowane zmiany nie przyczynią się do osiągnięcia zamierzonych celów nowelizacji, do których zaliczono przyspieszenie oraz automatyzację rozpoznawania wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych i wniosków o ustanowienie pełnomocnika z urzędu – W Ministerstwie Sprawiedliwości podjęta została decyzja o rezygnacji z prac na projektem. ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Wycofany","value":"Wycofany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}