Projekt przywraca niezależność Krajowej Radzie Sądownictwa (KRS), dzięki wprowadzeniu nowych, zgodnych z Konstytucją RP, zasad wyboru sędziów do Rady. Nowe przepisy oddają głos w tej sprawie środowisku sędziowskiemu. Realizują również orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), a także Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przyjęte rozwiązania to ważny krok w odbudowie zaufania do polskiego wymiaru sprawiedliwości w kraju i za granicą.

Najważniejsze rozwiązania

• Obecny sposób powoływania członków-sędziów do KRS – ich wybór przez Sejm – sprawia, że Rada nie daje gwarancji niezależności i bezstronności.
• Nowe przepisy odbierają wpływ politykom i oddają głos środowisku sędziowskiemu.
  • Wybór 15 członków-sędziów KRS dokonywany będzie przez sędziów wszystkich szczebli i rodzajów sądów. Wybrany zostanie:
    • 1 sędzia Sądu Najwyższego,
    • 2 sędziów apelacyjnych,
    • 3 sędziów okręgowych,
    • 6 sędziów rejonowych,
    • po 1 osobie z sądów wojskowych, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.
  • Wybory do KRS będą bezpośrednie i tajne, przeprowadzane przez Państwową Komisję Wyborczą.
  • Kandydować będą mogli sędziowie z co najmniej 10-letnim stażem pracy, w tym 5-letnim w sądzie, w którym aktualnie orzekają.
  • Kandydatury mogą zgłaszać odpowiednie grupy sędziów, Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych oraz Krajowa Rada Notarialna.

• PKW zorganizuje wysłuchanie publiczne kandydatów do KRS.
  • Najpierw kandydat zaprezentuje siebie, później uczestnicy wysłuchania będą mogli zadawać pytania.
  • Wysłuchanie będzie nagrywane i transmitowane na żywo.
• Przy KRS powstanie Rada Społeczna, która zapewni otwarty udział organizacji obywatelskich i zawodowych w monitorowaniu oraz przygotowaniu strategii reform w sądownictwie.
  • Rada Społeczna będzie organem doradczym, szczególnie w sprawach dotyczących rozpatrywania i oceny kandydatów na sędziów oraz asesorów.
  • Rada będzie liczyć 10 członków. W jej skład wejdą przedstawiciele:
    • Naczelnej Rady Adwokackiej;
    • Krajowej Rady Radców Prawnych;
    • Krajowej Rady Notarialnej;
    • Krajowej Rady Komorniczej;
    • Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
    • Rzecznika Praw Obywatelskich;
    • Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym;
    • Rady Działalności Pożytku Publicznego.

• Kadencja Rady będzie trwała 4 lata – równolegle do kadencji KRS.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.