W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz niektórych innych ustaw
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD181","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Jednym z aspektów systemowego wsparcia rodzin wychowujących małe dzieci jest ułatwienie rodzicom godzenia obowiązków rodzicielskich z aktywnością zawodową, w szczególności poprzez dążenie do rozwoju systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Wobec tego resort rodziny podejmuje działania mające na celu zarówno zapewnienie wysokiej jakości opieki, jak również promowanie i zwiększenie atrakcyjności zawodu opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym, dziennego opiekuna i niani. W ocenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opieka sprawowana jako następna po rodzicach jest szczególnie ważna i zasługuje na uznanie. Zaangażowanie opiekunów w pracę oraz ich kompetencje są gwarantem jakości sprawowanej opieki nad najmłodszymi dziećmi. Praca opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym oraz opiekuna dziennego jest źródłem wyzwań i radości. Daje możliwość udziału w wychowaniu kolejnych pokoleń Polaków.\nDostrzegając zgłaszane przez ostatnie lata przez instytucje zaangażowane w działalność w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 postulaty dotyczące wzmocnienia roli osób sprawujących opiekę nad najmłodszymi dziećmi, a także biorąc pod uwagę potrzebę podjęcia działań zmierzających do rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, zasadnym jest wdrożenie rozwiązań prawnych, które będą służyły:\n1) podwyższeniu jakości opieki sprawowanej nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych i przez dziennych opiekunów;\n2) wyróżnieniu opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych, dziennych opiekunów oraz niań w trakcie obchodów Dnia Opiekuna Małego Dziecka;\n3) popularyzacji opieki instytucjonalnej nad dzieckiem w wieku do lat 3 oraz wzrostowi jej znaczenia w świadomości społecznej;\n4) podniesieniu prestiżu wykonywania zawodu opiekuna;\n5) docenieniu trudnej pracy opiekunów, którzy wykonują zadania opiekuńcze, wychowawcze i edukacyjne.\nKolejnym zagadnieniem jest również zmiana statusu prawnego dziennego opiekuna, tak aby stał się formą opieki, która będzie chętniej tworzona przez samorządy, w których nie istnieje żadna forma opieki, a tworzenie i prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest nieopłacalne ze względu na sytuację społeczno-kulturowo-gospodarczą.\nWprowadzenie zmian mających ułatwić prowadzenie tej formy opieki, a jednocześnie zagwarantować większe bezpieczeństwo dzieci znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna stają się konieczne. Obowiązujące przepisy umożliwiają prowadzenie dziennych opiekunów w jednej lokalizacji bez limitu ilościowego, co prowadzi do tworzenia quasi- żłobków będących instytucjami kilku dziennych opiekunów, których założenie nie wymaga spełnienia takich \nnorm, jak przy zakładaniu żłobka, czy klubu dziecięcego. Zmiana statusu prawnego dziennego opiekuna ma usprawnić również wypłatę świadczenia „aktywnie w żłobku”, gdyż rodzic obecnie wskazuje dane dziennego opiekuna, pod opieką którego znajduje się dziecko, a nie dane podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna, co jest problematyczne przy rotacji dziennych opiekunów, bądź organizacji zastępstw w sytuacjach, gdy nie mogą oni sprawować opieki nad dziećmi\nz powodu urlopu, zwolnienia lekarskiego lub innych okoliczności.\nRozwój systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w Polsce jest aktualnie jedną z najważniejszych kwestii w sferze polityki rodzinnej. Dzieci, szczególnie te najmłodsze, potrzebują wyjątkowej i wyspecjalizowanej opieki. Dlatego tak ważne jest, aby opiekunowie w żłobkach i klubach dziecięcych, dzienni opiekunowie oraz nianie czuli się docenieni. \nZaangażowanie opiekunów w pracę oraz ich kompetencje są gwarantem jakości sprawowanej opieki nad dziećmi. Konieczność docenienia tej grupy zawodowej chociażby poprzez ustanowienie dnia opiekuna, jako święta, które podwyższy rangę tego zawodu przedstawiana była w postulatach zgłaszanych przez I Ogólnopolskie Stowarzyszenie Publicznych i Niepublicznych Żłobków i Klubów i Dziecięcych w korespondencji z dnia 20 lutego 2023 r. oraz 27 grudnia 2023 r. Postulaty zostały poparte również w wystąpieniu Rzecznika Praw Dziecka z dnia 23 listopada 2023 r.\nZ postulatów środowiska opiekunów jasno wynika konieczność zmiany nastawienia społeczeństwa, w tym rodziców do osób sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 3, co może się stać poprzez ustanowienie ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Wprowadzenie takiej ochrony zwiększy poczucie bezpieczeństwa opiekunów, szczególnie w sytuacjach potencjalnych zagrożeń czy konfliktów z rodzicami, a wśród społeczeństwa zrówna ich status z \nnauczycielami wychowania przedszkolnego. Warto wspomnieć, że w instytucjach opieki mogą być zatrudniane także osoby posiadające kwalifikacje nauczyciela jednakże z przyczyn formalnych nie mogą korzystać z uprawnień, które nauczycielom przysługują w placówkach oświatowych na podstawie Karty nauczyciela. Uprawnieniem tym można objąć jedynie przedstawicieli zatrudnionych w instytucjach publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu\nterytorialnego. Skierowanie tego rozwiązania tylko do pracowników jst jest związane zatem z pełnieniem szczególnej funkcji w ramach sektora publicznego przez opiekunów zatrudnionych w publicznych żłobkach, klubach dziecięcych albo jako dzienny opiekun, którzy z badań ankietowych oraz rejestrowych są bardziej narażeni na potencjalne konflikty z rodzicami chociażby ze względu na większą liczbę dzieci w placówce publicznej niż w prywatnej (np. mediana dla \nżłobków publicznych w gminach miejskich to ok. 87, podczas gdy dla instytucji niepublicznych 25).\nKolejne postulaty tego środowiska to zrównanie ich uprawnień do uprawnień nauczycieli wychowania przedszkolnego, takich jak: dodatkowy urlop, uwzględnienie czasu na inne zadania niż tylko sprawowanie bezpośredniej opieki nad dziećmi (jak chociażby udział w szkoleniach celem podniesienia i uaktualnienia swoich umiejętności i kompetencji), prawo do ulgowych przejazdów publicznymi środkami transportu zbiorowego, a tym samym do uzyskania \nmLegitymacji, która potwierdzałaby te uprawnienia.\nW przypadku ulg dotyczących przejazdów kolejowych proponuje się również zawężenie do opiekunów zatrudnionych przez jednostki samorządu terytorialnego. Ulga ta finansowana byłaby ze środków publicznych i zawężenie jej stosowania do opiekunów zatrudnionych przez samorządy pośrednio wypływałoby na istotny z punktu widzenia rządu sposób rozwoju systemu opieki nad dziećmi wieku do lat 3. Głównym celem ustawodawcy jest zwiększenie liczby miejsc oferowanych przez podmioty publiczne, które są bardziej stabilne, mniej kosztowne dla rodziców i cieszą się większym zaufaniem społeczeństwa niż opieka oferowana przez podmioty niepubliczne. To rozwiązanie ponadto ma bardziej charakter podkreślenia, że ustawodawca docenia tę grupę społeczną, gdyż większość opiekunów korzysta z innego transportu - własnego samochodu czy komunikacji autobusowej (wydaje się, że korzystanie z transportu kolejowego ma charakter raczej incydentalny niż codzienny – mając na uwadze ukształtowanie sieci kolejowej, czy znaczenie większą liczbę instytucji opieki nad małym dzieckiem zlokalizowanych w miastach, gdzie sposobem przemieszczania się jest komunikacja miejska (autobusy, tramwaje, etc.).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Planuje się wdrożenie następujących rozwiązań:\n1) ustanowienie 4 kwietnia „Dniem Opiekuna Małego Dziecka”;\n2) wprowadzenie regulacji, na podstawie których minister właściwy do spraw rodziny, marszałek województwa, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, będą mogli przyznać nagrodę specjalną lub medal osobom sprawującym opiekę w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3;\n3) ustanowienie ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych dla opiekunów w żłobku, klubie dziecięcym i dziennych opiekunów, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne;\n4) wprowadzenie dla opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych oraz dla dziennego opiekuna dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia 2 dni, który będzie wzrastał o 2 dni z każdym przepracowanym okresem wynoszącym 5 lat pracy, aż do osiągnięcia 10 dni;\n5) wprowadzenie obowiązku dla dyrektora żłobka bądź osoby kierującej klubem dziecięcym oraz podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna zwolnienia opiekunów i dziennych opiekunów na 8 godzin w roku od konieczności sprawowania opieki nad dziećmi lub ustalenia dowolnego dnia wolnego (tzw. dnia dyrektorskiego) w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 dla wszystkich opiekunów i dziennych opiekunów jednocześnie, celem odbycia szkoleń podnoszących ich kwalifikacje i kompetencje (ustawodawca pozostawi dobrowolność w wyborze jednego z dwóch ww. obowiązków);\n6) przyznanie opiekunom w żłobkach i klubach dziecięcych oraz dziennym opiekunom, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne, zniżek na ulgowe przejazdy kolejowe w wysokości 33%;\n7) wprowadzenie cyfrowej legitymacji dla opiekunów w żłobku lub klubie dziecięcym i dziennych opiekunów, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne;\n8) wprowadzenie rozwiązań umożliwiających zastępowanie dziennego opiekuna w przypadku, gdy ten przebywa na urlopie lub z innych powodów losowych nie może sprawować opieki nad dziećmi;\n9) wprowadzenie dwóch form organizacyjnych działalności dziennego opiekuna: dzienny opiekun działający na własny rachunek oraz punkt opieki dziennej, w którym opieka jest sprawowana nad maksymalnie 16 dzieci, w tym samym czasie;\n10) wprowadzenie ograniczenia, że w jednym lokalu opieka może być sprawowana przez maksymalnie 2 dziennych opiekunów;\n11) wprowadzenie regulacji stanowiących, że pod opieką dziennego opiekuna może znajdować się do 8 dzieci, jeśli pomaga mu rodzic lub inna osoba posiadające takie kwalifikacje, jak dzienny opiekun (obecnie przepisy przewidują, że pod opieką dziennego opiekuna, co do zasady, może znajdować się do 5 dzieci, a jeśli pomaga mu rodzic – do 8 dzieci);\n12) zmiany przepisów dotyczących zapewnienia wyżywienia w żłobku lub klubie dziecięcym;\n13) rozszerzenie zakresu szkoleń dla opiekunów w żłobku lub klubie dziecięcym oraz dla dziennych opiekunów, tak aby osoby te zdobyły kwalifikacje związane ze standardami jakości opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.\nAd. 1 i 2.\nProjektowane zmiany podyktowane są potrzebą ustanowienia systemu nagradzania i uhonorowywania wykonujących zawód zaufania publicznego, jakim jest zawód opiekuna, dziennego opiekuna i niani. Rola jaką pełnią w wychowaniu małego dziecka, stwarzając im warunki do prawidłowego, bezpiecznego i harmonijnego rozwoju, nierzadko sprowadza się do roli zbliżonej poza domem do roli rodziców.\nUstanowienie dnia 4 kwietnia Dniem Opiekuna Małego Dziecka nie tylko uhonorowywałoby trudy codziennej pracy opiekunów i podniosłoby rangę ich zawodu, ale przede wszystkim stanowić miałoby zachętę do jego podjęcia. W ten sposób codzienny trud Opiekunów Małego Dziecka zostałby doceniony podobnie jak trud Pracownika Socjalnego, który ma swoje święto w dniu 21 listopada. Projektowana ustawa wprowadzi regulacje, na podstawie których minister \nwłaściwy do spraw rodziny, marszałek województwa, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, będą mogli przyznać nagrodę specjalną lub medal osobom sprawującą opiekę w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3; medale te będą miały 3 stopnie w zależności od tego kto je będzie wręczał: złoty przez ministra ds. rodziny, srebrny przez marszałka województwa i brązowy przez wójta/burmistrza/prezydenta miasta. Ponadto, ww. podmioty będą mogły\nprzyznać także nagrodę specjalną za wybitne lub nowatorskie rozwiązania w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.\nAd. 3.\nDzięki takim regulacjom podmioty zatrudniające opiekunów lub dziennych opiekunów będą zobowiązane z urzędu występować w obronie odpowiednio opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym bądź dziennego opiekuna, gdy ustalone dla nich uprawnienia zostaną naruszone.\nPodobna potrzeba występowała w prawie oświatowym. W odpowiedzi na postulaty środowiska oświatowego, które apelowało o wzmocnienie rangi zawodu poprzez zagwarantowanie nauczycielowi podczas wypełniania obowiązków służbowych lub w związku z ich wypełnianiem ochrony, przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (dalej: Kodeks karny) dla funkcjonariuszy publicznych, wprowadzono przepis do Karty Nauczyciela ustawą z dnia \n11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela) nauczyciel podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.\nZ ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych korzystają nauczyciele podlegający przepisom Karty Nauczyciela, tj. nauczyciele zatrudnieni m. in. w przedszkolach, szkołach i placówkach publicznych (również prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego) oraz przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach i szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Nauczyciel nie jest funkcjonariuszem publicznym w znaczeniu ustawowym, a tylko korzysta z ochrony tak jak funkcjonariusz publiczny. Przepisy Kodeksu karnego stanowiące o przestępstwach skierowanych przeciwko funkcjonariuszom mają do nauczycieli bezpośrednie zastosowanie.\nZgodnie z art. 222-226 Kodeksu karnego, które znajdują się w rozdziale XXIX zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego”, zawarte są przepisy zapewniające funkcjonariuszom publicznym ochronę podczas lub w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych.\nWskazane przestępstwa, popełnione na szkodę nauczyciela jako osoby, która korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, są ścigane z oskarżenia publicznego.\nNa podstawie art. 63 ust. 2 Karty Nauczyciela obowiązkiem dyrektora i organu prowadzącego jest to, że organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są zobowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla niego uprawnienia zostaną naruszone. Podobne rozwiązania proponuje się wprowadzić dla opiekunów świadczących opiekę nad najmłodszymi dziećmi.\nAd. 4.\nPropozycja wprowadzenia dla opiekunów dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia 2 dni, który będzie wzrastał o 2 dni z każdym przepracowanym okresem wynoszącym 5 lat pracy, aż do osiągnięcia 10 dni ma na celu podkreślenie, że ustawodawca dostrzega jak trudną i wymagającą pracę wykonują.\nNauczycielom zatrudnionym w szkołach, w których nie są przewidziane ferie szkolne, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów (art. 64 Karty Nauczyciela). Zatem wprowadzenie dodatkowego urlopu, miałoby na celu choć częściowe zrównanie praw opiekunów do nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach i szkołach, gdzie pracownicy oświaty mają dodatkowe dni urlopu w okresie ferii, a także dodatkowe uprawnienia do urlopów zdrowotnych.\nAd. 5.\nPropozycja wprowadzenia obowiązkowego oddelegowania pracownika w ciągu roku na 8 godzin lub ustalenia dowolnego dnia wolnego (tzw. dnia dyrektorskiego) w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 dla wszystkich opiekunów i dziennych opiekunów jednocześnie, celem odbycia szkoleń podnoszących ich kwalifikacje i kompetencje wynika z konieczności zapewnienia opiekunom czasu na rozwój. Celem rządu jest wprowadzenie wysokich standardów sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, co wiąże się z koniecznością uzupełniania i poszerzania wiedzy przez osoby sprawujące opiekę nad dziećmi. Ponadto należy zauważyć, że nauczycielowi zatrudnionemu w przedszkolu w pełnym wymiarze zajęć przysługuje urlop płatny dla dalszego kształcenia się oraz inne ulgi i świadczenia związane z tym kształceniem; nauczyciel może otrzymać urlop płatny lub bezpłatny dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych, a bezpłatny z innych ważnych przyczyn (art. 68 Karty Nauczyciela). Wprowadzenie zatem takiego obowiązku dla dyrektora żłobka bądź osoby kierującej klubem dziecięcym oraz podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna ma wprowadzić rozwiązanie choć częściowo podobne do tego jakie obowiązuje w przedszkolach.\nAd. 6 i 7.\nJak wspomniano wyżej, chcąc zapewnić faktyczne zrównanie uprawnień ww. grupy zawodowej z uprawnieniami nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach i szkołach, pod uwagę brane jest przyznanie jej m.in. ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, co normuje ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2023 r. poz.1570, z późn. zm). Ulga ta miałaby zastosowanie do pracowników samorządowych instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Wprowadzenie ww. ulgi miałoby być tożsame z uprawnieniami do jakich mają prawo nauczyciele przedszkolni, tj. zniżek w wysokości 33% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych.\nAd. 8.\nProponuje się wprowadzenie rozwiązań umożliwiających zastępowanie dziennego opiekuna w przypadku, gdy ten przebywa na urlopie lub z innych powodów losowych nie może sprawować opieki nad dziećmi. Rozwiązania te zakładają, że w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dziećmi przez dziennego opiekuna, w szczególności związanego z jego wypoczynkiem, opieka nad dziećmi może być sprawowana w tym samym lokalu przez innego dziennego opiekuna. Zapewnienie dzieciom opieki odbywać się ma na podstawie umowy zawieranej pomiędzy dziennym opiekunem prowadzącym działalność na własny rachunek, a innym dziennym opiekunem lub z podmiotem zatrudniającym dziennego opiekuna. O umowie tej oraz o warunkach z niej wynikających dzienny opiekun zawiadamiać będzie rodziców dzieci, nad którymi sprawuje opiekę. Ponadto przewiduje się, że dzienny opiekun będzie zobowiązany poinformować rodziców dzieci, nad którymi sprawuje opiekę, o terminie czasowego niesprawowania opieki w związku z wypoczynkiem, nie później niż 30 dni przed \njego planowanym rozpoczęciem.\nAd. 9.\nWprowadzenie punktu opieki dziennej jako nowej formy opieki może przysłużyć się lepszemu zrozumieniu przez przedsiębiorców, gminy i rodziców (konsumentów) projektowanej zmiany. Jako że dzienny opiekun ma nie być już jednoosobową instytucją opieki (z wyjątkiem osoby działającej na własny rachunek i w swoim własnym imieniu), a stać się ma instytucją opieki niezależnie od osoby, która świadczy opiekę w danej lokalizacji, zasadnym wydaje się\nutworzenie formy punktu opieki dziennej (ta nazwa funkcjonuje już w użyciu potocznym i marketingowym). Punkt opieki dziennej swoim charakterem bezosobowym będzie zbliżony bardziej do żłobków i klubów dziecięcych niż do dziennego opiekuna w dzisiejszym rozumieniu w kontekście wpisu do rejestru.\nW związku z powyższym, konsekwencją propozycji będzie stworzenie dwóch wykazów:\n1) wykaz dziennych opiekunów prowadzących działalność opiekuńczą jako dzienni opiekunowie we własnym imieniu i na własny rachunek,\n2) wykaz punktów dziennej opieki, w którym będą wykazani zatrudnieni dzienni opiekunowie.\nAby umożliwić organom gminy nadzór nad działalnością punktów opieki dziennej proponuje się by w informacjach o punkcie były uwzględnione imiona i nazwiska osób pełniących funkcje dziennych opiekunów lub zastępujących dziennych opiekunów w ramach punktu. Zapewni to transparentność działalności opiekuńczej w ramach punktu (chodzi szczególnie o limity dziennych opiekunów w jednej lokalizacji). Proponowana zmiana pozwoli podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność w postaci punktu opieki dziennej występować w obrocie gospodarczym jako jedna forma opieki, a nie poszczególny dzienny opiekun, który może się zmieniać. Docelowo ma to ułatwić udział w Programach Aktywny Maluch 2022-2022 oraz Programie Aktywny Rodzic, a także ułatwić kontakt rodzicom z podmiotem zatrudniającym dziennych opiekunów.\nAd. 10 i 11.\nObecnie dzienny opiekun może sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku, gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad pięciorgiem dzieci - za zgodą rodziców oraz pod warunkiem, że pomaga mu jeden z rodziców. Proponuje się rozwiązanie, które urealni ten przepis poprzez wskazanie, że maksymalna liczba dzieci objętych opieką może wystąpić, jeżeli dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi wspólnie z osobą wspomagającą dziennego opiekuna - rodzicem lub drugą osobą posiadają kwalifikacje dziennego opiekuna. Jednocześnie proponuje się wprowadzić zmiany w przepisach dotyczących lokalu, w którym sprawowana jest opieka nad dziećmi, tak aby w jednym lokalu nie mogło być więcej niż dwóch dziennych opiekunów. W jednym lokalu opieka będzie mogła dotyczyć maksymalnie 16 dzieci. Jeśli istnieją instytucje gdzie ww. limit jest wyższy, będą musiały przekształcić się w żłobek lub klub dziecięcy do 31 grudnia 2025 r., a tym samym spełnić wszystkie normy lokalowo-sanitarne określone w aktach wykonawczych do ustawy. Ma to na celu przede wszystkim zagwarantowanie bezpieczeństwa dzieci w zakresie prowadzenia ewentualnej ewakuacji. Ponadto, wprowadzenie ww. ograniczeń ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której nadużywane były dotychczasowe przepisy i tworzone były quasi- żłobki złożone z samych dziennych opiekunów bez konieczności spełnienia odpowiednich norm, określonych prawem.\nAd. 12.\nZgodnie z aktualnym brzmieniem omawianego przepisu żłobek i klub dziecięcy zapewniają przebywającym w nim dzieciom wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikającymi z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej, opracowywanych przez Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w Warszawie. Normy żywienia dla populacji Polski przez wiele lat były opracowywane przez ekspertów Instytutu Żywności i \nŻywienia (IŻŻ). Po włączeniu Instytutu Żywności i Żywienia do struktur Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH) w dniu 1 lutego 2020 r., prace nad normami były kontynuowane przez ekspertów dawnego IŻŻ w nowej jednostce organizacyjnej. Wydawcą zaktualizowanych norm jest NIZP-PZH. Proponuje się, aby w ramach rozporządzenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia zostały określone grupy produktów zalecane do spożywania przez dzieci w wieku do lat 3, co ma ułatwić instytucjom opieki dobór zdrowych artykułów spożywczych, pozbawionych nadmiaru cukru lub produktów wysoko przetworzonych. Ponadto, w ramach zmian proponuje się uściślenie, że wysokość opłat za wyżywienie ustala dyrektor żłobka lub klubu dziecięcego w porozumieniu z podmiotem prowadzącym ww. instytucje. Podobne rozwiązanie funkcjonuje w przedszkolach na podstawie art.106 ustawy Prawo oświatowe.\nAd.13.\nW związku z tym, że minister właściwy do spraw rodziny określa, w drodze rozporządzenia, niezbędne i fakultatywne standardy sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, proponuje się o ten aspekt rozszerzyć program szkoleń, które osoby przed zatrudnieniem na stanowisku opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym albo jako dzienny opiekun odbywają celem zdobycia kwalifikacji uprawniających do wykonywania pracy w instytucjach opieki. W związku z tym szkolenia określone w art. 16 ust. 2 i 3 oraz w art. 39 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 2 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2024 r. poz. 338, z późn. zm.) zostaną rozszerzone o dodatkowe 30-godzin, celem przygotowania kadry na wdrożenie standardów, zwłaszcza w kontekście opracowywania planu opiekuńczo\u0002wychowawczo-opiekuńczego oraz współpracy z rodzicami.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Aleksandra Gajewska Sekretarz Stanu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD181
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Jednym z aspektów systemowego wsparcia rodzin wychowujących małe dzieci jest ułatwienie rodzicom godzenia obowiązków rodzicielskich z aktywnością zawodową, w szczególności poprzez dążenie do rozwoju systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Wobec tego resort rodziny podejmuje działania mające na celu zarówno zapewnienie wysokiej jakości opieki, jak również promowanie i zwiększenie atrakcyjności zawodu opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym, dziennego opiekuna i niani. W ocenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opieka sprawowana jako następna po rodzicach jest szczególnie ważna i zasługuje na uznanie. Zaangażowanie opiekunów w pracę oraz ich kompetencje są gwarantem jakości sprawowanej opieki nad najmłodszymi dziećmi. Praca opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym oraz opiekuna dziennego jest źródłem wyzwań i radości. Daje możliwość udziału w wychowaniu kolejnych pokoleń Polaków. Dostrzegając zgłaszane przez ostatnie lata przez instytucje zaangażowane w działalność w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 postulaty dotyczące wzmocnienia roli osób sprawujących opiekę nad najmłodszymi dziećmi, a także biorąc pod uwagę potrzebę podjęcia działań zmierzających do rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, zasadnym jest wdrożenie rozwiązań prawnych, które będą służyły: 1) podwyższeniu jakości opieki sprawowanej nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych i przez dziennych opiekunów; 2) wyróżnieniu opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych, dziennych opiekunów oraz niań w trakcie obchodów Dnia Opiekuna Małego Dziecka; 3) popularyzacji opieki instytucjonalnej nad dzieckiem w wieku do lat 3 oraz wzrostowi jej znaczenia w świadomości społecznej; 4) podniesieniu prestiżu wykonywania zawodu opiekuna; 5) docenieniu trudnej pracy opiekunów, którzy wykonują zadania opiekuńcze, wychowawcze i edukacyjne. Kolejnym zagadnieniem jest również zmiana statusu prawnego dziennego opiekuna, tak aby stał się formą opieki, która będzie chętniej tworzona przez samorządy, w których nie istnieje żadna forma opieki, a tworzenie i prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest nieopłacalne ze względu na sytuację społeczno-kulturowo-gospodarczą. Wprowadzenie zmian mających ułatwić prowadzenie tej formy opieki, a jednocześnie zagwarantować większe bezpieczeństwo dzieci znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna stają się konieczne. Obowiązujące przepisy umożliwiają prowadzenie dziennych opiekunów w jednej lokalizacji bez limitu ilościowego, co prowadzi do tworzenia quasi- żłobków będących instytucjami kilku dziennych opiekunów, których założenie nie wymaga spełnienia takich norm, jak przy zakładaniu żłobka, czy klubu dziecięcego. Zmiana statusu prawnego dziennego opiekuna ma usprawnić również wypłatę świadczenia „aktywnie w żłobku”, gdyż rodzic obecnie wskazuje dane dziennego opiekuna, pod opieką którego znajduje się dziecko, a nie dane podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna, co jest problematyczne przy rotacji dziennych opiekunów, bądź organizacji zastępstw w sytuacjach, gdy nie mogą oni sprawować opieki nad dziećmi z powodu urlopu, zwolnienia lekarskiego lub innych okoliczności. Rozwój systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w Polsce jest aktualnie jedną z najważniejszych kwestii w sferze polityki rodzinnej. Dzieci, szczególnie te najmłodsze, potrzebują wyjątkowej i wyspecjalizowanej opieki. Dlatego tak ważne jest, aby opiekunowie w żłobkach i klubach dziecięcych, dzienni opiekunowie oraz nianie czuli się docenieni. Zaangażowanie opiekunów w pracę oraz ich kompetencje są gwarantem jakości sprawowanej opieki nad dziećmi. Konieczność docenienia tej grupy zawodowej chociażby poprzez ustanowienie dnia opiekuna, jako święta, które podwyższy rangę tego zawodu przedstawiana była w postulatach zgłaszanych przez I Ogólnopolskie Stowarzyszenie Publicznych i Niepublicznych Żłobków i Klubów i Dziecięcych w korespondencji z dnia 20 lutego 2023 r. oraz 27 grudnia 2023 r. Postulaty zostały poparte również w wystąpieniu Rzecznika Praw Dziecka z dnia 23 listopada 2023 r. Z postulatów środowiska opiekunów jasno wynika konieczność zmiany nastawienia społeczeństwa, w tym rodziców do osób sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 3, co może się stać poprzez ustanowienie ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Wprowadzenie takiej ochrony zwiększy poczucie bezpieczeństwa opiekunów, szczególnie w sytuacjach potencjalnych zagrożeń czy konfliktów z rodzicami, a wśród społeczeństwa zrówna ich status z nauczycielami wychowania przedszkolnego. Warto wspomnieć, że w instytucjach opieki mogą być zatrudniane także osoby posiadające kwalifikacje nauczyciela jednakże z przyczyn formalnych nie mogą korzystać z uprawnień, które nauczycielom przysługują w placówkach oświatowych na podstawie Karty nauczyciela. Uprawnieniem tym można objąć jedynie przedstawicieli zatrudnionych w instytucjach publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Skierowanie tego rozwiązania tylko do pracowników jst jest związane zatem z pełnieniem szczególnej funkcji w ramach sektora publicznego przez opiekunów zatrudnionych w publicznych żłobkach, klubach dziecięcych albo jako dzienny opiekun, którzy z badań ankietowych oraz rejestrowych są bardziej narażeni na potencjalne konflikty z rodzicami chociażby ze względu na większą liczbę dzieci w placówce publicznej niż w prywatnej (np. mediana dla żłobków publicznych w gminach miejskich to ok. 87, podczas gdy dla instytucji niepublicznych 25). Kolejne postulaty tego środowiska to zrównanie ich uprawnień do uprawnień nauczycieli wychowania przedszkolnego, takich jak: dodatkowy urlop, uwzględnienie czasu na inne zadania niż tylko sprawowanie bezpośredniej opieki nad dziećmi (jak chociażby udział w szkoleniach celem podniesienia i uaktualnienia swoich umiejętności i kompetencji), prawo do ulgowych przejazdów publicznymi środkami transportu zbiorowego, a tym samym do uzyskania mLegitymacji, która potwierdzałaby te uprawnienia. W przypadku ulg dotyczących przejazdów kolejowych proponuje się również zawężenie do opiekunów zatrudnionych przez jednostki samorządu terytorialnego. Ulga ta finansowana byłaby ze środków publicznych i zawężenie jej stosowania do opiekunów zatrudnionych przez samorządy pośrednio wypływałoby na istotny z punktu widzenia rządu sposób rozwoju systemu opieki nad dziećmi wieku do lat 3. Głównym celem ustawodawcy jest zwiększenie liczby miejsc oferowanych przez podmioty publiczne, które są bardziej stabilne, mniej kosztowne dla rodziców i cieszą się większym zaufaniem społeczeństwa niż opieka oferowana przez podmioty niepubliczne. To rozwiązanie ponadto ma bardziej charakter podkreślenia, że ustawodawca docenia tę grupę społeczną, gdyż większość opiekunów korzysta z innego transportu - własnego samochodu czy komunikacji autobusowej (wydaje się, że korzystanie z transportu kolejowego ma charakter raczej incydentalny niż codzienny – mając na uwadze ukształtowanie sieci kolejowej, czy znaczenie większą liczbę instytucji opieki nad małym dzieckiem zlokalizowanych w miastach, gdzie sposobem przemieszczania się jest komunikacja miejska (autobusy, tramwaje, etc.).
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Planuje się wdrożenie następujących rozwiązań: 1) ustanowienie 4 kwietnia „Dniem Opiekuna Małego Dziecka”; 2) wprowadzenie regulacji, na podstawie których minister właściwy do spraw rodziny, marszałek województwa, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, będą mogli przyznać nagrodę specjalną lub medal osobom sprawującym opiekę w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3; 3) ustanowienie ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych dla opiekunów w żłobku, klubie dziecięcym i dziennych opiekunów, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne; 4) wprowadzenie dla opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych oraz dla dziennego opiekuna dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia 2 dni, który będzie wzrastał o 2 dni z każdym przepracowanym okresem wynoszącym 5 lat pracy, aż do osiągnięcia 10 dni; 5) wprowadzenie obowiązku dla dyrektora żłobka bądź osoby kierującej klubem dziecięcym oraz podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna zwolnienia opiekunów i dziennych opiekunów na 8 godzin w roku od konieczności sprawowania opieki nad dziećmi lub ustalenia dowolnego dnia wolnego (tzw. dnia dyrektorskiego) w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 dla wszystkich opiekunów i dziennych opiekunów jednocześnie, celem odbycia szkoleń podnoszących ich kwalifikacje i kompetencje (ustawodawca pozostawi dobrowolność w wyborze jednego z dwóch ww. obowiązków); 6) przyznanie opiekunom w żłobkach i klubach dziecięcych oraz dziennym opiekunom, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne, zniżek na ulgowe przejazdy kolejowe w wysokości 33%; 7) wprowadzenie cyfrowej legitymacji dla opiekunów w żłobku lub klubie dziecięcym i dziennych opiekunów, którzy są zatrudnieni przez jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne; 8) wprowadzenie rozwiązań umożliwiających zastępowanie dziennego opiekuna w przypadku, gdy ten przebywa na urlopie lub z innych powodów losowych nie może sprawować opieki nad dziećmi; 9) wprowadzenie dwóch form organizacyjnych działalności dziennego opiekuna: dzienny opiekun działający na własny rachunek oraz punkt opieki dziennej, w którym opieka jest sprawowana nad maksymalnie 16 dzieci, w tym samym czasie; 10) wprowadzenie ograniczenia, że w jednym lokalu opieka może być sprawowana przez maksymalnie 2 dziennych opiekunów; 11) wprowadzenie regulacji stanowiących, że pod opieką dziennego opiekuna może znajdować się do 8 dzieci, jeśli pomaga mu rodzic lub inna osoba posiadające takie kwalifikacje, jak dzienny opiekun (obecnie przepisy przewidują, że pod opieką dziennego opiekuna, co do zasady, może znajdować się do 5 dzieci, a jeśli pomaga mu rodzic – do 8 dzieci); 12) zmiany przepisów dotyczących zapewnienia wyżywienia w żłobku lub klubie dziecięcym; 13) rozszerzenie zakresu szkoleń dla opiekunów w żłobku lub klubie dziecięcym oraz dla dziennych opiekunów, tak aby osoby te zdobyły kwalifikacje związane ze standardami jakości opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Ad. 1 i 2. Projektowane zmiany podyktowane są potrzebą ustanowienia systemu nagradzania i uhonorowywania wykonujących zawód zaufania publicznego, jakim jest zawód opiekuna, dziennego opiekuna i niani. Rola jaką pełnią w wychowaniu małego dziecka, stwarzając im warunki do prawidłowego, bezpiecznego i harmonijnego rozwoju, nierzadko sprowadza się do roli zbliżonej poza domem do roli rodziców. Ustanowienie dnia 4 kwietnia Dniem Opiekuna Małego Dziecka nie tylko uhonorowywałoby trudy codziennej pracy opiekunów i podniosłoby rangę ich zawodu, ale przede wszystkim stanowić miałoby zachętę do jego podjęcia. W ten sposób codzienny trud Opiekunów Małego Dziecka zostałby doceniony podobnie jak trud Pracownika Socjalnego, który ma swoje święto w dniu 21 listopada. Projektowana ustawa wprowadzi regulacje, na podstawie których minister właściwy do spraw rodziny, marszałek województwa, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, będą mogli przyznać nagrodę specjalną lub medal osobom sprawującą opiekę w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3; medale te będą miały 3 stopnie w zależności od tego kto je będzie wręczał: złoty przez ministra ds. rodziny, srebrny przez marszałka województwa i brązowy przez wójta/burmistrza/prezydenta miasta. Ponadto, ww. podmioty będą mogły przyznać także nagrodę specjalną za wybitne lub nowatorskie rozwiązania w zakresie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Ad. 3. Dzięki takim regulacjom podmioty zatrudniające opiekunów lub dziennych opiekunów będą zobowiązane z urzędu występować w obronie odpowiednio opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym bądź dziennego opiekuna, gdy ustalone dla nich uprawnienia zostaną naruszone. Podobna potrzeba występowała w prawie oświatowym. W odpowiedzi na postulaty środowiska oświatowego, które apelowało o wzmocnienie rangi zawodu poprzez zagwarantowanie nauczycielowi podczas wypełniania obowiązków służbowych lub w związku z ich wypełnianiem ochrony, przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (dalej: Kodeks karny) dla funkcjonariuszy publicznych, wprowadzono przepis do Karty Nauczyciela ustawą z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela) nauczyciel podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych korzystają nauczyciele podlegający przepisom Karty Nauczyciela, tj. nauczyciele zatrudnieni m. in. w przedszkolach, szkołach i placówkach publicznych (również prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego) oraz przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach i szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. Nauczyciel nie jest funkcjonariuszem publicznym w znaczeniu ustawowym, a tylko korzysta z ochrony tak jak funkcjonariusz publiczny. Przepisy Kodeksu karnego stanowiące o przestępstwach skierowanych przeciwko funkcjonariuszom mają do nauczycieli bezpośrednie zastosowanie. Zgodnie z art. 222-226 Kodeksu karnego, które znajdują się w rozdziale XXIX zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego”, zawarte są przepisy zapewniające funkcjonariuszom publicznym ochronę podczas lub w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych. Wskazane przestępstwa, popełnione na szkodę nauczyciela jako osoby, która korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, są ścigane z oskarżenia publicznego. Na podstawie art. 63 ust. 2 Karty Nauczyciela obowiązkiem dyrektora i organu prowadzącego jest to, że organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są zobowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla niego uprawnienia zostaną naruszone. Podobne rozwiązania proponuje się wprowadzić dla opiekunów świadczących opiekę nad najmłodszymi dziećmi. Ad. 4. Propozycja wprowadzenia dla opiekunów dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia 2 dni, który będzie wzrastał o 2 dni z każdym przepracowanym okresem wynoszącym 5 lat pracy, aż do osiągnięcia 10 dni ma na celu podkreślenie, że ustawodawca dostrzega jak trudną i wymagającą pracę wykonują. Nauczycielom zatrudnionym w szkołach, w których nie są przewidziane ferie szkolne, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów (art. 64 Karty Nauczyciela). Zatem wprowadzenie dodatkowego urlopu, miałoby na celu choć częściowe zrównanie praw opiekunów do nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach i szkołach, gdzie pracownicy oświaty mają dodatkowe dni urlopu w okresie ferii, a także dodatkowe uprawnienia do urlopów zdrowotnych. Ad. 5. Propozycja wprowadzenia obowiązkowego oddelegowania pracownika w ciągu roku na 8 godzin lub ustalenia dowolnego dnia wolnego (tzw. dnia dyrektorskiego) w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 dla wszystkich opiekunów i dziennych opiekunów jednocześnie, celem odbycia szkoleń podnoszących ich kwalifikacje i kompetencje wynika z konieczności zapewnienia opiekunom czasu na rozwój. Celem rządu jest wprowadzenie wysokich standardów sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, co wiąże się z koniecznością uzupełniania i poszerzania wiedzy przez osoby sprawujące opiekę nad dziećmi. Ponadto należy zauważyć, że nauczycielowi zatrudnionemu w przedszkolu w pełnym wymiarze zajęć przysługuje urlop płatny dla dalszego kształcenia się oraz inne ulgi i świadczenia związane z tym kształceniem; nauczyciel może otrzymać urlop płatny lub bezpłatny dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych, a bezpłatny z innych ważnych przyczyn (art. 68 Karty Nauczyciela). Wprowadzenie zatem takiego obowiązku dla dyrektora żłobka bądź osoby kierującej klubem dziecięcym oraz podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna ma wprowadzić rozwiązanie choć częściowo podobne do tego jakie obowiązuje w przedszkolach. Ad. 6 i 7. Jak wspomniano wyżej, chcąc zapewnić faktyczne zrównanie uprawnień ww. grupy zawodowej z uprawnieniami nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach i szkołach, pod uwagę brane jest przyznanie jej m.in. ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, co normuje ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2023 r. poz.1570, z późn. zm). Ulga ta miałaby zastosowanie do pracowników samorządowych instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Wprowadzenie ww. ulgi miałoby być tożsame z uprawnieniami do jakich mają prawo nauczyciele przedszkolni, tj. zniżek w wysokości 33% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych. Ad. 8. Proponuje się wprowadzenie rozwiązań umożliwiających zastępowanie dziennego opiekuna w przypadku, gdy ten przebywa na urlopie lub z innych powodów losowych nie może sprawować opieki nad dziećmi. Rozwiązania te zakładają, że w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dziećmi przez dziennego opiekuna, w szczególności związanego z jego wypoczynkiem, opieka nad dziećmi może być sprawowana w tym samym lokalu przez innego dziennego opiekuna. Zapewnienie dzieciom opieki odbywać się ma na podstawie umowy zawieranej pomiędzy dziennym opiekunem prowadzącym działalność na własny rachunek, a innym dziennym opiekunem lub z podmiotem zatrudniającym dziennego opiekuna. O umowie tej oraz o warunkach z niej wynikających dzienny opiekun zawiadamiać będzie rodziców dzieci, nad którymi sprawuje opiekę. Ponadto przewiduje się, że dzienny opiekun będzie zobowiązany poinformować rodziców dzieci, nad którymi sprawuje opiekę, o terminie czasowego niesprawowania opieki w związku z wypoczynkiem, nie później niż 30 dni przed jego planowanym rozpoczęciem. Ad. 9. Wprowadzenie punktu opieki dziennej jako nowej formy opieki może przysłużyć się lepszemu zrozumieniu przez przedsiębiorców, gminy i rodziców (konsumentów) projektowanej zmiany. Jako że dzienny opiekun ma nie być już jednoosobową instytucją opieki (z wyjątkiem osoby działającej na własny rachunek i w swoim własnym imieniu), a stać się ma instytucją opieki niezależnie od osoby, która świadczy opiekę w danej lokalizacji, zasadnym wydaje się utworzenie formy punktu opieki dziennej (ta nazwa funkcjonuje już w użyciu potocznym i marketingowym). Punkt opieki dziennej swoim charakterem bezosobowym będzie zbliżony bardziej do żłobków i klubów dziecięcych niż do dziennego opiekuna w dzisiejszym rozumieniu w kontekście wpisu do rejestru. W związku z powyższym, konsekwencją propozycji będzie stworzenie dwóch wykazów: 1) wykaz dziennych opiekunów prowadzących działalność opiekuńczą jako dzienni opiekunowie we własnym imieniu i na własny rachunek, 2) wykaz punktów dziennej opieki, w którym będą wykazani zatrudnieni dzienni opiekunowie. Aby umożliwić organom gminy nadzór nad działalnością punktów opieki dziennej proponuje się by w informacjach o punkcie były uwzględnione imiona i nazwiska osób pełniących funkcje dziennych opiekunów lub zastępujących dziennych opiekunów w ramach punktu. Zapewni to transparentność działalności opiekuńczej w ramach punktu (chodzi szczególnie o limity dziennych opiekunów w jednej lokalizacji). Proponowana zmiana pozwoli podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność w postaci punktu opieki dziennej występować w obrocie gospodarczym jako jedna forma opieki, a nie poszczególny dzienny opiekun, który może się zmieniać. Docelowo ma to ułatwić udział w Programach Aktywny Maluch 2022-2022 oraz Programie Aktywny Rodzic, a także ułatwić kontakt rodzicom z podmiotem zatrudniającym dziennych opiekunów. Ad. 10 i 11. Obecnie dzienny opiekun może sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku, gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad pięciorgiem dzieci - za zgodą rodziców oraz pod warunkiem, że pomaga mu jeden z rodziców. Proponuje się rozwiązanie, które urealni ten przepis poprzez wskazanie, że maksymalna liczba dzieci objętych opieką może wystąpić, jeżeli dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi wspólnie z osobą wspomagającą dziennego opiekuna - rodzicem lub drugą osobą posiadają kwalifikacje dziennego opiekuna. Jednocześnie proponuje się wprowadzić zmiany w przepisach dotyczących lokalu, w którym sprawowana jest opieka nad dziećmi, tak aby w jednym lokalu nie mogło być więcej niż dwóch dziennych opiekunów. W jednym lokalu opieka będzie mogła dotyczyć maksymalnie 16 dzieci. Jeśli istnieją instytucje gdzie ww. limit jest wyższy, będą musiały przekształcić się w żłobek lub klub dziecięcy do 31 grudnia 2025 r., a tym samym spełnić wszystkie normy lokalowo-sanitarne określone w aktach wykonawczych do ustawy. Ma to na celu przede wszystkim zagwarantowanie bezpieczeństwa dzieci w zakresie prowadzenia ewentualnej ewakuacji. Ponadto, wprowadzenie ww. ograniczeń ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której nadużywane były dotychczasowe przepisy i tworzone były quasi- żłobki złożone z samych dziennych opiekunów bez konieczności spełnienia odpowiednich norm, określonych prawem. Ad. 12. Zgodnie z aktualnym brzmieniem omawianego przepisu żłobek i klub dziecięcy zapewniają przebywającym w nim dzieciom wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikającymi z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej, opracowywanych przez Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w Warszawie. Normy żywienia dla populacji Polski przez wiele lat były opracowywane przez ekspertów Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ). Po włączeniu Instytutu Żywności i Żywienia do struktur Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH) w dniu 1 lutego 2020 r., prace nad normami były kontynuowane przez ekspertów dawnego IŻŻ w nowej jednostce organizacyjnej. Wydawcą zaktualizowanych norm jest NIZP-PZH. Proponuje się, aby w ramach rozporządzenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia zostały określone grupy produktów zalecane do spożywania przez dzieci w wieku do lat 3, co ma ułatwić instytucjom opieki dobór zdrowych artykułów spożywczych, pozbawionych nadmiaru cukru lub produktów wysoko przetworzonych. Ponadto, w ramach zmian proponuje się uściślenie, że wysokość opłat za wyżywienie ustala dyrektor żłobka lub klubu dziecięcego w porozumieniu z podmiotem prowadzącym ww. instytucje. Podobne rozwiązanie funkcjonuje w przedszkolach na podstawie art.106 ustawy Prawo oświatowe. Ad.13. W związku z tym, że minister właściwy do spraw rodziny określa, w drodze rozporządzenia, niezbędne i fakultatywne standardy sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, proponuje się o ten aspekt rozszerzyć program szkoleń, które osoby przed zatrudnieniem na stanowisku opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym albo jako dzienny opiekun odbywają celem zdobycia kwalifikacji uprawniających do wykonywania pracy w instytucjach opieki. W związku z tym szkolenia określone w art. 16 ust. 2 i 3 oraz w art. 39 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 2 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2024 r. poz. 338, z późn. zm.) zostaną rozszerzone o dodatkowe 30-godzin, celem przygotowania kadry na wdrożenie standardów, zwłaszcza w kontekście opracowywania planu opiekuńczowychowawczo-opiekuńczego oraz współpracy z rodzicami.