Rząd chce zwiększyć ochronę i upowszechniać wiedzę o zbiorach o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego, które znajdują się poza granicami Polski. Będzie to możliwe m.in. poprzez stworzenie nowoczesnych i otwartych instytucji kultury, które zajmą się ochroną, zabezpieczeniem i konserwacją zbiorów. W pierwszej kolejności systemową pomocą objęte zostaną dwa bezcenne dla polskiego dziedzictwa kulturowego zbiory, znajdujące się w Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz Muzeum Polskim w Rapperswilu, w Szwajcarii. Na ten cel rząd będzie przeznaczał rocznie ok. 30 mln zł.

 

W wyniku m.in. okresu zaborów i obu wojen światowych, znaczna część polskiego dziedzictwa kulturowego powstała lub znalazła się poza granicami Polski. Znamienici przedstawiciele polskiej emigracji otoczyli ją opieką, tworząc szereg organizacji, z których cześć zachowało ciągłość istnienia. Niestety, instytucje te stanęły w ostatnich latach wobec zagrożenia utratą źródeł finansowania, siedziby czy niemożności sprawowania należytej opieki nad powierzonym dziedzictwem.

Najważniejsze rozwiązania

• Rząd chce utrzymać ciągłość istnienia instytucji emigracyjnych, które posiadają zbiory istotne dla polskiego dziedzictwa narodowego. Chodzi także o  skuteczną ochronę przed degradacją zebranych dzieł i ich rozproszeniem, a także stworzenie nowoczesnych narzędzi do ich ochrony i upowszechniania.
• W tym celu, instytucje kultury, utworzone przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego, będą mogły realizować zadania przy pomocy jednostek, które mają siedzibę i prowadzą działalność kulturalną poza granicami Polski.
  - Instytucje będą tworzyć ekspozycje dla zwiedzających z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Przełoży się to na wzrost zainteresowania polskim dziedzictwem oraz efektywną promocję kultury polskiej na świecie.
• W pierwszej kolejności wsparciem i ochroną objęte zostaną dwa bezcenne zbiory dla polskiego dziedzictwa kulturowego, znajdujące się w Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz Muzeum Polskim w Rapperswilu, w Szwajcarii.
  - W zbiorach biblioteki w Paryżu znajdują się m.in. rękopisy Adama Mickiewicza, cenne pamiątki związane z Fryderykiem Chopinem czy pierwsze wydania „O obrotach ciał niebieskich” Mikołaja Kopernika.
  - O wyjątkowym znaczeniu Muzeum Polskiego w Rapperswilu świadczą natomiast cenne zbiory sztuki (m.in. Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta czy Leona Wyczółkowskiego), bogata kolekcja starodruków oraz archiwum, które dokumentuje polską obecność w Szwajcarii i historię polskiej emigracji.
  - Na wsparcie instytucji rząd będzie przeznaczał roczne ok. 30 mln zł.

 

Nowe przepisy mają wejść w życie 7 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.