W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD296","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Przeciwdziałanie przemocy domowej na wszystkich jej płaszczyznach i w różnym zakresie jest powinnością wielu podmiotów, począwszy od organów władzy publicznej, poprzez wyspecjalizowane instytucje i organizacje utworzone w celu jej zwalczania, na indywidualnych obywatelach kończąc. Niezależnie od woli współpracy pomiędzy instytucjami czy osobami prywatnymi warunkiem koniecznym skutecznego przeciwdziałania przemocy domowej jest przyjęcie odpowiednich regulacji prawnych, a także efektywna polityka karna i społeczna, które będą stanowić podstawę działania zarówno tych, na których ciąży prawny obowiązek, jak i tych, którzy realizując społeczny obowiązek, pragną nieść pomoc i wsparcie osobom krzywdzonym. Stąd potrzeba wypracowania i przyjęcia rozwiązań, które pozwolą na skuteczne przeciwdziałanie przemocy domowej.\nTworzenie polskiego systemu przeciwdziałania przemocy rozpoczęło się w 2005 r. od uchwalenia ustawy\no przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W 2010 r. wprowadzono zmiany mające na celu stworzenie systemu przeciwdziałania przemocy opartego na interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy przedstawicielami i służbami realizującymi zarówno na szczeblu centralnym jak również samorządowym zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Duży wpływ na projektowane zmiany miało również zaangażowanie organizacji pozarządowych we wspólne działania na rzecz osób doznających i stosujących przemoc w rodzinie.\nW ustawie została zawarta preambuła, która wskazuje wprost, że „przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności, a także w celu zwiększania skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie”. Preambuła wskazuje cel ustawy, a przepisy ustawy wyznaczają zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz zasady postępowania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.\nW ustawie została zdefiniowana „przemoc w rodzinie”, w tym uwzględniono przemoc psychiczną, fizyczną i seksualną. Definicja przemocy wskazuje, że przez przemoc w rodzinie rozumie się jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.\nPonadto zdefiniowano pojęcie „członka rodziny” uwzględniając, iż należy przez to rozumieć osobę najbliższą\nw rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą.\nPrzepisy obowiązującej ustawy nałożyły na wszystkie szczeble administracji rządowej i samorządowej zadania\ndo realizacji i wprowadziły zakres kompetencyjny nadając im uprawnienia do ich wypełniania.\nPriorytetowym zadaniem wynikającym z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest praca zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych, w skład których wchodzą służby i przedstawiciele realizujący zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy, dzięki którym osoby doznające przemocy mogą uzyskać natychmiastową pomoc i wsparcie od ekspertów wchodzących w skład zespołu interdyscyplinarnego/grupy roboczej.\nPoprzez działania zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych prowadzona jest również praca z osobami stosującymi przemoc, dzięki której osoby takie są kierowane na odziaływania korekcyjno-edukacyjne mające na celu zmianę ich postaw i zachowań oraz doprowadzenie do zaprzestania stosowania przemocy.\nPonadto 30 listopada 2020 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która wprowadza do porządku prawnego kompleksowe rozwiązania dotyczące szybkiego izolowania osoby dotkniętej przemocą od sprawcy przemocy w sytuacjach, gdy stwarza on zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników.\nPrzepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez swoją konstrukcję prawną, dały podstawę do stworzenia systemu przeciwdziałania przemocy, który nadał rangę działaniom realizowanym na wszystkich szczeblach administracji rządowej i samorządowej. Nie ulega jednak wątpliwości, że w celu zwiększenia skuteczności pomocy i wsparcia, przepisy nadal należy zmieniać i udoskonalać.\nCelem projektowanej ustawy jest dostosowanie obowiązujących regulacji do zmieniających się uwarunkowań oraz wprowadzenie do porządku prawnego kompleksowych rozwiązań dotyczących zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy domowej oraz zniwelowania skali tego zjawiska. Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie mają na celu ochronę przed przemocą domową oraz poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym, regionalnym oraz na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego.\nCel ten zostanie osiągnięty poprzez:\n- poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym, regionalnym oraz\nna szczeblu jednostek samorządu terytorialnego,\n- zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób doznających przemocy,\n- rozwój odziaływań skierowanych do osób stosujących przemoc.\nNa konieczność wprowadzenia zmian do przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy zwróciła również uwagę Najwyższa Izba Kontroli w raporcie z 2013 r. i 2016 r. wskazując na potrzebę zmian w zakresie między innymi funkcjonowania zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych oraz realizacji procedury „Niebieskie Karty”. Ponadto Najwyższa Izba Kontroli w raporcie „Pomoc osobom dotkniętym przemocą domową” z 2016 r. wskazała, iż w jej ocenie działania interdyscyplinarne służące udzielaniu pomocy osobom doświadczającym przemocy przyczyniają się do poprawy sytuacji większości osób dotkniętych przemocą, uczestniczących w procedurze „Niebieskie Karty”, ale są jeszcze zbyt mało skuteczne w doprowadzaniu do trwałego ustania przemocy. Wynika to przede wszystkim z ograniczonych możliwości odizolowania sprawców przemocy od osób krzywdzonych, niewystarczającej pomocy specjalistycznej oraz braku skutecznych metod nakłaniania sprawców do udziału w procedurze. Funkcjonowanie zespołów interdyscyplinarnych stanowi dobrą podstawę do dalszego rozwoju lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy domowej, choć obecnie efekty ich działalności są osiągane przede wszystkim dzięki indywidualnemu zaangażowaniu osób biorących udział w ich pracach.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Projektowane zmiany polegać będą na poprawie funkcjonowania lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy mających na celu dotarcie do jak największej grupy osób zagrożonych bądź doznających przemocy.\nW celu poprawy realizowanych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy konieczne jest również zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób zagrożonych i doznających przemocy poprzez skuteczniejsze ściganie i karanie osób stosujących przemoc, a także rozwój działań do nich skierowanych.\nRegulacje zawarte w projekcie ustawy dotyczyć będą następujących adresatów:\n- osób doznających przemocy, w tym kobiet, mężczyzn, dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych,\n- osób stosujących przemoc,\n- świadków przemocy,\n- samorządów gminnych,\n- samorządów powiatowych,\n- samorządów województwa,\n- specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,\n- podmiotów realizujących programy korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc,\n- podmiotów realizujących programy psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc,\n- wojewodów,\n- organów administracji rządowej,\n- Policji,\n- sądów,\n- Żandarmerii Wojskowej,\n- kuratorów sadowych,\n- jednostek ochrony zdrowia,\n- jednostek oświaty.\nIstotą procedowanej nowelizacji jest zarówno zmiana nazwy ustawy, jak i instytucji w niej zawartych. Legalna definicja „przemocy w rodzinie” zastąpiona zostanie „przemocą domową”, którą Konwencja stambulska definiuje jako wszelkie akty fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej przemocy występujące w rodzinie lub gospodarstwie domowym lub pomiędzy byłymi lub obecnymi małżonkami lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą miejsce zamieszkania, czy też nie .\nProjektuje się zastąpienie wyrazów „przemoc w rodzinie” wyrazami „przemoc domowa”.\nPonadto zastąpiona zostaje definicja „członka rodziny” poprzez wprowadzenie definicji „osoby doznającej przemocy domowej” oraz „osoby stosującej przemoc domową”, doprecyzowując tym samym zakres podmiotowy definicji. Wyodrębnienie przez projektodawcę „osoby doznającej przemocy domowej” i „osoby stosującej przemoc domową” implikuje ujednolicenie treści aktu prawnego. W zmienianej ustawie w sposób niejednorodny określano osoby doznające i stosujące przemoc, posługując się stygmatyzującą nomenklaturą (ofiara, sprawca). W celu wyeliminowania nieścisłości związanych ze stosowanym nazewnictwem w projektowanej ustawie konsekwentnie wskazuje się na „osobę doznającą przemocy domowej”, a także „osobę stosującą przemoc domową”.\nW związku z aktualizacją nazw rządowych programów, nazwa programu określonego w art. 10 ust. 1 nowelizowanej ustawy zostanie zmieniona z „Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie” na „Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej”. W konsekwencji projektowana regulacja uwzględnia także zmianę terminologii w odniesieniu do Koordynatorów Realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na szczeblu wojewódzkim i centralnym.\nGłówne założenia projektowanej regulacji obejmują:\n1. Poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym oraz na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego:\n- wydanie rozporządzenia w zakresie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej, kwalifikacji osób zatrudnionych\nw specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,\n- określenie kwalifikacji osób kierujących specjalistycznymi ośrodkami wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,\n- przeformułowanie obowiązków nałożonych na Krajowego oraz Wojewódzkiego Koordynatora Realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej,\n- zmiany zasad pracy i funkcjonowania zespołów interdyscyplinarnych i dotychczasowych grup roboczych, które zastąpione zostają grupami diagnostyczno-pomocowymi,\n- zmiany zasad pracy i funkcjonowania Zespołu Monitorującego do spraw Przeciwdziałania Przemocy\nDomowej, który zastąpi dotychczasowy Zespół Monitorujący do spraw Przeciwdziałania Przemocy\nw Rodzinie.\n2. Zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób zagrożonych i doznających przemocy domowej:\n- uwzględnienie w definicji przemocy domowej przemocy ekonomicznej,\n- opracowanie definicji osoby doznającej przemocy domowej i osoby stosującej przemoc domową,\n- wyodrębnienie małoletniego doznającego przemocy domowej, również jako świadka tej przemocy,\n- wskazanie na możliwość korzystania z pomocy dedykowanej osobom doznającym przemocy domowej przez osoby będące byłymi małżonkami, partnerami tych osób, niezamieszkującymi już wspólnie\ni nieprowadzącymi wspólnego gospodarstwa domowego,\n- zmiany dotyczące realizacji procedury „Niebieskie Karty”.\n3. Rozwój oddziaływań skierowanych do osób stosujących przemoc:\n- wprowadzenie przepisów dotyczących nowej formy wsparcia, tj. programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową,\n- wprowadzenie przepisów umożliwiających sądowe zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową\ndo udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych lub psychologiczno-terapeutycznych,\n- wprowadzanie regulacji, na mocy której skazanego za przestępstwo określone w art. 207 kk obejmuje się, za jego zgodą, programami korekcyjno-edukacyjnymi lub programami psychologiczno-terapeutycznymi,\n- wydanie rozporządzenia w sprawie standardu prowadzenia programów korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc domową, a także kwalifikacji osób prowadzących programy korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc domową,\n- wydanie rozporządzenia w sprawie standardu prowadzenia programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową, a także kwalifikacji osób prowadzących programy psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc domową.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Anna Schmidt Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 22 listopada 2022 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD296
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Przeciwdziałanie przemocy domowej na wszystkich jej płaszczyznach i w różnym zakresie jest powinnością wielu podmiotów, począwszy od organów władzy publicznej, poprzez wyspecjalizowane instytucje i organizacje utworzone w celu jej zwalczania, na indywidualnych obywatelach kończąc. Niezależnie od woli współpracy pomiędzy instytucjami czy osobami prywatnymi warunkiem koniecznym skutecznego przeciwdziałania przemocy domowej jest przyjęcie odpowiednich regulacji prawnych, a także efektywna polityka karna i społeczna, które będą stanowić podstawę działania zarówno tych, na których ciąży prawny obowiązek, jak i tych, którzy realizując społeczny obowiązek, pragną nieść pomoc i wsparcie osobom krzywdzonym. Stąd potrzeba wypracowania i przyjęcia rozwiązań, które pozwolą na skuteczne przeciwdziałanie przemocy domowej.
Tworzenie polskiego systemu przeciwdziałania przemocy rozpoczęło się w 2005 r. od uchwalenia ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W 2010 r. wprowadzono zmiany mające na celu stworzenie systemu przeciwdziałania przemocy opartego na interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy przedstawicielami i służbami realizującymi zarówno na szczeblu centralnym jak również samorządowym zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Duży wpływ na projektowane zmiany miało również zaangażowanie organizacji pozarządowych we wspólne działania na rzecz osób doznających i stosujących przemoc w rodzinie.
W ustawie została zawarta preambuła, która wskazuje wprost, że „przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności, a także w celu zwiększania skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie”. Preambuła wskazuje cel ustawy, a przepisy ustawy wyznaczają zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz zasady postępowania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.
W ustawie została zdefiniowana „przemoc w rodzinie”, w tym uwzględniono przemoc psychiczną, fizyczną i seksualną. Definicja przemocy wskazuje, że przez przemoc w rodzinie rozumie się jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Ponadto zdefiniowano pojęcie „członka rodziny” uwzględniając, iż należy przez to rozumieć osobę najbliższą
w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą.
Przepisy obowiązującej ustawy nałożyły na wszystkie szczeble administracji rządowej i samorządowej zadania
do realizacji i wprowadziły zakres kompetencyjny nadając im uprawnienia do ich wypełniania.
Priorytetowym zadaniem wynikającym z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest praca zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych, w skład których wchodzą służby i przedstawiciele realizujący zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy, dzięki którym osoby doznające przemocy mogą uzyskać natychmiastową pomoc i wsparcie od ekspertów wchodzących w skład zespołu interdyscyplinarnego/grupy roboczej.
Poprzez działania zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych prowadzona jest również praca z osobami stosującymi przemoc, dzięki której osoby takie są kierowane na odziaływania korekcyjno-edukacyjne mające na celu zmianę ich postaw i zachowań oraz doprowadzenie do zaprzestania stosowania przemocy.
Ponadto 30 listopada 2020 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która wprowadza do porządku prawnego kompleksowe rozwiązania dotyczące szybkiego izolowania osoby dotkniętej przemocą od sprawcy przemocy w sytuacjach, gdy stwarza on zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników.
Przepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez swoją konstrukcję prawną, dały podstawę do stworzenia systemu przeciwdziałania przemocy, który nadał rangę działaniom realizowanym na wszystkich szczeblach administracji rządowej i samorządowej. Nie ulega jednak wątpliwości, że w celu zwiększenia skuteczności pomocy i wsparcia, przepisy nadal należy zmieniać i udoskonalać.
Celem projektowanej ustawy jest dostosowanie obowiązujących regulacji do zmieniających się uwarunkowań oraz wprowadzenie do porządku prawnego kompleksowych rozwiązań dotyczących zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy domowej oraz zniwelowania skali tego zjawiska. Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie mają na celu ochronę przed przemocą domową oraz poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym, regionalnym oraz na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez:
- poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym, regionalnym oraz
na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego,
- zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób doznających przemocy,
- rozwój odziaływań skierowanych do osób stosujących przemoc.
Na konieczność wprowadzenia zmian do przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy zwróciła również uwagę Najwyższa Izba Kontroli w raporcie z 2013 r. i 2016 r. wskazując na potrzebę zmian w zakresie między innymi funkcjonowania zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych oraz realizacji procedury „Niebieskie Karty”. Ponadto Najwyższa Izba Kontroli w raporcie „Pomoc osobom dotkniętym przemocą domową” z 2016 r. wskazała, iż w jej ocenie działania interdyscyplinarne służące udzielaniu pomocy osobom doświadczającym przemocy przyczyniają się do poprawy sytuacji większości osób dotkniętych przemocą, uczestniczących w procedurze „Niebieskie Karty”, ale są jeszcze zbyt mało skuteczne w doprowadzaniu do trwałego ustania przemocy. Wynika to przede wszystkim z ograniczonych możliwości odizolowania sprawców przemocy od osób krzywdzonych, niewystarczającej pomocy specjalistycznej oraz braku skutecznych metod nakłaniania sprawców do udziału w procedurze. Funkcjonowanie zespołów interdyscyplinarnych stanowi dobrą podstawę do dalszego rozwoju lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy domowej, choć obecnie efekty ich działalności są osiągane przede wszystkim dzięki indywidualnemu zaangażowaniu osób biorących udział w ich pracach.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Projektowane zmiany polegać będą na poprawie funkcjonowania lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy mających na celu dotarcie do jak największej grupy osób zagrożonych bądź doznających przemocy.
W celu poprawy realizowanych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy konieczne jest również zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób zagrożonych i doznających przemocy poprzez skuteczniejsze ściganie i karanie osób stosujących przemoc, a także rozwój działań do nich skierowanych.
Regulacje zawarte w projekcie ustawy dotyczyć będą następujących adresatów:
- osób doznających przemocy, w tym kobiet, mężczyzn, dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych,
- osób stosujących przemoc,
- świadków przemocy,
- samorządów gminnych,
- samorządów powiatowych,
- samorządów województwa,
- specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
- podmiotów realizujących programy korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc,
- podmiotów realizujących programy psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc,
- wojewodów,
- organów administracji rządowej,
- Policji,
- sądów,
- Żandarmerii Wojskowej,
- kuratorów sadowych,
- jednostek ochrony zdrowia,
- jednostek oświaty.
Istotą procedowanej nowelizacji jest zarówno zmiana nazwy ustawy, jak i instytucji w niej zawartych. Legalna definicja „przemocy w rodzinie” zastąpiona zostanie „przemocą domową”, którą Konwencja stambulska definiuje jako wszelkie akty fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej przemocy występujące w rodzinie lub gospodarstwie domowym lub pomiędzy byłymi lub obecnymi małżonkami lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą miejsce zamieszkania, czy też nie .
Projektuje się zastąpienie wyrazów „przemoc w rodzinie” wyrazami „przemoc domowa”.
Ponadto zastąpiona zostaje definicja „członka rodziny” poprzez wprowadzenie definicji „osoby doznającej przemocy domowej” oraz „osoby stosującej przemoc domową”, doprecyzowując tym samym zakres podmiotowy definicji. Wyodrębnienie przez projektodawcę „osoby doznającej przemocy domowej” i „osoby stosującej przemoc domową” implikuje ujednolicenie treści aktu prawnego. W zmienianej ustawie w sposób niejednorodny określano osoby doznające i stosujące przemoc, posługując się stygmatyzującą nomenklaturą (ofiara, sprawca). W celu wyeliminowania nieścisłości związanych ze stosowanym nazewnictwem w projektowanej ustawie konsekwentnie wskazuje się na „osobę doznającą przemocy domowej”, a także „osobę stosującą przemoc domową”.
W związku z aktualizacją nazw rządowych programów, nazwa programu określonego w art. 10 ust. 1 nowelizowanej ustawy zostanie zmieniona z „Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie” na „Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej”. W konsekwencji projektowana regulacja uwzględnia także zmianę terminologii w odniesieniu do Koordynatorów Realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na szczeblu wojewódzkim i centralnym.
Główne założenia projektowanej regulacji obejmują:
1. Poprawę funkcjonowania systemu przeciwdziałania przemocy na szczeblu centralnym oraz na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego:
- wydanie rozporządzenia w zakresie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej, kwalifikacji osób zatrudnionych
w specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
- określenie kwalifikacji osób kierujących specjalistycznymi ośrodkami wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
- przeformułowanie obowiązków nałożonych na Krajowego oraz Wojewódzkiego Koordynatora Realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej,
- zmiany zasad pracy i funkcjonowania zespołów interdyscyplinarnych i dotychczasowych grup roboczych, które zastąpione zostają grupami diagnostyczno-pomocowymi,
- zmiany zasad pracy i funkcjonowania Zespołu Monitorującego do spraw Przeciwdziałania Przemocy
Domowej, który zastąpi dotychczasowy Zespół Monitorujący do spraw Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie.
2. Zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony osób zagrożonych i doznających przemocy domowej:
- uwzględnienie w definicji przemocy domowej przemocy ekonomicznej,
- opracowanie definicji osoby doznającej przemocy domowej i osoby stosującej przemoc domową,
- wyodrębnienie małoletniego doznającego przemocy domowej, również jako świadka tej przemocy,
- wskazanie na możliwość korzystania z pomocy dedykowanej osobom doznającym przemocy domowej przez osoby będące byłymi małżonkami, partnerami tych osób, niezamieszkującymi już wspólnie
i nieprowadzącymi wspólnego gospodarstwa domowego,
- zmiany dotyczące realizacji procedury „Niebieskie Karty”.
3. Rozwój oddziaływań skierowanych do osób stosujących przemoc:
- wprowadzenie przepisów dotyczących nowej formy wsparcia, tj. programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową,
- wprowadzenie przepisów umożliwiających sądowe zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową
do udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych lub psychologiczno-terapeutycznych,
- wprowadzanie regulacji, na mocy której skazanego za przestępstwo określone w art. 207 kk obejmuje się, za jego zgodą, programami korekcyjno-edukacyjnymi lub programami psychologiczno-terapeutycznymi,
- wydanie rozporządzenia w sprawie standardu prowadzenia programów korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc domową, a także kwalifikacji osób prowadzących programy korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc domową,
- wydanie rozporządzenia w sprawie standardu prowadzenia programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową, a także kwalifikacji osób prowadzących programy psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc domową.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Anna Schmidt Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MRiPS
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
III kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 22 listopada 2022 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
Zrealizowany